Ο άλλοτε πανίσχυρος πρόεδρος της Συρίας, Μπασάρ αλ Άσαντ, που για δεκαετίες κυβέρνησε με σιδηρά πυγμή μια χώρα βυθισμένη σε εμφύλιο, ζει πλέον μια πολυτελή εξορία στη ρωσική πρωτεύουσα. Εγκατεστημένος σε τρία πολυτελή διαμερίσματα στους ουρανοξύστες του Moskva-Citi, με θέα τον ποταμό Μόσχοβα, ο πρώην δικτάτορας περνά τον καιρό του απομονωμένος από την πολιτική πραγματικότητα, υπό τη διαρκή επιτήρηση και προστασία του Βλαντίμιρ Πούτιν.
Πίσω, όμως, από τη χλιδή, ξεδιπλώνεται μια περίπλοκη γεωπολιτική εξίσωση.
Η πολυτελής εξορία και ο «όρκος σιωπής»
Ο 60χρονος Άσαντ διαμένει σε ένα κτιριακό συγκρότημα που θυμίζει περισσότερο πετροδολαριακή φαντασμαγορία παρά καταφύγιο ενός έκπτωτου ηγέτη.
«Απόλυτη πολυτέλεια: φουαγέ με οροφή στα 20 μέτρα, έργα τέχνης, πολυέλαιοι, μάρμαρο Καράρα, παράθυρα από το δάπεδο ως την οροφή», όπως περιγράφει η La Repubblica.
Μετακινείται σπάνια, κυρίως μεταξύ του ουρανοξύστη και μιας εξοχικής κατοικίας που του έχει παραχωρήσει το Κρεμλίνο. Οι σωματοφύλακές του πληρώνονται απευθείας από το ρωσικό κράτος. Παράλληλα, σύμφωνα με μαρτυρίες πρώην συνεργατών του, ο Άσαντ περνά ώρες παίζοντας διαδικτυακά βιντεοπαιχνίδια — μια εικόνα σε πλήρη αντίθεση με το βίαιο παρελθόν του.
Η σιωπή του δεν είναι τυχαία. Ο Άσαντ έχει δεσμευτεί σε έναν άτυπο «όρκο σιωπής» προς τον Πούτιν. Ό,τι γνωρίζει για τις επιχειρήσεις Ρώσων και Ιρανών στη Συρία μένει κλειδωμένο. Η πληροφορία, σε αυτή τη σχέση, είναι το ισχυρότερο όπλο.
Το γεωπολιτικό δίλημμα του Πούτιν
Η παρουσία του Άσαντ στη Μόσχα δεν είναι απλώς ανθρωπιστική, όπως επισήμως δηλώνει ο Σεργκέι Λαβρόφ. Είναι στρατηγική. Η Ρωσία έχει ακόμα δύο ενεργές στρατιωτικές βάσεις στη Συρία και βλέπει την περιοχή ως κομβικό πυλώνα επιρροής της στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ωστόσο, η εξίσωση περιπλέκεται. Ο Αχμάντ αλ-Σαράα, ο πρώην ηγέτης των ανταρτών που ανέτρεψε το καθεστώς Άσαντ τον Δεκέμβριο του 2024 και αυτοανακηρύχθηκε μεταβατικός πρόεδρος της Συρίας, επισκέφθηκε τη Μόσχα στις 15 Οκτωβρίου.Μπροστά στις κάμερες μίλησε για «νέο κεφάλαιο» στις σχέσεις Ρωσίας – Συρίας.
Πίσω από τις κλειστές πόρτες, όμως, ζήτησε την έκδοση του Άσαντ για εγκλήματα πολέμου.
Η Μόσχα, ωστόσο, δύσκολα θα συναινέσει. Μια πιθανή παράδοση του Άσαντ θα υπονόμευε το προφίλ της Ρωσίας ως ασφαλές καταφύγιο για ηγέτες και πράκτορες που αποτελούν κομμάτι της σκιώδους διπλωματίας της: από τον Γιανουκόβιτς μέχρι τον Μαρσάλεκ.
Συρία: το στρατηγικό έπαθλο
Η Συρία παραμένει ένας γεωπολιτικός κόμβος όπου τέμνονται τα συμφέροντα Ρωσίας, Ιράν, Τουρκίας, Ισραήλ και ΗΠΑ. Η παρουσία της Ρωσίας στη βάση Χμεϊμίμ και στο λιμάνι της Ταρτούς αποτελεί τη μοναδική της μόνιμη στρατιωτική εγκατάσταση στη Μεσόγειο — κάτι που η Μόσχα δύσκολα θα διακινδυνεύσει.
Η νέα μεταβατική κυβέρνηση της Δαμασκού επιχειρεί να ισορροπήσει ανάμεσα στη Δύση και στη Μόσχα, με την έκδοση του Άσαντ να αποτελεί πιθανό διαπραγματευτικό χαρτί για μελλοντικές συμφωνίες ανοικοδόμησης.
Η οικογένεια Άσαντ υπό πίεση
Πέρα από τη γεωπολιτική διάσταση, η οικογένεια Άσαντ βιώνει τη δική της κρίση.
- Η Ασμα αλ Άσαντ, πρώην Πρώτη Κυρία, δίνει μάχη με λευχαιμία μετά από επανεμφάνιση καρκίνου το 2024.
- Ο αδελφός του Άσαντ, Μαχέρ, διαμένει στο Four Seasons της Μόσχας, περνώντας τον χρόνο του «πίνοντας και καπνίζοντας ναργιλέ».
- Ο γιος του, Χαφέζ, ζει μια πιο «δυτική» ζωή στη ρωσική πρωτεύουσα, προβάλλοντας μια απολιτική εικόνα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η οικογένεια μπορεί να ζει μέσα στη χλιδή, αλλά βρίσκεται σε καθεστώς εξάρτησης απόλυτα ελεγχόμενο από το Κρεμλίνο.
Σενάρια για το μέλλον
Αναλυτές θεωρούν ότι ο Πούτιν έχει μπροστά του τρία σενάρια:
- Διατήρηση του στάτους κβο: Ο Άσαντ παραμένει στη Μόσχα ως «σιωπηλός φιλοξενούμενος».
- Σταδιακή αποστασιοποίηση: Υπό πίεση από τη διεθνή κοινότητα, η Ρωσία επιδιώκει διαπραγματευτικό αντάλλαγμα για μια πιθανή απομάκρυνσή του.
- Θυσία του Άσαντ ως διαπραγματευτικό χαρτί: Έκδοση ή μεταφορά του σε τρίτη χώρα με αντάλλαγμα πολιτικά και οικονομικά οφέλη στη Συρία ή σε άλλα μέτωπα.
Όποια επιλογή κι αν γίνει, η υπόθεση Άσαντ ξεπερνά τον ίδιο τον πρώην δικτάτορα. Είναι μια παρτίδα σκακιού υψηλού ρίσκου στη μεγάλη γεωπολιτική σκακιέρα της Μέσης Ανατολής.
Ανάλυση: Η τύχη του Άσαντ θα καθορίσει όχι μόνο τις ισορροπίες στη Συρία, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο η Ρωσία θα επαναπροσδιορίσει την επιρροή της σε μια περιοχή που αλλάζει ραγδαία.
Η πολυτέλεια ενός έκπτωτου ηγέτη μπορεί να αποδειχθεί πολύ πιο εύθραυστη από τα μάρμαρα Καράρα που τον περιβάλλουν.
Πηγή: pagenews.gr