Η εικόνα στο φετινό Διεθνές Σαλόνι Αυτοκινήτου του Μονάχου ήταν σχεδόν συμβολική. Στο κέντρο της πόλης, η BMW παρουσίαζε με περηφάνια το νέο ηλεκτρικό SUV iX3, ενώ η Mercedes-Benz είχε μετατρέψει το ιστορικό Ανάκτορο του Μονάχου σε σκηνικό υψηλού κύρους για το ανανεωμένο GLC. Η παράδοση, η πολυτέλεια, το γερμανικό brand ως σημείο αναφοράς.
Μόνο που λίγο πιο πέρα, στις μεγάλες αίθουσες της έκθεσης, φαινόταν το… μέλλον: BYD, Xpeng, Changan, Dongfeng και άλλες κινεζικές εταιρείες είχαν καταλάβει το χώρο με ηλεκτρικά μοντέλα, γεμάτα τεχνολογία και με τιμές που έριχναν το γάντι στους Ευρωπαίους. Το μήνυμα ήταν ωμό: η Ευρώπη είναι το επόμενο μεγάλο πεδίο μάχης και η κινεζική επέλαση μόλις ξεκίνησε.
Η κινεζική στροφή στα ηλεκτρικά: μια στρατηγική δεκαπενταετίας
Η κινεζική αυτοκινητοβιομηχανία δεν βρέθηκε τυχαία σε αυτή τη θέση. Πριν από περίπου 15 χρόνια, το Πεκίνο κατάλαβε ότι δεν μπορεί να κερδίσει τους Γερμανούς, τους Ιάπωνες και τους Αμερικανούς στα κλασικά βενζινοκίνητα και πετρελαιοκίνητα μοντέλα. Αντί να επιμείνει σε μια χαμένη μάχη, επέλεξε να αλλάξει παιχνίδι: ηλεκτρικά οχήματα, μπαταρίες, λογισμικό.
Με γενναίες επιδοτήσεις, φθηνό δανεισμό και πολιτική στήριξη, γεννήθηκαν δεκάδες νέες εταιρείες και δημιουργήθηκε μια εγχώρια αγορά στην οποία φέτος περίπου το 60% των πωλήσεων αναμένεται να αφορά ηλεκτρικά μοντέλα. Η παραγωγή όμως έχει ξεφύγει: αν όλα τα εργοστάσια λειτουργούσαν στο φουλ, θα παρήγαγαν υπερδιπλάσια αυτοκίνητα από αυτά που μπορεί να απορροφήσει η κινεζική αγορά.
Το αποτέλεσμα είναι ένας ανελέητος πόλεμος τιμών. Μέσα σε δύο χρόνια, οι μέσες τιμές έπεσαν περίπου 19%, με ορισμένα μοντέλα να πωλούνται έως και 35% φθηνότερα. Η Nomura υπολογίζει ότι η μέση τιμή έχει κατέβει γύρω στα 165.000 γουάν, περίπου 19.500 ευρώ. Οι πωλήσεις παραμένουν υψηλές – περίπου 24 εκατομμύρια φέτος, 7% πάνω από πέρσι – αλλά τα κέρδη λιώνουν.
Οι Κινέζοι «ματώνουν» στην Κίνα για να κερδίσουν τον κόσμο
Η σκληρή πραγματικότητα δεν αφήνει στο απυρόβλητο ούτε τους μεγάλους. Η Geely, με περίπου 10% της αγοράς, είδε τα καθαρά κέρδη της να μειώνονται κατά 14% στο πρώτο εξάμηνο του 2025. Η BYD, ο μεγαλύτερος κατασκευαστής της χώρας, κατέγραψε βουτιά 30% στα καθαρά κέρδη του δεύτερου τριμήνου, παρότι τα έσοδά της αυξήθηκαν κατά 14%.
