Το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα: Πιο δαπανηρό και γενναιόδωρο από ποτέ

Η Ελλάδα ως «παραδοξο» στην ευρωπαϊκή σύνταξη

Το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα ξεχωρίζει ως ένα από τα πιο δαπανηρά και ταυτόχρονα γενναιόδωρα στην Ευρωζώνη, σύμφωνα με την έκθεση “Pensions at a Glance 2025” του ΟΟΣΑ, που δημοσιεύτηκε στις 26 Νοεμβρίου 2025. Παρά τις μεταρρυθμίσεις των τελευταίων ετών, η Ελλάδα διατηρεί σχετικά χαμηλές ηλικίες συνταξιοδότησης – ιδιαίτερα στον δημόσιο τομέα – και υψηλά ποσοστά αναπλήρωσης, δηλαδή το ποσοστό του προ συνταξιοδοτικής μισθοδοσίας που καλύπτεται από τη σύνταξη. Ωστόσο, η γρήγορη γήρανση του πληθυσμού και οι δημοσιονομικές πιέσεις θέτουν προκλήσεις βιωσιμότητας, με την ΕΚΤ να προειδοποιεί για ανάγκη περαιτέρω προσαρμογών.

Χαμηλές ηλικίες συνταξιοδότησης: 62 στον ιδιωτικό, 60-61 στον δημόσιο

Στον ιδιωτικό τομέα, η κανονική ηλικία συνταξιοδότησης είναι περίπου 62 έτη, χαμηλότερη από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ (64,7 έτη για άνδρες και 63,9 για γυναίκες το 2024). Στον δημόσιο τομέα, πέφτει στα 60-61 έτη, τοποθετώντας την Ελλάδα στις χαμηλότερες θέσεις μεταξύ 38 χωρών. Σε σύγκριση, οι σκανδιναβικές χώρες όπως Νορβηγία και Σουηδία ξεπερνούν τα 67 έτη, ενώ Γερμανία και Ολλανδία κινούνται γύρω στα 66 έτη. Η Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία έχουν αυξήσει τα όριά τους στα 65-67 έτη, και το Ηνωμένο Βασίλειο στα 65-66.

Η έκθεση προβλέπει αύξηση για την Ελλάδα: Οι νέοι 22 ετών που μπήκαν στην αγορά εργασίας το 2024 θα συνταξιοδοτηθούν στα 66 έτη, συμπληρώνοντας 44 έτη ασφάλισης αντί για 40 σήμερα. Αυτό οφείλεται στη σύνδεση των ορίων με το προσδόκιμο ζωής, τάση που ακολουθούν 20 χώρες του ΟΟΣΑ, με μέση αύξηση από 64,4 έτη (άνδρες) και 63,9 (γυναίκες) σήμερα σε 66,3 και 65,9 αντίστοιχα για όσους ξεκινούν καριέρα τώρα.

Γενναιόδωρα ποσοστά αναπλήρωσης: 84,8% για μέσο μισθό

Το σύστημα είναι ιδιαίτερα «γενναιόδωρο» στα ποσοστά αναπλήρωσης. Για εργαζόμενο με μέσο μισθό (1.400 ευρώ), η σύνταξη καλύπτει το 84,8% του εισοδήματος, ενώ για χαμηλόμισθους (50% μέσου) φτάνει το 96,5% – από τα υψηλότερα παγκοσμίως. Ακόμα και για υψηλόμισθους (1,5 φορές μέσο), το 73% είναι κορυφαίο. Ο μέσος όρος ΟΟΣΑ είναι 61%, με Γερμανία (50-55%), Ολλανδία/Δανία (70%) και ΗΠΑ/ΗΒ (<45%) να υστερούν. Η Γαλλία αγγίζει το 74%, αλλά η Ελλάδα ξεχωρίζει ως «προστατευτικό δίχτυ» για χαμηλοσυνταξιούχους.

Δαπάνες 16,2% του ΑΕΠ – Πιέσεις από γήρανση και δημοσιονομία

Η δημόσια δαπάνη για συντάξεις φτάνει το 16,2% του ΑΕΠ (από 10,5% το 2000), υψηλότερη από Γερμανία (11%) και Γαλλία (13,5%), αλλά χαμηλότερη από Ιταλία (16,5%). Οι προβολές δείχνουν πτώση στο 12,7% το 2030, άνοδο σε 14% το 2045-2050 και νέα πτώση σε 12,7% το 2060, λόγω αύξησης ηλικιών και δημογραφικών πιέσεων. Ο ΟΟΣΑ προειδοποιεί ότι η γήρανση (52 άτομα 65+ ανά 100 εργαζόμενους το 2050, από 33 το 2025) θα αυξήσει τις δαπάνες, με Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία να χάνουν >30% εργατικό δυναμικό έως 2060.

Η έκθεση τονίζει την ανάγκη για ισορροπημένες μεταρρυθμίσεις: ενίσχυση ιδιωτικών συντάξεων, γυναικείες επιδοτήσεις και bonus/penalty για καθυστερημένη/πρόωρη συνταξιοδότηση, όπως σε Δανία και Εσθονία. Η Ελλάδα, με υψηλή αναπλήρωση αλλά χαμηλή ηλικία, χρειάζεται προσαρμογές για βιωσιμότητα, ειδικά με προσδόκιμο ζωής 65+ στα 21,3 έτη (άνδρες) και 24,9 (γυναίκες).

Η Ελλάδα προσφέρει «γενναιόδωρο» δίχτυ, αλλά η γήρανση απαιτεί αλλαγές – πριν γίνει… αβάσταχτο.

Πηγή: Pagenews.gr