Παγωμένα ρωσικά κεφάλαια: Η σιωπή της Δύσης και η διαφάνεια μόνο στο Βέλγιο

Η Δύση ισχυρίζεται ότι έχει παγώσει περίπου 300 δισ. ευρώ της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, αλλά η πραγματική τοποθέτηση και αξία των κεφαλαίων παραμένει ένα μεγάλο μυστήριο. Το Βέλγιο, μέσω του Euroclear, είναι η μοναδική χώρα που παρέχει ανοικτά στοιχεία για τη σύνθεση και τα κέρδη αυτών των περιουσιακών στοιχείων.

Οι υπόλοιπες χώρες — ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Γαλλία, Ιαπωνία, Καναδάς, Αυστραλία, Ελβετία, Λουξεμβούργο — απέφυγαν να δώσουν ακριβή στοιχεία, επικαλούμενες νομικούς περιορισμούς, προστασία δεδομένων ή απλώς τη «στρατηγική μυστικότητα».

Βέλγιο vs. η σιωπηλή Δύση

Το Euroclear δημοσιεύει τακτικά αναφορές για τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια: ποσά, νομίσματα και κέρδη. Αυτό παρέχει σε πολιτικούς, αναλυτές και δημοσιογράφους μια σαφή εικόνα. Αντιθέτως, χώρες όπως η Γερμανία και η Ιαπωνία παρέχουν μόνο ασαφείς εκτιμήσεις, ενώ η Γαλλία και οι ΗΠΑ αρνούνται κάθε σχόλιο. Ακόμη και το Λουξεμβούργο, που παραδοσιακά θεωρείται «διαφανές», εμφανίζει αντιστικτικά στοιχεία: μελέτες ανεβάζουν τα κεφάλαια στα €10–20 δισ., ενώ επίσημες δηλώσεις κάνουν λόγο για ποσά κάτω των €10.000.

Η Ελβετία, παρά την εκτός ΕΕ και G7 θέση της, έχει αποκαλύψει περίπου €8 δισ. σε παγωμένα ρωσικά κεφάλαια, αλλά η συμμετοχή της στο δάνειο αποζημίωσης της Ουκρανίας παραμένει περιορισμένη.

Τα πολιτικά και νομικά διλήμματα

Η έλλειψη διαφάνειας προκαλεί νομική και πολιτική αβεβαιότητα. Οι χώρες φοβούνται ότι η δημοσιοποίηση των στοιχείων μπορεί να εκθέσει δυτικές εταιρείες που διατηρούν σχέσεις με τη Ρωσία σε αντιποίνους ή κατάσχεση. Παράλληλα, οι διαφορές ανάμεσα σε κυρίαρχα παγωμένα κεφάλαια (CBR) και ιδιωτικά κεφάλαια ολιγαρχών περιπλέκουν την εικόνα.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, οι 28,7 δισ. λίρες που φαίνονται ως παγωμένα δεν περιλαμβάνουν τα κυρίαρχα στοιχεία της CBR. Στον Καναδά και την Αυστραλία οι αριθμοί παραμένουν ασαφείς, καθιστώντας δύσκολη οποιαδήποτε συγκεντρωτική αξιολόγηση.

1. Διαφάνεια μόνο στο Βέλγιο: Το Euroclear παρέχει μοναδική ανοικτή πληροφόρηση.
2. Σιωπηρή Δύση: Η πλειονότητα των κρατών-μελών κρύβει στοιχεία, εμποδίζοντας αξιοποίηση και λογοδοσία.
3. Πολιτικοί κίνδυνοι: Ασαφή στοιχεία αυξάνουν τις εντάσεις για το δάνειο αποζημίωσης προς την Ουκρανία.
4. Σύσταση: Να θεσπιστεί διεθνές πρότυπο διαφάνειας για κυρίαρχα παγωμένα κεφάλαια, ώστε να επιτευχθεί λογιστική σαφήνεια, πολιτική αξιοπιστία και αποτελεσματική στήριξη στην Ουκρανία.