Λιβύη–Τουρκία: «Άκυρο» από Βεγγάζη στο μνημόνιο και Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής υπό πίεση χρόνου

Νέα δεδομένα στη γεωπολιτική σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου φέρνει το δημόσιο «άκυρο» της Βεγγάζης στο τουρκολιβυκό μνημόνιο, λίγες μόλις ημέρες μετά την επίσκεψη του προέδρου της λιβυκής Βουλής στην Αθήνα. Η εξέλιξη επιταχύνει τις ελληνικές διπλωματικές κινήσεις και οδηγεί στη σύγκληση του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής, εν μέσω εύθραυστων ισορροπιών και ανοιχτών μετώπων.

Ρήγμα στο τουρκολιβυκό αφήγημα

Ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης, με έδρα τη Βεγγάζη, Ακίλα Σάλεχ, χαρακτήρισε ευθέως άκυρο και μη δεσμευτικό το τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019, το οποίο είχε υπογράψει η κυβέρνηση Σάρατζ με τον Ταγίπ Ερντογάν.

Σε συνέντευξή του στο Λιβυκό Πρακτορείο Ειδήσεων (LANA) ξεκαθάρισε ότι η Βουλή των Αντιπροσώπων είναι η μόνη αρμόδια αρχή για την κύρωση διεθνών συμφωνιών και ότι το μνημόνιο ούτε παρουσιάστηκε ούτε εγκρίθηκε από αυτήν.

«Ό,τι οικοδομείται πάνω στην παρανομία παραμένει παράνομο, όσος χρόνος κι αν περάσει», ήταν το σαφές μήνυμα προς Τρίπολη και Άγκυρα.

Η δήλωση αυτή βάζει ουσιαστικά τέλος στις προσδοκίες της Τουρκίας ότι η πλευρά Χαφτάρ θα επικύρωνε το μνημόνιο έως το τέλος του έτους, προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί συστηματικά από την Άγκυρα.

Νέο «παράθυρο» διαπραγμάτευσης – με αστερίσκους

Ο Σάλεχ μίλησε για «νέα ευκαιρία» επανακαθορισμού των θαλάσσιων δικαιοδοσιών της Λιβύης στην Ανατολική Μεσόγειο, μέσω διαπραγματεύσεων με τη συμμετοχή Αιγύπτου, Ελλάδας και Τουρκίας.

Ωστόσο, δεν έλειψαν οι αιχμές για την επήρεια της Κρήτης, ζήτημα στο οποίο η λιβυκή πλευρά εξακολουθεί να διατηρεί επιφυλάξεις, παρότι έχει αναγνωρίσει αντίστοιχη επήρεια στη Μάλτα. Για την προετοιμασία των θέσεων, όπως ανέφερε, έχει συσταθεί επιτροπή εμπειρογνωμόνων που θα καλύψει τεχνικές, νομικές και γεωπολιτικές πτυχές.

Ιδιαίτερη σημασία έχει και η επισήμανσή του ότι η Λιβύη δεν είναι υποχρεωμένη να επιλέξει στρατόπεδο ανάμεσα στον άξονα Ελλάδας–Αιγύπτου και εκείνον της Τουρκίας, υπογραμμίζοντας τον ανεξάρτητο χαρακτήρα της εξωτερικής της πολιτικής.

Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής στην Αθήνα

Υπό το βάρος των εξελίξεων, συγκαλείται στην Αθήνα, την Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου, το Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής, υπό την προεδρία του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη.

Η ελληνική πλευρά επιδιώκει να αξιοποιήσει το momentum που δημιουργεί η στάση της Βεγγάζης, χωρίς να υποτιμά τις δυσκολίες και τις γκρίζες ζώνες που παραμένουν στο λιβυκό μέτωπο.

Αλβανία: ανοιχτός λογαριασμός πενταετίας

Στο ίδιο διπλωματικό πλαίσιο, την Τρίτη ο κ. Γεραπετρίτης συναντάται με τη νέα υπουργό Εξωτερικών της Αλβανίας, Ελίσα Σπιροπάλι, με πρώτο θέμα την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών και ΑΟΖ στο Ιόνιο.

Η Αθήνα αναμένει από τα Τίρανα να υλοποιήσουν τη δέσμευση Ράμα για παραπομπή της διαφοράς στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, με σαφές και δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα. Στην ατζέντα βρίσκονται επίσης τα ενεργειακά, και ειδικότερα η διασύνδεση της Αλβανίας με αγωγούς LNG, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης ενεργειακής αρχιτεκτονικής σε Ιόνιο και Αδριατική.

Η κα Σπιροπάλι θα έχει και συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνο Τασούλα.

Τι διακυβεύεται

Οι κινήσεις σε Λιβύη και Αλβανία δείχνουν ότι η ελληνική διπλωματία επιχειρεί να κεφαλαιοποιήσει ρήγματα και ευκαιρίες, χωρίς να δημιουργεί ψευδαισθήσεις.

Η ακύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου από τη Βεγγάζη είναι ένα σημαντικό πολιτικό και νομικό κέρδος — αλλά όχι το τέλος της διαδρομής. Το επόμενο διάστημα θα κριθεί αν το «παράθυρο» διαλόγου θα οδηγήσει σε λύσεις βάσει Διεθνούς Δικαίου ή αν θα παραμείνει ακόμη ένα επεισόδιο σε μια μακρά γεωπολιτική εκκρεμότητα.

Πηγή: pagenews.gr