Οι προμηθευτές βρίσκονται σε οριακό σημείο. Πολλοί πληρώνονται με καθυστέρηση έξι μηνών, άλλοι έχουν ήδη χρεοκοπήσει. Ο όρος που χρησιμοποιείται συχνά στην Κίνα είναι «involution» – ένα σύστημα που στρέφεται πάνω στον εαυτό του, με υπερ-ανταγωνισμό που δεν αφήνει χώρο για υγιή κερδοφορία.
Η κινεζική κυβέρνηση προσπάθησε να βάλει φρένο. Το καλοκαίρι συγκάλεσε τους κατασκευαστές στο Πεκίνο, ζητώντας τους να σταματήσουν τις επιθετικές εκπτώσεις και να πληρώνουν πιο γρήγορα τους προμηθευτές. Στα χαρτιά, ορισμένες μεγάλες εταιρείες δεσμεύτηκαν για πληρωμές εντός 60 ημερών. Στην πράξη, όμως, ο πόλεμος τιμών απλώς άλλαξε μορφή: αντί για «γυμνές» εκπτώσεις, προσφορές με δωρεάν ασφάλιση, μηδενική χρηματοδότηση, δωρεάν φόρτιση.
Ακόμα και στελέχη όπως η Στέλλα Λι της BYD παραδέχονται ότι «υπάρχουν πάρα πολλοί κατασκευαστές» και εκτιμούν ότι τουλάχιστον εκατό θα πρέπει να εξαφανιστούν από την αγορά. Παρ’ όλα αυτά, οι μεγάλες συγχωνεύσεις παραμένουν ευσεβής πόθος. Τοπικές κυβερνήσεις δεν θέλουν να χάσουν θέσεις εργασίας και φορολογικά έσοδα, με αποτέλεσμα πολλές προβληματικές εταιρείες να επιβιώνουν τεχνητά από κρατικές ενισχύσεις.
Κι όμως, μέσα σε αυτό το χάος, οι μεγάλοι όμιλοι δυναμώνουν. BYD, Geely, Chery, αλλά και νεότεροι παίκτες όπως οι Xpeng και Li Auto, καταφέρνουν να επιβιώσουν σε ένα περιβάλλον μόνιμα συμπιεσμένων τιμών. Την ίδια στιγμή, τεχνολογικοί γίγαντες όπως η Huawei και η Xiaomi μπαίνουν στην αγορά με πλεονέκτημα στο λογισμικό και τη συνδεσιμότητα.
Το μεγάλο όπλο τους είναι οι εξαγωγές. Από το 2021 μέχρι το 2024, οι κινεζικές εξαγωγές αυτοκινήτων τετραπλασιάστηκαν, κάνοντας την Κίνα τον μεγαλύτερο εξαγωγέα παγκοσμίως. Και η Ευρώπη βρίσκεται ήδη στον πυρήνα αυτής της στρατηγικής.
Η Ευρώπη στο στόχαστρο: δασμοί, αλλά και άνοδος μεριδίων
Παρά τους δασμούς που επέβαλε η Ευρωπαϊκή Ένωση το 2024, με στόχο να περιορίσει τον «αθέμιτο ανταγωνισμό», οι Κινέζοι δεν δείχνουν να αποθαρρύνονται. Στο πρώτο εξάμηνο του 2025, τα μερίδια αγοράς των κινεζικών μαρκών στη δυτική Ευρώπη έφτασαν στο 5,2%, από 3,1% έναν χρόνο πριν.
Ο λόγος είναι απλός: όταν έχεις μάθει να ζεις σε πόλεμο τιμών στην Κίνα, οι ευρωπαϊκοί δασμοί μοιάζουν απλώς με ένα ακόμα εμπόδιο προς διαχείριση. Οι κινεζικές εταιρείες έχουν χαμηλό κόστος παραγωγής, καθετοποιημένες αλυσίδες (ειδικά στις μπαταρίες) και αρκετή «αναπνοή» για να ροκανίσουν κέρδη προκειμένου να κερδίσουν μερίδια.
