Τα στοιχεία προέρχονται από την Ετήσια Έκθεση για τις Εγκεκριμένες Μεταφορές, Εισαγωγές και Εξαγωγές Οπλισμού
Οι πωλήσεις οπλικών συστημάτων από ιταλικές εταιρείες προς την Ουκρανία έχουν φθάσει συνολικά τα 643 εκατ. ευρώ από τον Φεβρουάριο του 2022, συνδυάζοντας –όπως και σε άλλες χώρες της ΕΕ– την προσπάθεια ενίσχυσης του Κιέβου με οικονομικά οφέλη για τη βιομηχανία.
Τα στοιχεία προέρχονται από την Ετήσια Έκθεση για τις Εγκεκριμένες Μεταφορές, Εισαγωγές και Εξαγωγές Οπλισμού, η οποία κατατέθηκε στο ιταλικό κοινοβούλιο την άνοιξη. Πρόκειται για ένα έγγραφο που απαιτείται από τον νόμο 185/1990, θεμελιώδες για τη διαφάνεια σε έναν υπερευαίσθητο οικονομικό τομέα.
Εγκρίσεις εξαγωγών ύψους 643 εκατ. ευρώ προς την Ουκρανία
Οι εγκρίσεις εξαγωγών αυξήθηκαν θεαματικά μεταξύ 2022 και 2023 — από τα μόλις 3,8 εκατ. ευρώ (τέσσερις εγκρίσεις) στα πάνω από 417 εκατ. ευρώ (15 εγκρίσεις). Το 2024 το ποσό υποχώρησε λίγο πάνω από τα 222 εκατ. ευρώ (επτά εγκρίσεις).
Η έκθεση δεν αναφέρει ποιες εταιρείες αιτήθηκαν τις εξαγωγές ούτε εάν όλες οι συναλλαγές πραγματοποιήθηκαν τελικά — αν και εκτιμάται ότι μεγάλο μέρος τους υλοποιήθηκε. Συνεπώς δεν είναι σαφές ποιοι ιταλικοί κατασκευαστές συμμετείχαν.
Γνωστοί «παίκτες» στη χώρα είναι η RWM, η Rheinmetall Italia και η Leonardo. Το Euronews απηύθυνε ερώτημα στη Leonardo για το εάν –και τι είδους οπλικά συστήματα– έχουν εξαχθεί στην Ουκρανία τα τελευταία χρόνια, χωρίς άμεση απάντηση.
Τι είδους όπλα εξήχθησαν
Για το 2023, τα 417 εκατ. ευρώ αφορούσαν επτά κατηγορίες οπλισμού: • οπλικά συστήματα διαμετρήματος άνω των 12,7 χιλιοστών • πυρομαχικά • εξοπλισμό κατεύθυνσης πυρός • χερσαία οχήματα • τοξικά, χημικά, βιολογικά, δακρυγόνα και ραδιενεργά υλικά • εκρηκτικά και στρατιωτικά καύσιμα • ηλεκτρονικό εξοπλισμό
Το 2024 η λίστα περιορίστηκε στις τέσσερις πρώτες κατηγορίες.
Ωστόσο, οι συγκεκριμένες εξαγωγές δεν περιλαμβάνουν τον στρατιωτικό εξοπλισμό που παραδόθηκε στο Κίεβο μέσω των ευρωπαϊκών «πακέτων βοήθειας». Οι πωλήσεις των εταιρειών που καταγράφει η Έκθεση αφορούν μόνο διμερείς συναλλαγές Ιταλίας–Ουκρανίας.
«Η Ιταλία διατήρησε μυστικό το περιεχόμενο των παραδόσεων»
«Σε αυτό το σκέλος, που δεν καλύπτεται από τον νόμο 185/1990, η Ιταλία επέδειξε ελάχιστη διαφάνεια. Σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, επέλεξε να μη δώσει πληροφορίες για το τι έχει παραδώσει ο ιταλικός στρατός», εξηγεί στο Euronews ο Φραντσέσκο Βινιάνρκα, εκπρόσωπος του Δικτύου Ειρήνης και Αφοπλισμού.
Οι πληροφορίες που υπάρχουν προέρχονται κυρίως από το πεδίο των μαχών — από ό,τι έχει εντοπιστεί στο μέτωπο.
