Η πρόσφατη αλλαγή πορείας ρωσικού δεξαμενόπλοιου με προορισμό τη Βενεζουέλα, μετά την κατάσχεση άλλου τάνκερ από τον αμερικανικό στρατό, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί η αποτροπή στη διεθνή πολιτική. Το περιστατικό ανέδειξε με σαφήνεια τη στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης Τραμπ να προχωρήσει σε πλήρη αποκλεισμό δεξαμενόπλοιων που τελούν υπό κυρώσεις και κινούνται προς ή από τη Βενεζουέλα, επιδιώκοντας να στερήσει από το καθεστώς του Νικολάς Μαδούρο τον βασικό οικονομικό του πνεύμονα: το πετρέλαιο.
Η λογική της αποτροπής και οι στόχοι της Ουάσιγκτον
Στόχος του Λευκού Οίκου είναι η οικονομική ασφυξία ενός καθεστώτος που θεωρείται διεθνώς παράνομο, με την ελπίδα ότι η πίεση θα οδηγήσει σε πολιτική κατάρρευση χωρίς άμεση στρατιωτική εμπλοκή. Η στρατηγική αυτή επιχειρεί να αποφύγει το κόστος και τις αβεβαιότητες ενός χερσαίου πολέμου στη Νότια Αμερική, ενώ ταυτόχρονα επιδιώκει να διατηρήσει μια επίφαση νομιμότητας στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου.
Οι τρεις μεγάλοι κίνδυνοι
Ωστόσο, η επιλογή του ναυτικού και πετρελαϊκού αποκλεισμού δεν στερείται κινδύνων. Πρώτον, η αυξημένη παρουσία στρατιωτικών δυνάμεων στην ανοιχτή θάλασσα ενέχει τον κίνδυνο άμεσης αντιπαράθεσης, η οποία θα μπορούσε να κλιμακωθεί απρόβλεπτα. Δεύτερον, η ήδη οξεία ανθρωπιστική κρίση στη Βενεζουέλα ενδέχεται να επιδεινωθεί δραματικά, προκαλώντας νέο κύμα μαζικής μετανάστευσης προς τα νότια σύνορα των ΗΠΑ. Τρίτον, ακόμη και σε περίπτωση απομάκρυνσης του Μαδούρο, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι το επόμενο καθεστώς θα είναι πιο φιλικό προς τα αμερικανικά συμφέροντα.
Πετρέλαιο αντί βομβαρδισμών
Παρά τις επιφυλάξεις, ο πετρελαϊκός αποκλεισμός θεωρείται από πολλούς αναλυτές πιο συνεκτική και λιγότερο αιματηρή επιλογή από τη συνέχιση αεροπορικών πληγμάτων στο πλαίσιο του λεγόμενου «πολέμου κατά των ναρκωτικών». Οι επιχειρήσεις αυτές έχουν ήδη προκαλέσει δεκάδες θανάτους, χωρίς να επιφέρουν ουσιαστική αλλαγή συσχετισμών στο εσωτερικό της χώρας.
Η σημασία του «μαύρου χρυσού»
Το πετρέλαιο αντιστοιχεί περίπου στο 90% των εξαγωγών της Βενεζουέλας και αποτελεί τη βασική πηγή εσόδων του κράτους. Με αποθέματα που ξεπερνούν τα 300 δισεκατομμύρια βαρέλια, η χώρα διαθέτει τα μεγαλύτερα γνωστά αποθέματα παγκοσμίως. Παρά τις κυρώσεις και την κακοδιαχείριση, το Καράκας κατάφερε πρόσφατα να αυξήσει τις εξαγωγές του, κυρίως μέσω της μαύρης αγοράς, με βασικούς αποδέκτες χώρες όπως η Κούβα και η Κίνα.
Γεωπολιτικές ισορροπίες και διεθνείς συμμαχίες
Η στήριξη που παρέχουν στον Μαδούρο χώρες όπως το Ιράν και η Ρωσία περιπλέκει περαιτέρω το σκηνικό, μετατρέποντας τη Βενεζουέλα σε κόμβο ευρύτερων γεωπολιτικών ανταγωνισμών. Παράλληλα, η αμερικανική ρητορική περί «όπλων μαζικής καταστροφής», με αφορμή τη φαιντανύλη, ξυπνά μνήμες Ιράκ και εντείνει τη διεθνή καχυποψία.
Το αβέβαιο τέλος της κρίσης
Η προθεσμία που είχε θέσει ο Ντόναλντ Τραμπ για την αποχώρηση του Μαδούρο έχει παρέλθει, ενώ η Ουάσιγκτον δείχνει απρόθυμη να εμπλακεί στρατιωτικά στο έδαφος. Το καλύτερο σενάριο, σύμφωνα με δυτικούς αναλυτές, θα ήταν μια ειρηνική έξοδος του Μαδούρο και η ανάδειξη μιας μεταβατικής ηγεσίας με επικεφαλής τη Μαρία Κορίνα Ματσάδο. Ωστόσο, το πώς –και αν– μπορεί να υλοποιηθεί αυτό παραμένει ανοιχτό ερώτημα.
Σε κάθε περίπτωση, ο πετρελαϊκός αποκλεισμός αναδεικνύεται ως το κεντρικό εργαλείο μιας υψηλού ρίσκου γεωπολιτικής στρατηγικής, τα αποτελέσματα της οποίας θα κρίνουν όχι μόνο το μέλλον της Βενεζουέλας, αλλά και την αξιοπιστία των Ηνωμένων Πολιτειών στη διεθνή σκηνή.
Πηγή: pagenews.gr