Οι ευρωπαίοι κατασκευαστές, αντίθετα, βρίσκονται σε διπλή ασφυξία: χάνουν έδαφος στην Κίνα, δέχονται πίεση στην Ευρώπη, επενδύουν δισεκατομμύρια στην ηλεκτροκίνηση και έχουν να υπερασπιστούν ισχυρά, αλλά ακριβά, brands.
Η κατάρρευση των ξένων στην Κίνα και ο κίνδυνος «αμυντικής στάσης»
Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά. Το συνολικό μερίδιο των ξένων κατασκευαστών στην κινεζική αγορά έχει πέσει από 66% το 2020 σε μόλις 31% σήμερα. Η Volkswagen, κάποτε απόλυτος κυρίαρχος στην Κίνα, βλέπει ήδη τις πωλήσεις της να καταρρέουν στα ηλεκτρικά, αδυνατώντας να ακολουθήσει τον ρυθμό των κινεζικών μαρκών σε τιμή, τεχνολογία και ρυθμό λανσαρισμάτων. Η BMW και η Renault αντιμετωπίζουν αντίστοιχη πίεση.
Η Ford και η General Motors, λόγω των αμερικανικών δασμών και της αντιπαράθεσης με το Πεκίνο, ουσιαστικά έχουν αποκλειστεί από το παιχνίδι. Η Toyota διατηρεί ακόμη καλύτερη θέση, χάρη στην υβριδική τεχνολογία της, αλλά κι αυτή χάνει σταδιακά έδαφος, ενώ η Nissan βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση.
Για τις VW, Renault, BMW και τους υπόλοιπους ευρωπαίους, το πρόβλημα δεν είναι μόνο η απώλεια κερδών στην Κίνα. Είναι ότι η ίδια απειλή φτάνει τώρα στην αυλή τους. Αν οι κινεζικές εταιρείες συνεχίσουν να κερδίζουν μερίδια στην ευρωπαϊκή αγορά, οι ευρωπαϊκοί όμιλοι θα αναγκαστούν να τρέξουν σε πολλές πίστες ταυτόχρονα: να μειώσουν δραστικά κόστη, να επιταχύνουν την καινοτομία, να προσφέρουν πιο προσιτά ηλεκτρικά μοντέλα, χωρίς να διαλύσουν τη δική τους κερδοφορία.
Το διακύβευμα: ποιος θα ορίσει το μέλλον της αυτοκίνησης
Η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία ήταν για δεκαετίες ο «κανόνας» της παγκόσμιας αγοράς: τεχνολογία, ποιότητα, ασφάλεια, κύρος. Σήμερα, κινδυνεύει να βρεθεί στην άβολη θέση του αμυνόμενου, απέναντι σε Κινέζους παίκτες που συνδυάζουν επιθετική τιμολόγηση, γρήγορη καινοτομία και κρατική στήριξη.
Η κινεζική επέλαση δεν είναι μια συγκυριακή αναταραχή. Είναι αποτέλεσμα στρατηγικού σχεδιασμού, τεράστιων επενδύσεων και απόφασης του Πεκίνου να κερδίσει το επόμενο μεγάλο βιομηχανικό στοίχημα. Οι αριθμοί δείχνουν ότι οι Κινέζοι έχουν ήδη το πάνω χέρι σε παραγωγική ικανότητα, σε τεχνογνωσία μπαταριών και σε τιμές.
Το ερώτημα για την Ευρώπη, και ειδικά για ομίλους όπως η Volkswagen, δεν είναι απλώς αν θα αντέξουν. Είναι αν θα καταφέρουν να επανεφεύρουν τον εαυτό τους, πριν οι BYD, Xpeng, Geely και Huawei κλειδώσουν για τα καλά τη θέση τους στο μέλλον της αυτοκίνησης – ένα μέλλον που μέχρι χθες οι Ευρωπαίοι θεωρούσαν δεδομένο ότι τους ανήκει.
Πηγή: Pagenews.gr