Ο «Πόλεμος των Χαρτών»: Όταν η Δημοκρατία των ΗΠΑ μετριέται με χάρακα

Η νέα μάχη για τον έλεγχο της κάλπης

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου κάθε ψήφος θεωρητικά έχει την ίδια βαρύτητα, η γεωμετρία της εξουσίας έχει μετατραπεί σε πεδίο σύγκρουσης. Το φαινόμενο του gerrymandering —η σκόπιμη χάραξη εκλογικών περιφερειών προς όφελος ενός κόμματος— έχει αναδειχθεί ξανά σε πρωταγωνιστή του αμερικανικού πολιτικού δράματος.

Τον περασμένο Ιούλιο, ο Ντόναλντ Τραμπ άσκησε πιέσεις στους Ρεπουμπλικανούς του Τέξας να ανασχεδιάσουν τον εκλογικό χάρτη της Πολιτείας ώστε να κερδίσουν πέντε επιπλέον έδρες στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Η ενέργεια αυτή πυροδότησε μια αλυσιδωτή αντίδραση — έναν εθνικό «πόλεμο χαρτών», που επεκτείνεται ήδη σε περισσότερες από δώδεκα Πολιτείες.

Καλιφόρνια vs Τέξας: Η σύγκρουση δύο κόσμων

Η Καλιφόρνια, το δημοκρατικό προπύργιο των ΗΠΑ, αντέδρασε έντονα. Ο κυβερνήτης Γκάβιν Νιούσομ, απαντώντας με ειρωνεία στις κινήσεις του Τραμπ, υπαινίχθηκε ότι και η Πολιτεία του θα μπορούσε να «πειραματιστεί» με τη χαρτογράφηση. Η δήλωσή του, ωστόσο, εξελίχθηκε γρήγορα σε οργανωμένη εκστρατεία: την Πρόταση 50, ένα δημοψήφισμα που επιτρέπει στη Βουλή της Πολιτείας να αναχαράξει τις περιφέρειες έως το 2030.

Η ιδέα παρουσιάζεται ως αντίβαρο στις ρεπουμπλικανικές τακτικές, όμως εγείρει το ίδιο ερώτημα: μπορεί η δημοκρατία να προστατευθεί με τα ίδια εργαλεία που τη διαβρώνουν;

Χάρτες, χρήμα και εξουσία

Το gerrymandering είναι μια πανάρχαιη τακτική στις ΗΠΑ — αλλά η σημερινή του μορφή έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Με προσεκτικό σχεδιασμό, οι πολιτικοί «μαζεύουν» ψηφοφόρους της αντιπολίτευσης σε λίγες περιφέρειες ή τους «διασκορπίζουν» στρατηγικά, εξασφαλίζοντας πλεονεκτήματα που καμία κάλπη δεν μπορεί να ανατρέψει.

Η Πρόταση 50 έχει ήδη μετατραπεί σε ένα από τα πιο ακριβά δημοψηφίσματα στην ιστορία της Καλιφόρνιας, με δαπάνες που αγγίζουν τα 150 εκατομμύρια δολάρια. Οι Δημοκρατικοί υπερέχουν σε χρηματοδότηση με αναλογία δύο προς ένα έναντι των αντιπάλων τους. Οι αντίπαλοι, με επικεφαλής τον Ρεπουμπλικανό βουλευτή Κάρλ ΝτεΜάιο, παραδέχονται πως «η μάχη είναι δύσκολη να κερδηθεί».

Η γεωμετρία της πολιτικής

Το αποτέλεσμα της ανακατανομής δεν είναι απλώς τεχνικό ζήτημα· είναι θέμα ισορροπίας δυνάμεων. Με βάση το αμερικανικό εκλογικό σύστημα, ένα κόμμα μπορεί να κερδίσει περισσότερες έδρες με λιγότερες συνολικές ψήφους. Έτσι, οι εκλογικοί χάρτες γίνονται όπλα — και οι πολιτικοί, στρατηγοί μιας άυλης μάχης.

Αναλυτές όπως ο Μάικ Μαντρίντ επισημαίνουν ότι «και τα δύο κόμματα υπερεκτιμούν τη δύναμή τους». Η υπερβολική αυτοπεποίθηση, λέει, μπορεί να οδηγήσει σε απρόβλεπτα αποτελέσματα, καθώς οι δημογραφικές τάσεις αλλάζουν ταχύτατα — ιδίως μεταξύ των νέων και των ισπανόφωνων ψηφοφόρων.

Η δημοκρατία σε δοκιμασία

Πέρα από τα κομματικά οφέλη, οι συνέπειες του «πολέμου των χαρτών» είναι θεσμικές. Όσο λιγότερο ανταγωνιστικές γίνονται οι περιφέρειες, τόσο μειώνεται η συμμετοχή των πολιτών. Η δημοκρατία γίνεται προβλέψιμη — και άρα πιο ευάλωτη.

Ο καθηγητής Νίκολας Στεφανόπουλος του Χάρβαρντ υπενθυμίζει ότι η τελευταία φορά που η χώρα βίωσε παρόμοιο κύμα μεσοπρόθεσμης ανακατανομής ήταν τον 19ο αιώνα, «σε εποχή μεγάλης πολιτικής διαφθοράς». Σήμερα, τα δικαστήρια και τα δημοψηφίσματα προσπαθούν να λειτουργήσουν ως αντίβαρα, αλλά η ανισορροπία παραμένει.

Το μέλλον της κάλπης

Καθώς οι ΗΠΑ πλησιάζουν στις επόμενες εκλογές, το διακύβευμα δεν είναι μόνο ποιος θα κερδίσει, αλλά πώς θα μετρηθεί η νίκη. Ο πόλεμος των χαρτών αποκαλύπτει κάτι βαθύτερο: ότι η μάχη για την εξουσία δεν δίνεται μόνο στις κάλπες — αλλά στους χάρτες που τις ορίζουν.

Πηγή: pagenews.gr