Η Κύπρος έκανε σημαντικό βήμα για την επανεκκίνηση του Great Sea Interconnector (GSI), δημοσιεύοντας στην Επίσημη Εφημερίδα στις 10 Οκτωβρίου 2025 τις αποφάσεις 302/2025 και 303/2025 της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ), μεταβιβάζοντας στον Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) τις άδειες ιδιοκτήτη και διαχειριστή της ηλεκτρικής διασύνδεσης. Η εξέλιξη, μετά τη συνάντηση των Υπουργών Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου και Γιώργου Παπανάστασιου στην Αθήνα (9 Οκτωβρίου), ανοίγει δρόμο για επίλυση εκκρεμοτήτων, ενόψει της τηλεδιάσκεψης με τον Επίτροπο Ενέργειας Νταν Γιόργκενσεν (15 Οκτωβρίου). Παράλληλα, ο Παπασταύρου ανακοίνωσε ότι η σύμβαση με Chevron για έρευνες νότια της Κρήτης ολοκληρώνεται εντός 2025, με έγκριση Ελεγκτικού Συνεδρίου και Βουλής στις αρχές 2026. «Είναι θέμα ημερών η μεταβίβαση – το GSI προχωρά, και οι έρευνες Chevron ανοίγουν νέο κεφάλαιο», δήλωσε ο Παπασταύρου στο Action 24 (10 Οκτωβρίου 2025), τονίζοντας ενιαία στάση Ελλάδας-Κύπρου προς την Κομισιόν.
Η Μεταβίβαση Αδειών: Αναλυτικά η Απόφαση ΡΑΕΚ
Η ΡΑΕΚ, στη Συνεδρία 40/2025 (3 Σεπτεμβρίου 2025), ασκώντας εξουσίες του Ν. 130(Ι)/2021, εγκρίνει:
- Άδεια Ιδιοκτήτη Γραμμής Διασύνδεσης (ΙΓΔ1/2023) από EuroAsia Interconnector LTD (ΗΕ 296435) στον ΑΔΜΗΕ (ΓΕΜΗ 004001001000).
- Άδεια Διαχειριστή Γραμμής Διασύνδεσης (ΔΓΔ1/2023) από EUTSO LTD (ΗΕ 366961) στον ΑΔΜΗΕ.
Οι άδειες εκδίδονται εντός 45 ημερών, με ετήσιο τέλος €29,14 για 2025. Η απόφαση ισχύει από δημοσίευση (10 Οκτωβρίου), με γνωστοποίηση σε εταιρείες και ιστοσελίδα ΡΑΕΚ. «Η μεταβίβαση λύνει εκκρεμότητες – το GSI είναι PCI της ΕΕ με €657 εκατ. στήριξη», δήλωσε ο Παπανάστασιος.
Η Συνάντηση Παπασταύρου-Παπανάστασιου: Ενιαία Στάση
Η δίωρη συνάντηση (9 Οκτωβρίου), με Υφυπουργό Νίκο Τσάφο και Πρέσβη Σταύρο Αυγουστίδη, αποτύπωσε εκκρεμότητες:
- Άδεια ΑΔΜΗΕ Κύπρου: Προϋπόθεση για €25 εκατ. πληρωμή Κύπρου (2025).
- Σύμβαση Παραχώρησης: Αναγνώριση GSI ως φορέα.
- Διακρατική Συμφωνία: Καταβολή €25 εκατ./έτος Κύπρου (2025-2029).
- Δαπάνες ΑΔΜΗΕ: Αναγνώριση €250 εκατ. έως τώρα.
- Έρευνες Βυθού: Κοινό αίτημα Κομισιόν για στήριξη.
Συμφωνήθηκε «πλήρης επίλυση» για ενιαία στάση προς Κομισιόν. «Δεν υπάρχει διαμάχη – προχωράμε μαζί για ενεργειακή ενότητα», δήλωσε ο Παπασταύρου.
Το GSI: Στρατηγική Σημασία και Εμπόδια
Το GSI, μήκους 1.208 χλμ. (Κρήτη-Κύπρος-Ισραήλ, 1.000 MW), είναι Project of Common Interest (PCI), με €657 εκατ. από CEF (2021-2027). Σημασία:
- Κύπρος: Τερματίζει απομόνωση, -30% τιμές ηλεκτρικής (€8 δισ. οφέλη, Admie).
- Ελλάδα: Ενισχύει ΑΔΜΗΕ (€251 εκατ. δαπάνες).
- Ισραήλ: Σύνδεση με EU, εξαγωγή αερίου.
- ΕΕ: Εναλλακτική ροή ενέργειας, +2% ΑΕΠ Κύπρου.
Εμπόδια:
- Γεωπολιτικά: Τουρκικές απειλές (2024, πλοία Κάσος).
- Οικονομοτεχνικά: Έρευνα EPPO (Σεπτέμβριος 2025) για EuroAsia, παγώνοντας €25 εκατ. Κύπρου.
Προοπτικές:
- 15 Οκτωβρίου: Τηλεδιάσκεψη με Γιόργκενσεν για στήριξη.
- Ολοκλήρωση: 2028 (Κρήτη-Κύπρος), 2030 (Ισραήλ).
«Το GSI είναι ευρωπαϊκή προτεραιότητα – η ΕΕ στηρίζει αποφασιστικά», δήλωσε ο Γιόργκενσεν (3 Σεπτεμβρίου 2025).
Chevron: Σύμβαση Ερευνών Νότια Κρήτης Εντός 2025
Ο Παπασταύρου ανακοίνωσε:
- Ολοκλήρωση σύμβασης: Εντός 2025, με έγκριση Ελεγκτικού Συνεδρίου και Βουλής αρχές 2026.
- Έρευνες: Ξεκινούν 2026, διάρκεια 3-5 ετών για κοιτάσματα.
- Σημασία: «Ενδείξεις για κοιτάσματα που αλλάζουν ποιότητα ζωής – διαφορετικό επίπεδο για Ελλάδα».
Με €1 δισ. επένδυση Chevron, οι έρευνες νότια Κρήτης (Crete Block) μπορεί να αποκαλύψουν 5-10 τρισ. κυβ. πόδια αερίου (Admie). «Η Chevron είναι στρατηγικός εταίρος – προχωράμε γρήγορα», δήλωσε ο Παπασταύρου.
Νέα Αναζωπύρωση για GSI και Chevron
Η μεταβίβαση αδειών στον ΑΔΜΗΕ και η σύμβαση Chevron δίνουν ώθηση στο GSI, λύνοντας εκκρεμότητες. Ελλάδα-Κύπρος ενωμένες, με ΕΕ στήριξη, ανοίγουν δρόμο ενεργειακής ανεξαρτησίας.
Πηγή: Pagenews.gr