Βέλγιο–ΕΕ: Πώς η διαμάχη για τα ρωσικά κεφάλαια επηρεάζει την εκλογή νέου προέδρου του Eurogroup

Με μια αιφνιδιαστική και σχεδόν πρωτοφανή παρέμβαση, ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Μπαρτ Ντε Βέβερ, ανατρέπει προσωρινά τον ευρωπαϊκό σχεδιασμό για την αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί τον νέο δανειακό μηχανισμό υπέρ της Ουκρανίας.

Η σκληρή επιστολή του προς την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που αποκάλυψε το Politico, έφτασε λίγες ώρες πριν η Κομισιόν παρουσιάσει την αναθεωρημένη πρόταση για τη διάθεση των 140 δισ. ευρώ της Euroclear. Το Βέλγιο εμφανίζεται κάθετο: δεν θα αναλάβει νομικό και οικονομικό ρίσκο σε περίπτωση δικαστικής διεκδίκησης από τη Μόσχα, χαρακτηρίζοντας το ευρωπαϊκό σχέδιο «θεμελιωδώς λανθασμένο» και επικίνδυνο για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Το διαπραγματευτικό χαρτί των κεφαλαίων

Ο Ντε Βέβερ υποστηρίζει ότι, αν η Ρωσία δεν ηττηθεί ξεκάθαρα και επαναληφθούν διαπραγματεύσεις στο μέλλον, θα απαιτήσει την επιστροφή των περιουσιακών της στοιχείων. «Η ιστορία έχει δείξει ότι τα κράτη το κάνουν», δηλώνει δηκτικά.

Μια βιαστική κίνηση της ΕΕ, σύμφωνα με τον Βέλγο ηγέτη, θα μπορούσε να αποδυναμώσει τον ρόλο των κεφαλαίων ως διαπραγματευτικό εργαλείο σε πιθανή ειρηνευτική συμφωνία. Αν «καεί» αυτό το χαρτί, η Ρωσία δεν θα έχει κίνητρο να προσέλθει σε συνομιλίες.

Ο Ντε Βέβερ εμμένει ότι το σχέδιο δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς πλήρεις εγγυήσεις αποζημίωσης από τα κράτη-μέλη, σε περίπτωση δικαστικής νίκης της Ρωσίας — θέση που βρίσκει ελάχιστους υποστηρικτές. Αντί γι’ αυτό, προτείνει νέο κοινοτικό δανεισμό 45 δισ. ευρώ για τις ανάγκες της Ουκρανίας το 2026, επιλογή που όμως οι περισσότερες κυβερνήσεις θέλουν να αποφύγουν.

Παρασκήνιο Eurogroup

Η χρονική συγκυρία δεν είναι τυχαία: σε λίγες εβδομάδες οι 19 υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης θα εκλέξουν νέο πρόεδρο του Eurogroup, με τον Κυριάκο Πιερρακάκη και τον Βέλγο υπουργό Βίνσεντ βαν Πέτεγκεμ σε μια εξαιρετικά ρευστή μάχη.

Στις Βρυξέλλες εκτιμούν ότι η σκληρή στάση του Ντε Βέβερ λειτουργεί ως μοχλός πίεσης και επίδειξη δύναμης, ενισχύοντας το διαπραγματευτικό του βάρος και στέλνοντας μήνυμα ότι δεν θα δώσει ψήφο χωρίς ανταλλάγματα.

Η ταύτιση συμφερόντων με τον Βίκτορ Όρμπαν, που επίσης αντιδρά, περιπλέκει ακόμη περισσότερο το ευρωπαϊκό σκηνικό, καθιστώντας την εκλογή του νέου προέδρου του Eurogroup κρίσιμη και αβέβαιη.