Αποκάλυψη για τη Σαντορίνη: Η τεράστια μαγματική “σήραγγα” πίσω από τους 25.000 σεισμούς του 2025

Μια μοναδική παγκόσμια σεισμική κρίση

Η σεισμική δραστηριότητα που σημειώθηκε στην περιοχή της Σαντορίνης τους πρώτους μήνες του 2025 αποτέλεσε ένα φαινόμενο δίχως προηγούμενο. Περισσότεροι από 25.000 σεισμοί καταγράφηκαν σε μόλις λίγες εβδομάδες, πολλοί από τους οποίους ξεπέρασαν τα 5 Ρίχτερ, προκαλώντας κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, εκκενώσεις, κλείσιμο σχολείων και έντονη ανησυχία στους κατοίκους και τους επισκέπτες.

Για μήνες, επικρατούσε αβεβαιότητα: επρόκειτο για προοίμιο ηφαιστειακής έκρηξης ή για τεκτονική διέγερση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ισχυρό σεισμό;

Η νέα δημοσίευση στο Science δίνει για πρώτη φορά οριστική απάντηση.

Η “υπόγεια διαδρομή” του μάγματος — μια φλέβα 20 χιλιομέτρων

Η ερευνητική ομάδα, με συμμετοχή Ελλήνων και ξένων επιστημόνων, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι χιλιάδες σεισμοί προκλήθηκαν από μια τεράστια μαγματική διείσδυση. Το μάγμα κινήθηκε οριζόντια σε μια «σήραγγα» μήκους άνω των 20 χιλιομέτρων, σε βάθος που ξεπερνούσε τα 10 χιλιόμετρα κάτω από τον θαλάσσιο πυθμένα, ανάμεσα στη Σαντορίνη και τη νησίδα Ανυδρο.

Ο όγκος του μάγματος ήταν εντυπωσιακός: αρκετός για να γεμίσει 200.000 ολυμπιακές πισίνες ή να καλύψει το Μανχάταν με στρώμα πάχους εννέα μέτρων. Αυτό το τεράστιο μαγματικό σώμα κινήθηκε με “παλμούς”, ανοίγοντας και κλείνοντας ρωγμές μέσα στον φλοιό και δημιουργώντας την καταιγιστική ακολουθία σεισμών.

Πώς η τεχνητή νοημοσύνη αποκάλυψε το φαινόμενο

Η μελέτη χρησιμοποίησε προηγμένες τεχνικές μηχανικής μάθησης ώστε να εντοπίσει με ακρίβεια τη θέση κάθε ενός από τους 25.000 σεισμούς, μετατρέποντάς τους σε «εικονικά όργανα μέτρησης» στα βαθύτερα στρώματα του φλοιού.

Για πρώτη φορά, οι επιστήμονες κατάφεραν να χαρτογραφήσουν τη ροή του μάγματος με τέτοια λεπτομέρεια, αποκλείοντας την πιθανότητα ότι τα γεγονότα του 2025 οφείλονταν σε τεκτονική ολίσθηση. Ο συνδυασμός γεωφυσικής, φυσικής και τεχνητής νοημοσύνης ανοίγει τον δρόμο για νέα εργαλεία παρακολούθησης ηφαιστειακών συστημάτων.

Έχει περάσει ο κίνδυνος;

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η δραστηριότητα έχει πλέον υποχωρήσει. Το μάγμα φαίνεται να ακινητοποιήθηκε και να ψύχθηκε σε μεγάλο βάθος—πάνω από οκτώ χιλιόμετρα—κάτι που μειώνει δραματικά την πιθανότητα άμεσης έκρηξης.

Ωστόσο, τονίζουν ότι τα ηφαίστεια μπορούν να παρουσιάσουν φάσεις μακροχρόνιας αναταραχής. Η Σαντορίνη, με ιστορικό εκρήξεων όπως η περίφημη μινωική έκρηξη του 1620 π.Χ., παραμένει ενεργό ηφαίστειο που απαιτεί συνεχή, υψηλής ανάλυσης παρακολούθηση.

Το μέλλον της έρευνας και η παγκόσμια σημασία της

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο κυματικός τρόπος διείσδυσης του μάγματος δεν είναι μοναδικός στη Σαντορίνη, αλλά αποτελεί βασικό μηχανισμό και σε άλλα ηφαίστεια παγκοσμίως. Οι νέες μέθοδοι μπορεί να βοηθήσουν στην έγκαιρη πρόβλεψη επικίνδυνων ηφαιστειακών κρίσεων, ιδιαίτερα σε περιοχές που βρίσκονται κάτω από θάλασσα, όπου τα παραδοσιακά όργανα δεν μπορούν να καταγράψουν επαρκή δεδομένα.

Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ένας από τους επικεφαλής ερευνητές:«Τελικά, αυτή η μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο πρόβλεψης. Κάθε συσσώρευση σεισμών είναι δεδομένα που αποκαλύπτουν την πιο πιθανή αιτία.»

Η Σαντορίνη, για ακόμη μια φορά, προσφέρει κρίσιμες πληροφορίες για το πώς λειτουργεί ο πλανήτης μας—και ίσως για το πώς θα προστατευτούμε στο μέλλον από τα πιο απρόβλεπτα φαινόμενά του.

Πηγή: pagenews.gr