Η Ευρώπη ξαναγράφει τους κανόνες για τη στέγη: Χαλάρωση δημοσιονομικών φρένων για προσιτή κατοικία

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζεται να παρέμβει δυναμικά σε μία από τις πιο επίμονες κοινωνικοοικονομικές κρίσεις της τελευταίας δεκαετίας: τη ραγδαία επιδείνωση της προσιτότητας της στέγης. Με φόντο τις εκρηκτικές αυξήσεις τιμών και ενοικίων, οι Βρυξέλλες εξετάζουν ακόμη και χαλάρωση των δημοσιονομικών και κρατικών ενισχύσεων, σε μια κίνηση που αλλάζει τη φιλοσοφία της ευρωπαϊκής στεγαστικής πολιτικής.

Η στέγη ως μακροοικονομικός κίνδυνος

Για δεκαετίες, η στεγαστική πολιτική θεωρούνταν σχεδόν αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών-μελών. Σήμερα, η Κομισιόν αντιμετωπίζει τη στέγη ως διαρθρωτικό πρόβλημα της ενιαίας αγοράς και ως παράγοντα που επηρεάζει την κοινωνική συνοχή, την κινητικότητα εργατικού δυναμικού και τη δημογραφική προοπτική της Ευρώπης.

Σύμφωνα με στοιχεία της Επιτροπής, οι τιμές κατοικιών στην ΕΕ έχουν αυξηθεί πάνω από 60% από το 2017, ενώ τα ενοίκια καταγράφουν σταθερή ανοδική πορεία. Το κόστος κατασκευής, επιβαρυμένο από την ενέργεια και τα υλικά, έχει αυξηθεί έως και 48% από το 2010.«Άνθρωποι με φυσιολογικές δουλειές και εισοδήματα δεν μπορούν πλέον να ζουν σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις», παραδέχεται ο επίτροπος Ενέργειας και Στέγασης, Νταν Γιόργκενσεν.

Το ευρωπαϊκό σχέδιο για προσιτή κατοικία

Το Ευρωπαϊκό Σχέδιο για Προσιτή Κατοικία, που αναμένεται να παρουσιαστεί τον Δεκέμβριο, θα συνδυάζει μη δεσμευτικές πρωτοβουλίες και νομοθετικές παρεμβάσεις, με έμφαση σε τέσσερις άξονες:

• Χαλάρωση των κανόνων κρατικών ενισχύσεων, ώστε τα κράτη να μπορούν να στηρίζουν δημόσια και συνεταιριστικά έργα κατοικίας
• Ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για αύξηση της προσφοράς προσιτών κατοικιών
• Ρύθμιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων, με σχετική πρωτοβουλία έως το 2026
• Αντιμετώπιση του “financialisation” της κατοικίας, δηλαδή της υπερβολικής χρηματοοικονομικής εκμετάλλευσής της

Οι υφιστάμενοι κανόνες, σύμφωνα με τον Γιόργκενσεν, είναι «υπερβολικά αυστηροί» και δεν επιτρέπουν γρήγορη και αποτελεσματική κρατική παρέμβαση σε μια κρίση που εξελίσσεται ταχύτερα από τις θεσμικές διαδικασίες.

Η ελληνική περίπτωση: πίεση χωρίς ανάχωμα

Η Ελλάδα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα των στρεβλώσεων της αγοράς. Οι τιμές κατοικιών έχουν αυξηθεί πάνω από 60% από το 2017, η κοινωνική κατοικία παραμένει από τις χαμηλότερες στην ΕΕ, ενώ πόλεις όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη πλήττονται έντονα από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις.

Για τους νέους, η ιδιοκτησία μοιάζει πλέον μακρινό σενάριο, ενώ τα ενοίκια απορροφούν συχνά πάνω από το ένα τρίτο του εισοδήματος – όριο που διεθνώς θεωρείται μη βιώσιμο.

Πολιτικό και κοινωνικό στοίχημα

Ο επίτροπος Οικονομίας, Μάρος Σέφκοβιτς, χαρακτηρίζει τη στέγη «ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια για τη δημιουργία οικογένειας στην Ευρώπη». Οι μαζικές διαμαρτυρίες σε Λισαβόνα, Βαρκελώνη και Κοπεγχάγη δείχνουν ότι το ζήτημα έχει περάσει από τα spreadsheets στην κοινωνική πραγματικότητα.

Η Κομισιόν επιχειρεί τώρα μια λεπτή ισορροπία:να προστατεύσει την ενιαία αγορά, χωρίς να αφήσει τη στέγη αποκλειστικά στα χέρια της αγοράς.«Δεν είναι πρόβλημα να βγάζει κάποιος χρήματα από την κατοικία. Το πρόβλημα είναι όταν αυτό δεν οδηγεί στο καλύτερο αποτέλεσμα για την κοινωνία», σημειώνει ο Γιόργκενσεν.

Το διακύβευμα

Η ευρωπαϊκή στροφή στη στεγαστική πολιτική δεν είναι απλώς κοινωνική. Είναι μακροοικονομική, δημογραφική και πολιτική. Αν πετύχει, θα σηματοδοτήσει μια νέα εποχή ευελιξίας στους δημοσιονομικούς κανόνες. Αν αποτύχει, η στεγαστική κρίση κινδυνεύει να εξελιχθεί σε μόνιμο φρένο για την ευρωπαϊκή ανάπτυξη και συνοχή.

Πηγή: pagenews.gr