Η Ελλάδα μπαίνει στην πιο απαιτητική φάση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άναψε το «πράσινο φως» για την εκταμίευση 2,44 δισ. ευρώ, επιβεβαιώνοντας ότι η χώρα έχει ολοκληρώσει επιτυχώς 32 ορόσημα και 7 στόχους για την έκτη δόση. Ωστόσο, πίσω από τη θετική είδηση, η έκθεση της Κομισιόν περιλαμβάνει και σαφή προειδοποίηση: ο χρόνος τελειώνει, και κάθε καθυστέρηση μπορεί να αποβεί μοιραία.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, η Ελλάδα έχει ήδη απορροφήσει 23,4 δισ. ευρώ και έχει ολοκληρώσει 178 ορόσημα, καλύπτοντας περίπου το 65% του προγράμματος — ποσοστό πάνω από τον μέσο όρο της Ε.Ε., αλλά χαμηλότερο από τις πρωτοπόρες χώρες που έχουν ξεπεράσει το 70%.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά από την Αθήνα να επιταχύνει, καθώς μέχρι τον Αύγουστο του 2026 όλα τα έργα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί και παραδοθεί. Μετά από αυτή την ημερομηνία, κάθε ατελές έργο χάνεται οριστικά και δεν θα μπορεί να χρηματοδοτηθεί.
Τα “κόκκινα” έργα και οι καθυστερήσεις
Παρότι η συνολική πορεία κρίνεται θετική, η Κομισιόν κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για συγκεκριμένα έργα που εμφανίζουν σημαντικές καθυστερήσεις. Στη λίστα των «κόκκινων» βρίσκονται:
- η ανακαίνιση νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας,
- τα προγράμματα κοινωνικής κατοικίας,
- οι σιδηροδρομικές υποδομές,
- καθώς και τα ενεργειακά έργα αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα.
Αν τα έργα αυτά δεν ολοκληρωθούν ως το καλοκαίρι του 2026, θα χρειαστεί να μεταφερθούν σε άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το ΕΣΠΑ, για να αποφευχθεί η οριστική απώλεια των πόρων.
Απαντήσεις και δεσμεύσεις από το Υπουργείο Οικονομικών
Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης, εμφανίστηκε καθησυχαστικός, διαβεβαιώνοντας ότι «τα έργα υγείας και κοινωνικής κατοικίας προχωρούν κανονικά», με προϋπολογισμό 2 δισ. ευρώ, ενώ σημείωσε ότι έργα που αντιμετωπίζουν εμπόδια, όπως το ενεργειακό πρόγραμμα «Απόλλων», θα αντικατασταθούν από νέες, ώριμες δράσεις.
Μέχρι το τέλος Οκτωβρίου, η Αθήνα θα πρέπει να υποβάλει στην Κομισιόν το αναθεωρημένο εθνικό σχέδιο για έγκριση στο Ecofin του Δεκεμβρίου, ώστε να ενσωματωθούν οι απαραίτητες αλλαγές, προσαρμογές και ιεραρχήσεις έργων, που θα διασφαλίσουν την πλήρη απορρόφηση των κονδυλίων.
Η πρόκληση των δανείων και η συμμετοχή των επιχειρήσεων
Από το συνολικό πακέτο, 5,5 δισ. ευρώ παραμένουν σε επιδοτήσεις και 6 δισ. ευρώ σε δάνεια. Το σκέλος των δανείων καθυστερεί περισσότερο, καθώς η ζήτηση από μικρομεσαίες επιχειρήσεις παραμένει χαμηλή, παρά τις προσπάθειες για απλούστευση των διαδικασιών. Ήδη έχουν εκταμιευθεί 10,18 δισ. ευρώ επί συνόλου 25 δισ., ενώ άλλα 8 δισ. ευρώ προγραμματίζονται για το 2026, χρονιά-ορόσημο για την ολοκλήρωση του Ταμείου.
elliniki oikonomia
Τα εμβληματικά έργα του “τελικού σπριντ”
Οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί για την επιτυχία του προγράμματος. Ανάμεσα στα έργα που θα κρίνουν το αποτέλεσμα περιλαμβάνονται:
- η ανακαίνιση 80 νοσοκομείων και η αναβάθμιση δεκάδων Κέντρων Υγείας,
- η κυκλοφορία 425 ηλεκτρικών λεωφορείων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη,
- η ολοκλήρωση του αυτοκινητοδρόμου Ε-65,
- η πλήρης κτηματογράφηση της χώρας,
- οι προσεισμικοί έλεγχοι σε 21.970 δημόσια κτίρια,
- και η ψηφιακή αναβάθμιση της Δικαιοσύνης.
Κάθε ένα από αυτά τα έργα αποτελεί “τεστ αξιοπιστίας” για τη δημόσια διοίκηση, αλλά και μοχλό αναπτυξιακής επιτάχυνσης για την ελληνική οικονομία.
Ανάλυση: Μάχη με τον χρόνο – και με τη γραφειοκρατία
Η ελληνική κυβέρνηση έχει καταφέρει να διατηρήσει έναν ικανοποιητικό ρυθμό υλοποίησης, ωστόσο η τελευταία διετία του προγράμματος θα είναι και η πιο δύσκολη. Οι αυστηρές προθεσμίες, οι γραφειοκρατικές καθυστερήσεις και οι πολιτικές ανακατατάξεις αποτελούν πολλαπλούς κινδύνους.
Η επιτυχία ή αποτυχία του Ταμείου Ανάκαμψης δεν αφορά μόνο την αξιοπιστία της Ελλάδας στις Βρυξέλλες· αφορά και το αν η χώρα θα μπορέσει να κεφαλαιοποιήσει τη μοναδική αυτή ευκαιρία μετασχηματισμού. Με τις δημόσιες επενδύσεις να αγγίζουν ιστορικά υψηλά, η σωστή διαχείριση των κονδυλίων μπορεί να διαμορφώσει ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο, στηριγμένο στην πράσινη μετάβαση, την ψηφιακή οικονομία και τις κοινωνικές υποδομές.
Όπως σχολίαζε ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος: «Η Ελλάδα έχει κάνει εντυπωσιακή πρόοδο· τώρα όμως πρέπει να αποδείξει ότι μπορεί και να τερματίσει».
Πηγή: pagenews.gr