Αμαζόνιος: Ο Υδράργυρος από Παράνομη Εξόρυξη Χρυσού Σκοτώνει τους Μουντουρουκού

Στον Αμαζόνιο, η παράνομη εξόρυξη χρυσού δηλητηριάζει γενιές. Η Celia So, 27 ετών, από τη φυλή Μουντουρουκού, έχασε το παιδί της τον Ιούνιο 2024, στον 3ο μήνα εγκυμοσύνης. «Ο υδράργυρος στο ποτάμι Τάπαχος το σκότωσε», λέει από το νοσοκομείο Ιταϊτούμπα, «κέντρου ξεπλύματος χρυσού». «Γυναίκες φοβούνται να γεννήσουν – τα μωρά μας έρχονται με προβλήματα», προσθέτει. Η ιστορία της αντιπροσωπεύει εκατοντάδες Μουντουρουκού, με 150 τόνοι υδράργυρου ετησίως να μολύνουν νερά, ψάρια, και υγεία (WWF, 2025). Η κυβέρνηση Lula ξεκίνησε στρατιωτικές επιχειρήσεις, αλλά η μάχη είναι άνιση: 96 τόνοι παράνομα εισαγόμενοι (2018-2022, Escolhas). «Ο χρυσός σκοτώνει σιωπηλά», λέει ο αρχηγός Tjuaras So Munduruku.

Η Σιωπηλή Επιδημία: 6/10 με Υψηλά Επίπεδα Υδραργύρου

Η έρευνα Fiocruz (Ρίο, 2024) δείχνει: 6/10 Μουντουρουκού με υδράργυρο πάνω από όρια WHO (10 μg/L αίμα). Στο χωριό Saure Aboy, 9/10 εκτεθειμένοι. Ο Paulo Basta, επικεφαλής: «16% παιδιά με καθυστερήσεις ανάπτυξης – δυσκολία ομιλίας, ισορροπίας» (BBC, 2025). Συνέπειες: Νευρολογικές βλάβες, απώλεια μνήμης, ζάλη, αποβολές +20%. Ο υδράργυρος, για διαχωρισμό χρυσού από χώμα, γίνεται μεθυλυδράργυρος σε ποτάμια, μολύνοντας ψάρια (80% διατροφή). Νεογνά: +300% επίπεδα (Fiocruz). «Η δηλητηρίαση περνά γενιές», λέει Basta.

Η Εξόρυξη: 150 Τόνοι Υδραργύρου/Έτος – Κέντρα Ξεπλύματος

Η παράνομη εξόρυξη («garimpo») απελευθερώνει 150 τόνους υδράργυρου/έτος στο οικοσύστημα (WWF, 2025). Η Ιταϊτούμπα, «χρυσή πρωτεύουσα» Παρα, δέχεται 20 τόνοι/έτος (Escolhas). Ο χρυσός (500 τόνοι/έτος, 2024) καταλήγει Ευρώπη/Ινδία/Μέση Ανατολή (30 δισ. δολάρια αγορά, Global Witness). Οι Μουντουρουκού, 12.000 άτομα, χάνουν αλιεία (80% διατροφή). «Ο χρυσός δίνει τηλεοράσεις, μηχανές – αλλά σκοτώνει», λέει ο ηγέτης Valdelirio Manuari (Reuters, 2025). Η κυβέρνηση Lula: 5.000 στρατιώτες (2024), +50% επιχειρήσεις, αλλά 70% garimpeiros επιμένουν (IBAMA).

Λύσεις: Εναλλακτικές Μέθοδοι και Προκλήσεις

Προτάσεις: Μπαλσόξυλο/πίεση νερού για διαχωρισμό, χωρίς υδράργυρο (κόστος +20%, WWF). Οι garimpeiros: «Τσάι σε μισή ώρα – αλλιώς ώρες» (BBC). Οι Μουντουρουκού προσαρμόζονται: Λιγότερα ψάρια, κοτόπουλα, αποφυγή μεγάλων ψαριών. «Η ασθένεια είναι ύπουλη», λέει ο αρχηγός Tjuaras. Η Lula: 1 δισ. reais (200 εκατ. δολάρια) για εναλλακτικές (2025), αλλά κοινωνικές εντάσεις (20% χωριά διχασμένα). Το Instituto Escolhas: «96 τόνοι παράνομα εισαγόμενοι – χρειάζεται διεθνής πίεση».

Ο Χρυσός Σκοτώνει – και το Μέλλον;

Η παράνομη εξόρυξη δηλητηριάζει Μουντουρουκού: 6/10 εκτεθειμένοι, 16% παιδιά με καθυστερήσεις. Η Celia So: «Αγοράζετε ζωές μας». Με 150 τόνοι υδραργύρου/έτος, η μάχη είναι άνιση. Η Lula νίκησε, αλλά χρειάζεται εναλλακτικές και πίεση. Ο Αμαζόνιος, 20% βιοποικιλότητας, χρειάζεται προστασία – πριν ο χρυσός σκοτώσει τα πάντα.

Πηγή: Pagenews.gr