Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ αναμένεται να πραγματοποιήσει αύριο Δευτέρα την πρώτη επίσημη επίσκεψή του στην Άγκυρα, με κύριο στόχο την οριστικοποίηση μιας συμφωνίας δισεκατομμυρίων δολαρίων για την πώληση 40 μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter Typhoon στην Τουρκία. Η συμφωνία αυτή έρχεται μετά από μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις, που ξεκίνησαν το 2023 και ξεπέρασαν κρίσιμα εμπόδια, όπως το γερμανικό βέτο το 2024, το οποίο είχε μπλοκάρει προσωρινά την πώληση.
Συμφωνία και τεχνικές λεπτομέρειες
Τον Ιούλιο είχε υπογραφεί μια προσωρινή συμφωνία για την αγορά 40 Eurofighter, ενώ έκτοτε συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις σχετικά με τις τεχνικές προδιαγραφές και τις τιμές. Η Άγκυρα φέρεται να έχει εκφράσει ανησυχίες για το υψηλό κόστος, ενώ μια πηγή με γνώση του θέματος ανέφερε ότι από τα 40 αεροσκάφη, τα 20 θα χρησιμοποιηθούν προσωρινά από τη Βασιλική Πολεμική Αεροπορία (RAF) για να επιταχυνθεί η παράδοση, ενώ τα υπόλοιπα 20 θα προσαρμοστούν στις τουρκικές προδιαγραφές και θα παραδοθούν αργότερα.
Στρατηγική και σημασία της επίσκεψης
Σύμφωνα με τουρκικές πηγές, ο Στάρμερ απέστειλε ήδη δύο Eurofighter στην Άγκυρα πριν την επίσκεψή του, σε κίνηση που αναδεικνύει τη σημασία της συμφωνίας για το Λονδίνο. Παράλληλα, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανέβαλε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου για να υποδεχθεί τον Στάρμερ, επιβεβαιώνοντας τη βαρύτητα της επίσκεψης και της συμφωνίας για τις διμερείς σχέσεις.
Επείγουσα ανάγκη για ανανέωση στόλου
Η Τουρκία, που παραδοσιακά χρησιμοποιεί αμερικανικά F-16, αντιμετωπίζει την απαρχαίωση των αεροσκαφών της Πολεμικής Αεροπορίας. Η αγορά των Eurofighter Tranche 4, τελευταίας γενιάς με αναβαθμισμένα αεροηλεκτρονικά και συστήματα ραντάρ, αποτελεί προσωρινή λύση μέχρι την παραγωγή του εγχώριας κατασκευής μαχητικού Kaan πέμπτης γενιάς το 2028. Επιπλέον, για να επιταχυνθεί η παράδοση, η Άγκυρα υπέγραψε συμφωνία για αγορά μεταχειρισμένων Eurofighter από το Κατάρ και εξετάζει αντίστοιχη συμφωνία με το Ομάν.
Συμφωνία συντήρησης και εκσυγχρονισμού
Παράλληλα, Τουρκία και Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να συνάψουν ξεχωριστή συμφωνία για τη συντήρηση και τον εκσυγχρονισμό των μεταχειρισμένων Eurofighter, εξασφαλίζοντας τη μακροπρόθεσμη επιχειρησιακή αξιοπιστία του στόλου. Το Λονδίνο θα δώσει προτεραιότητα στην παραγγελία της Άγκυρας, παραδίδοντας τα αεροσκάφη που κατασκευάζονται ήδη για τη RAF, διασφαλίζοντας ταχύτερη ενίσχυση της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας.
Η συμφωνία αναμένεται να αποτελέσει ορόσημο για τις στρατηγικές σχέσεις Τουρκίας – Ηνωμένου Βασιλείου και να ενισχύσει σημαντικά τις δυνατότητες της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας σε μια περίοδο γεωπολιτικής αβεβαιότητας.