Συλλογικές συμβάσεις: Οδικός χάρτης επαναφοράς με αυξήσεις έως 20% και νέο ρόλο για κοινωνικούς εταίρους

Η Ελλάδα ετοιμάζεται να γυρίσει σελίδα στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων, καθώς η επανεκκίνηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας (ΣΣΕ) περνά από τη θεωρία στην πράξη. Η υπουργική απόφαση που αναμένεται να υπογράψει τις επόμενες ημέρες η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως θα καθορίσει το χρονοδιάγραμμα, τις διαδικασίες και το περιεχόμενο των διαπραγματεύσεων μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων, σηματοδοτώντας μια δομική αλλαγή στην αγορά εργασίας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η απόφαση θα λειτουργεί ως οδικός χάρτης, περιγράφοντας τα στάδια που προηγούνται πριν ξεκινήσουν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, το χρονικό πλαίσιο ολοκλήρωσής τους, αλλά και τους όρους υπό τους οποίους οι συμφωνίες θα μπορούν να επεκτείνονται στο σύνολο ενός κλάδου.

Μισθολογικό αποτύπωμα με ορίζοντα το 2026

Το ξεπάγωμα των συλλογικών συμβάσεων επαναφέρει τους κοινωνικούς εταίρους στον ρόλο του βασικού διαπραγματευτή για μισθολογικά και θεσμικά ζητήματα, σε μια περίοδο όπου ο κατώτατος μισθός έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς για την πλειονότητα των εργαζομένων.

Οι πρώτες εκτιμήσεις δείχνουν ότι οι νέες κλαδικές συμβάσεις μπορούν να οδηγήσουν σε αυξήσεις άνω του 10% στις βασικές αποδοχές, ενώ μαζί με επιδόματα και πρόσθετες παροχές το συνολικό όφελος ενδέχεται να αγγίξει το 20% πάνω από τον κατώτατο μισθό. Αυτό σημαίνει ότι χιλιάδες εργαζόμενοι που σήμερα αμείβονται στο ελάχιστο επίπεδο θα μετακινηθούν σε υψηλότερους “κλαδικούς” μισθούς.

Η εξέλιξη αυτή αποκτά ιδιαίτερη σημασία σε ένα περιβάλλον υψηλού κόστους ζωής και πιέσεων στο διαθέσιμο εισόδημα.

Τι αλλάζει στο θεσμικό πλαίσιο

Η συμφωνία των κοινωνικών εταίρων, πάνω στην οποία «κουμπώνει» η υπουργική απόφαση, εισάγει κρίσιμες τομές:

• Μείωση του ορίου αντιπροσωπευτικότητας εργοδοτών από 50% σε 40%, ώστε μια κλαδική σύμβαση να μπορεί να επεκτείνεται σε όλους τους εργαζομένους του κλάδου.
• Δυνατότητα συνυπογραφής από τριτοβάθμιες συνδικαλιστικές και εργοδοτικές οργανώσεις, ενισχύοντας την πιθανότητα γενικευμένης εφαρμογής των ΣΣΕ.
• Πλήρης επαναφορά της μετενέργειας, διασφαλίζοντας ότι μετά τη λήξη μιας σύμβασης οι εργαζόμενοι διατηρούν όλους τους μισθολογικούς και θεσμικούς όρους – όχι μόνο τον βασικό μισθό και τέσσερα επιδόματα, όπως ισχύει σήμερα.
• Μονομερής προσφυγή στη διαιτησία, μέσω ΟΜΕΔ, από τους εργαζόμενους, έπειτα από αξιολόγηση αιτήματος, χωρίς να απαιτείται η συναίνεση των εργοδοτών.
• Υποχρεωτική εγγραφή εργοδοτικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων στα μητρώα του υπουργείου Εργασίας (ΓΕΜΗΟΕ και ΓΕΜΗΣΟΕ) ως προϋπόθεση συμμετοχής στις διαπραγματεύσεις.

Τα τρία κρίσιμα τεστ

Η επιτυχία της μεταρρύθμισης θα κριθεί σε τρία σημεία-κλειδιά: Πρώτον, στο κατά πόσο θα επιτρέπεται η επέκταση μιας ΣΣΕ ακόμη και όταν οι συμμετέχοντες εργοδότες εκπροσωπούν κάτω από το 40% του κλάδου. Δεύτερον, στην ουσιαστική εφαρμογή της πλήρους μετενέργειας, ώστε να μην υπάρξουν «γκρίζες ζώνες» μετά τη λήξη των συμβάσεων. Τρίτον, στο αν οι διαπραγματεύσεις θα αποδώσουν πραγματικές αυξήσεις μισθών ή θα οδηγηθούν σε αδιέξοδο.

Επόμενο βήμα: Νομοσχέδιο

Μετά την έκδοση της υπουργικής απόφασης, εντός του πρώτου τριμήνου του 2026, αναμένεται η κατάθεση στη Βουλή νέου εργασιακού νομοσχεδίου που θα ενσωματώνει τις αναγκαίες νομοθετικές ρυθμίσεις για το νέο πλαίσιο αυξήσεων μέσω συλλογικών συμβάσεων.

Για την κυβέρνηση, η μεταρρύθμιση συνιστά στοίχημα κοινωνικής συνοχής. Για την αγορά, αποτελεί τεστ ωριμότητας και ισορροπίας ανάμεσα στην ανταγωνιστικότητα και την αναδιανομή εισοδήματος.

Πηγή: pagenews.gr