«Είναι δύσκολο να εκτιμηθούν ποσότητες και αξίες, διότι μεγάλο μέρος των παραδόσεων είναι μυστικό», σημειώνει η Ελεονόρα Ταφούρο Αμπροζέτι, αναλύτρια του Ινστιτούτου ISPI. Σύμφωνα με την ίδια, μεταξύ 2023 και 2024 η Ιταλία θα πρέπει να έχει παραδώσει στο Κίεβο συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας SAMP/T.
Υπουργείο Άμυνας: «Η μυστικότητα αποτρέπει πλεονέκτημα για τη Ρωσία»
Στο Euronews, το γραφείο Τύπου του ιταλικού Υπουργείου Άμυνας επιβεβαίωσε ότι το «περιεχόμενο» των ιταλικών παραδόσεων στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών πακέτων «είναι απόρρητο».
«Τanto ο υπουργός Κροζέτο όσο και ο προκάτοχός του ακολούθησαν την ίδια γραμμή, ώστε να μην δοθεί πλεονέκτημα στη Ρωσία για όσα βρίσκονται στο πεδίο», αναφέρει το Υπουργείο. Μοναδικό όργανο που έχει πλήρη εικόνα είναι η επιτροπή Copasir, η οποία όμως δεσμεύεται επίσης από απόρρητο.
Ακόμη πιο δύσκολη είναι η εκτίμηση του κόστους των παραδόσεων από τα αποθέματα των ιταλικών ενόπλων δυνάμεων. Το ευρωπαϊκό σχήμα προβλέπει ότι τα κράτη μέλη λαμβάνουν αποζημίωση μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Ειρήνης. Όμως η Κομισιόν ξεκαθάρισε σύντομα ότι τα διαθέσιμα κονδύλια δεν επαρκούν για την πλήρη αναπλήρωση των αποθεμάτων.
Έτσι, κράτη που έστειλαν παλαιότερο εξοπλισμό και επιθυμούν να αγοράσουν νέο, πρέπει να καλύψουν τη διαφορά μεταξύ αποζημίωσης και πραγματικής τιμής. Αυτό είχε αναφέρει και ο υπουργός Άμυνας Γκουίντο Κροζέτο στο κοινοβούλιο — χωρίς να παράσχει νούμερα.
Η Ιταλία εισέφερε 1,4 δισ. ευρώ στον Μηχανισμό Ειρήνης
Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Στρατιωτικών Δαπανών Milex, μοναδικό «καθαρό» στοιχείο είναι τα 14,5 εκατ. ευρώ που προβλέφθηκαν στο Εργατικό Διάταγμα του 2023 για την ενίσχυση της παραγωγής πυρομαχικών, ώστε να συνεχιστούν οι προμήθειες στην Ουκρανία χωρίς να εξαντληθούν τα εθνικά αποθέματα.
Για τα υπόλοιπα, τόσο η Υπηρεσία Προϋπολογισμού της Γερουσίας όσο και το Ελεγκτικό Συνέδριο επισημαίνουν έλλειψη σαφών πληροφοριών για το πώς επηρεάζουν οι παραδόσεις στον σχεδιασμό εξοπλισμών.
Παράλληλα, η Ιταλία έχει συνεισφέρει 1,4 δισ. ευρώ στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Ειρήνης, από τα συνολικά 11,1 δισ. ευρώ που αυτός έχει διαθέσει μέχρι σήμερα για την Ουκρανία.
Χωρίς σαφή στοιχεία για το τι ποσό έχει επιστρέψει η ΕΕ στην Ιταλία, είναι δύσκολο να προσδιοριστεί το πραγματικό δημοσιονομικό κόστος της ιταλικής στρατιωτικής βοήθειας.
Μια εκτίμηση του Milex, τον Μάρτιο του 2023, υπολόγιζε μόνο το κόστος αναπλήρωσης αποθεμάτων γύρω στο 1 δισ. ευρώ.
Το επόμενο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων στις 20 Νοεμβρίου
Στο μεταξύ, το επόμενο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων θα πραγματοποιηθεί στις 20 Νοεμβρίου στις Βρυξέλλες, υπό την προεδρία της Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ, Κάγια Κάλας.
Στην ατζέντα βρίσκεται η Ουκρανία, μετά από άτυπη ανταλλαγή απόψεων με τον Ουκρανό ΥΠΕΞ Αντρίι Σίμπιχα.
Θα εξεταστούν επίσης οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, η κατάσταση στο Σαχέλ, οι συγκρούσεις στο Σουδάν, οι υβριδικές επιθέσεις της Λευκορωσίας στα κράτη μέλη και η καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος.
Πηγή: pagenews.gr