Policy Briefs

Μείωση εκπομπών κατά 90% έως το 2040: Η Ευρωβουλή ψηφίζει στόχο – Αποφεύχθηκε «εξέγερση» του ΕΛΚ

Μείωση εκπομπών κατά 90% έως το 2040: Η Ευρωβουλή ψηφίζει στόχο – Αποφεύχθηκε «εξέγερση» του ΕΛΚ
Σε μια απόφαση που σφραγίζει τη δέσμευση της ΕΕ για κλιματική ηγεσία, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπερψήφισε την Πέμπτη στόχο 90% μείωσης εκπομπών αερίων θερμοκηπίου έως το 2040 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990

Με 378 ψήφους υπέρ έναντι 248 κατά και 10 αποχές, η ψήφος – που διεξήχθη εν μέρει μυστικά – εγκρίνει τροπολογίες κεντρώας συμμαχίας (ΕΛΚ, Σοσιαλιστές, Renew, Πράσινοι), αποφεύγοντας εξέγερση εντός του κεντροδεξιού ΕΛΚ. Η θέση συμπίπτει με συμφωνία υπουργών Περιβάλλοντος (5 Νοεμβρίου), ανοίγοντας δρόμο για τελικές διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο – και COP30 με σαφή στόχο.

Η ψήφος: 90% με «μαξιλάρι» 5% και καθυστέρηση ETS2

Η πλειοψηφία 2:1 εγκρίνει 90% μείωση, με έως 5% από διεθνή carbon credits (π.χ. επιδοτήσεις έργων σε Ινδονησία). Αυτό μαλακώνει τον στόχο, κάνοντας 80-85% εγχώρια. Η Επιτροπή είχε προτείνει 90% χωρίς offsets για 1.5°C (Paris Agreement), αλλά οι συμβιβασμοί εξασφαλίζουν ψήφο. Επίσης, καθυστερεί κατά 1 έτος το ETS2 (τιμολόγηση άνθρακα σε θέρμανση/καύσιμα) για 2028, δίνοντας ανάσα σε νοικοκυριά.

Αποφύγετε «εξέγερση» ΕΛΚ – Μυστική ψηφιστική

Η ψήφος έγινε μυστικά σε μέρη, μετά από πίεση ακροδεξιών Πατριωτών και ECR, για να αποφευχθεί «εξέγερση» εντός ΕΛΚ (Πολωνοί, Γάλλοι, Ιταλοί, Ρουμάνοι, Ούγγροι, Βούλγαροι). Ο Τσέχος Ondřej Knotek (ECR, lead negotiator) προσπάθησε να θαψει την πρόταση, προτείνοντας 83% και 3ετή καθυστέρηση ETS2 – απορρίφθηκε. Ο επικεφαλής ΕΛΚ Manfred Weber κράτησε γραμμή, με πλειοψηφία να ακολουθεί. Ο Ισπανός S&D Javi López: «Δείχνει ότι το δημοκρατικό κέντρο αποδίδει».

Συμμαχίες και κριτική: «Φανταστικός στόχος ή καταστροφή;»

Η κεντρώα συμμαχία (ΕΛΚ-S&D-Renew-Πράσινοι) νίκησε, αλλά η ακροδεξιά Πατριώτες κατήγγειλε: «Ο Νόμος 2040 δεν είναι σχέδιο – είναι καταστροφή», λέει Knotek. Οι Σοσιαλιστές Iratxe García επέκρινε τον «μυστικό» χαρακτήρα: «Η εξαίρεση δεν γίνεται κανόνας». Η ψήφος έρχεται εν μέσω COP30 (Belém, Βραζιλία), όπου η von der Leyen θα παρουσιάσει EU position – 90% με 5% credits δείχνει φιλοδοξία, αλλά ευελιξία.

Περιβαλλοντική πολιτική: Από Πράσινη Συμφωνία σε 2040 Law

Το EU Climate Law (2021) θέτει net-zero 2050 – το 2040 είναι ενδιάμεσος στόχος μεταξύ 55% 2030 και μηδενικών εκπομπών. Η Επιτροπή αξιολογεί πρόοδο κάθε 2 χρόνια, λαμβάνοντας επιστημονικά δεδομένα, τεχνολογίες και ανταγωνιστικότητα. Η 5% credits επιτρέπει outsourcing σε τρίτες χώρες (π.χ. κλείσιμο σταθμών άνθρακα Ινδονησίας), φθηνότερο από εγχώρια δράση.

Κριτική από αριστερά και δεξιά

Οι Πράσινοι: «90% χωρίς offsets για 1.5°C». Οι ακροδεξιοί: «Βιομηχανική καταστροφή – εργοστάσια κλείνουν, λογαριασμοί εκτοξεύονται». Η Γερμανίδα Πράσινη Kira Marie Peter-Hansen: «Εξωφρενικό – EPP αρνήθηκε συμβιβασμό». Η συμφωνία εξασφαλίζει ότι η ΕΕ δεν φτάνει άδεια στο COP30.

Ο δρόμος προς τον νόμο

Η θέση Κοινοβουλίου συμπίπτει με υπουργών (5/11), ανοίγοντας διαπραγματεύσεις με Συμβούλιο. Το τελικό κείμενο θα γίνει νόμος σύντομα – binding target για ΕΕ-wide reductions. Η von der Leyen: «Κλιματική δράση και ανταγωνιστικότητα πάνε μαζί».

Επιπτώσεις: Από βιομηχανία σε COP30

Ο στόχος επηρεάζει Πράσινη Συμφωνία: περισσότερα έργα, λιγότερες εκπομπές. Για COP30 (10-21 Νοεμβρίου), η ΕΕ πηγαίνει με σαφή θέση – 90% δείχνει ηγεσία, αλλά credits δίνουν ευελιξία. Η ΕΕ, 2ος εκπομπέας παγκοσμίως, πιέζει Κίνα/Ινδία για NDCs 2035.

Η ψήφος δεν ήταν εύκολη – εξέγερση ΕΛΚ, μυστικές διαδικασίες. Αλλά το δημοκρατικό κέντρο κράτησε. Η ΕΕ προχωρά – προς net-zero 2050, με 90% 2040 ως σταθμό.

Πηγή: Pagenews.gr