Δεν είναι τόσο απλό: Το τέλος του τεχνάσματος των 99 σεντ και οι μπελάδες από την κατάργηση της πένας

Ήταν μια ιστορική στιγμή – η πρώτη από το 1857 που οι ΗΠΑ απέσυραν νόμισμα σε κυκλοφορία. Η αιτία; Το υψηλό κόστος παραγωγής (πάνω από 3 σεντς ανά κέρμα) και η ασημαντότητα του – τίποτα δεν αγοράζεται πια με μία πένα. Από τις 14 Νοεμβρίου, οι συναλλαγές με μετρητά στρογγυλοποιούνται στα πιο κοντινά 5 σεντς. Φαίνεται απλό, αλλά όπως σημειώνει το Forbes, δεν είναι: πολιτειακοί νόμοι, φόροι και ψυχολογία τιμών δημιουργούν παγίδες για καταναλωτές και επιχειρήσεις.

Η στρογγυλοποίηση: Από θεωρία σε πράξη

Οι τιμές στρογγυλεύονται προς τα πάνω (αν τελειώνει σε .03/.04) ή κάτω (.01/.02). Παράδειγμα: Ένα προϊόν $4.99 γίνεται $5.00 με μετρητά, $4.99 με κάρτα. Οικονομολόγοι λένε ότι η καθαρή επίδραση είναι μηδενική – εξισορροπείται μακροπρόθεσμα. Μελέτες από Καναδά (κατάργηση πένας 2012) δείχνουν μηδενική αλλαγή σε πληθωρισμό. Όμως, μια έρευνα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας Ρίτσμοντ (2023, με DCPC data) εκτιμά κόστος 6 εκατ. δολαρίων ετησίως για καταναλωτές – 56 εκατ. αν στρογγυλεύει στα 5 σεντς. Το NACS (NACS National Association) πιέζει για εθνικό νόμο να επιτρέψει στρογγυλοποίηση, αποφεύγοντας πολιτειακές παγίδες.

Πολιτειακοί νόμοι: 10 πολιτείες «μπλοκάρουν» τη στρογγυλοποίηση

10 πολιτείες (π.χ. Καλιφόρνια, Νέα Υόρκη, Τέξας) έχουν νόμους που προστατεύουν καταναλωτές μετρητών από μειονεκτική θέση έναντι καρτών. Η στρογγυλοποίηση παραβιάζει αυτούς, δημιουργώντας ασάφεια. Το NACS έστειλε επιστολή σε Γερουσία/Βουλή (2025): «Χωρίς εθνικό νόμο, επιχειρήσεις ρισκάρουν μηνύσεις».

Επιπλέον, SNAP (πρόγραμμα βοήθειας χαμηλοεισοδημάτων) απαγορεύει στρογγυλοποίηση – «δεν μπορεί να αυξάνει κόστος». Αυτό αφορά 40 εκατ. Αμερικανούς – κίνδυνος δικαστικών διαμαχών.

Φόροι πωλήσεων: Ασάφεια και δικαστικές μάχες

Οι φόροι πωλήσεων υπολογίζονται πριν στρογγυλοποίηση – αλλά πολλές πολιτείες δεν έχουν κανόνες. Το Μισισίπι (πρώτος φόρος 1930) δεν έχει καθορίσει – «ασάφεια». Καταναλωτές μπορεί να αμφισβητήσουν υψηλότερους φόρους με μετρητά: «Γιατί να πληρώνω περισσότερο;». Επιχειρήσεις: «Πώς να το εφαρμόσουμε χωρίς πρόστιμα;». Το NACS: «Μεταβατική διευκόλυνση απαραίτητη».

Το τέλος του «τεχνάσματος 99 σεντ»

Η ψυχολογία τιμών αλλάζει: Το «99 σεντ» έκανε τα προϊόντα να φαίνονται φθηνότερα – $4.99 < $5.00. Με στρογγυλοποίηση, γίνεται $5.00 – απώλεια ελκυστικότητας. Μελέτες δείχνουν 10-20% πτώση πωλήσεων σε «99» items. Λιανοπωλητές όπως Walmart και Target προσαρμόζουν τιμές σε .00, αλλά κόστος marketing αυξάνεται.

Επιπτώσεις καταναλωτών: Μηδενική μακροπρόθεσμα, αλλά…

Οικονομολόγοι (Fed Richmond): «Αμελητέα επίδραση» – εξισορροπείται. Καναδάς: Μηδενική αλλαγή πληθωρισμού. Όμως:

• Χαμηλοεισοδήματα: SNAP χρήστες πληρώνουν ίδιο, αλλά σύγχυση
• Μετρητά vs Κάρτες: Προτίμηση καρτών – +χρεώσεις (3% μέσο)
• Μικρές αγορές: Καθημερινά +0,01-0,04 € – ενοχλητικό

Με 250 δισ. πένες σε κυκλοφορία, θα πάρει χρόνια να εξαφανιστούν – συλλογές και nostalgia ήδη.

Απλό τέλος, περίπλοκες συνέπειες

Η πένα φεύγει – κόστος 3 σεντς vs αξία 1. Η στρογγυλοποίηση δίκαιη μακροπρόθεσμα, αλλά νόμοι, φόροι και ψυχολογία δημιουργούν μπελάδες. Το NACS: «Εθνικός νόμος τώρα». Οι καταναλωτές: «Λίγα cents, αλλά ενοχλητικά». Η Apple, Walmart προσαρμόζονται – αλλά το τέχνασμα 99 σεντ τελειώνει. Η οικονομία συνεχίζει – χωρίς πένες.

Πηγή: Pagenews.gr