Ο Μερτς στην Άγκυρα: Φιάσκο ή διπλωματικό θρίλερ;

Η επίσκεψη του γερμανού καγκελαρίου Φρίντριχ Μερτς στην Άγκυρα φαίνεται να εξελίσσεται σε ένα διπλωματικό θρίλερ, με πολιτικές και γεωστρατηγικές διαστάσεις. Αν και ο Μερτς ήθελε να καλλιεργήσει μια θετική ατζέντα στις γερμανοτουρκικές σχέσεις, οι διεθνείς αναλυτές και τα γερμανικά ΜΜΕ επισημαίνουν ότι η σιωπή του στα ζητήματα δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων δέσμευσε τη δυναμική της επίσκεψης.

Το Der Spiegel σχολιάζει ότι «ο Μερτς ήθελε να είναι ευγενικός, αλλά ο Ερντογάν δεν τον ευχαρίστησε για αυτό», αναδεικνύοντας την προφανή δυσκολία του γερμανού καγκελαρίου να ισορροπήσει ανάμεσα στην αρμονία και τις αξίες της ΕΕ.

Στρατηγική και διπλωματική ένταση

Η στρατηγική Μερτς επικεντρώθηκε σε στενότερη συνεργασία με την Τουρκία, υποβαθμίζοντας τις πολιτικές εντάσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την κατάσταση του κράτους δικαίου. Ωστόσο, η σιωπή αυτή προκάλεσε έντονες αντιδράσεις:

Ο Σερντάρ Γιουκσέλ, βουλευτής του SPD, υπογράμμισε: “Όταν επισκέπτεται την Τουρκία και υπόσχεται στενότερους δεσμούς με την ΕΕ, δεν μπορεί να αγνοεί πολιτικούς κρατούμενους, περιορισμένη ελευθερία του Τύπου ή δημοκρατικές προσωπικότητες της αντιπολίτευσης.”

Παράλληλα, ο Μαξ Λουκς από τους Πράσινους τόνισε: “Ο Μερτς είτε αγνοεί την πραγματικότητα στην Τουρκία, είτε απολαμβάνει να φιμώνεται αυθαίρετα.”

Τα γερμανικά ΜΜΕ, ωστόσο, αναγνωρίζουν την ρεαλιστική διάσταση της προσπάθειας Μερτς: Η Άγκυρα παραμένει στρατηγικός εταίρος της Γερμανίας στο ΝΑΤΟ, ενώ οι οικονομικοί δεσμοί και η συνεργασία στην περιοχή καθιστούν απαραίτητη τη διπλωματική σταθερότητα. Όπως αναφέρει η ARD: “Οι δύο χώρες συνδέονται στενά στρατιωτικά και οικονομικά, και αυτό είναι το θεμέλιο.”

Σύγκρουση για τη Γάζα και την ΕΕ

Οι εντάσεις έγιναν εμφανείς στη συνέντευξη Τύπου. Ο Ερντογάν επανέλαβε τις κατηγορίες του για ξενοφοβία των Γερμανών, αμφισβήτησε τις καθυστερήσεις της ΕΕ στην ένταξη της Τουρκίας και εξαπέλυσε έντονη επίθεση στο Ισραήλ για τις ενέργειές του στη Λωρίδα της Γάζας. Ο Μερτς, περιορίστηκε σε διακριτικές αναφορές: “Υπάρχουν καταστάσεις στην Τουρκία που δεν αντιστοιχούν στην κατανόησή μας για το κράτος δικαίου.”

Η Handelsblatt τόνισε ότι η προσπάθεια οικοδόμησης «αρμονικών σχέσεων» με τον Ερντογάν δεν απέφυγε εντάσεις, ενώ η Bild επαίνεσε τη θαρραλέα σαφήνεια του καγκελαρίου για την κατάσταση στη Γάζα. Η Welt σημείωσε ότι οι διαφορές σε ζητήματα ΕΕ και Μέσης Ανατολής έδειξαν τα όρια της γερμανικής στρατηγικής.

Αποτίμηση και γεωπολιτικά συμπεράσματα

Η επίσκεψη του Μερτς δείχνει πόσο περίπλοκο είναι το παιχνίδι της Γερμανίας με έναν ηγέτη όπως ο Ερντογάν. Η προσπάθεια να συνδυαστεί στρατηγική συνεργασία με διατήρηση ευρωπαϊκών αξιών φαίνεται να είναι η μεγαλύτερη πρόκληση. Η σύντομη διάρκεια του γεύματος εργασίας και η περιορισμένη δημόσια αντιπαράθεση καταδεικνύουν την ένταση και την επιφυλακτικότητα που χαρακτηρίζουν τις σχέσεις των δύο χωρών.

Το μεγάλο ερώτημα που προκύπτει είναι αν η στρατηγική του Μερτς θα αποδώσει μακροπρόθεσμα, ή αν η ευρωπαϊκή ατζέντα και οι αξίες θα χαθούν στο πλαίσιο μιας προσέγγισης μόνο βασισμένης στη διπλωματική ευγένεια και οικονομικά συμφέροντα. Η επίσκεψη αφήνει σαφές μήνυμα: η Τουρκία παραμένει δύσκολος, απαιτητικός και στρατηγικά κρίσιμος εταίρος, και η Γερμανία καλείται να βρει τη λεπτή ισορροπία μεταξύ συμφερόντων και αρχών.