Στο ενεργειακό σταυροδρόμι η Ελλάδα: Τρεις δημοπρασίες για τον Κάθετο Διάδρομο και «ραντεβού» LNG με ΗΠΑ

Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο ενός κρίσιμου ενεργειακού τεστ γεωπολιτικής και αγοράς, καθώς πραγματοποιούνται οι τρεις δημοπρασίες χωρητικότητας για τον Κάθετο Διάδρομο μεταφοράς φυσικού αερίου από τη χώρα μας έως την Ουκρανία. Την ίδια στιγμή, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου συναντάται με την Αμερικανίδα πρέσβη στην Αθήνα Κίμπερλι Γκιλφόιλ, με σαφές αντικείμενο τη σύναψη συμβολαίων αμερικανικού LNG και τον ρόλο της Ελλάδας ως πύλης ενεργειακής ασφάλειας για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Τρεις δημοπρασίες – Τρεις διαδρομές στρατηγικής σημασίας

Σήμερα δημοπρατούνται τα προϊόντα Route 1, Route 2 και Route 3, που αφορούν τη δέσμευση ενιαίας χωρητικότητας κατά μήκος ολόκληρου του Κάθετου Διαδρόμου, μέσω της Περιφερειακής Πλατφόρμας Κρατήσεων (RBP), με διαφανείς και κοινές προϋποθέσεις πρόσβασης.

Ιδιαίτερη σημασία έχουν τα Route 2 και Route 3, τα οποία δημοπρατούνται για πρώτη φορά, μετά την πρόσφατη έγκρισή τους από τις Ρυθμιστικές Αρχές Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Μολδαβίας και Ουκρανίας. Το σχετικό αίτημα κατατέθηκε από όλους τους διαχειριστές μεταφοράς φυσικού αερίου της διαδρομής: ΔΕΣΦΑ, Bulgartransgaz, Transgaz, Vestmoldtransgaz, Gas TSO of Ukraine, καθώς και από τον ICGB, τον ανεξάρτητο διαχειριστή του αγωγού Ελλάδας–Βουλγαρίας.

• Route 1: φυσικό αέριο από Ρεβυθούσα – 8η δημοπρασία σήμερα
• Route 2: LNG από το FSRU Αλεξανδρούπολης
• Route 3: αζέρικο αέριο μέσω του αγωγού TAP

Η δομή αυτή αποτυπώνει ξεκάθαρα τη φιλοδοξία της Ελλάδας να λειτουργήσει ως πολυ-ενεργειακός κόμβος, συνδυάζοντας LNG και αγωγούς.

Εκπτώσεις-κλειδί για να «περάσει» το αέριο

Για να καταστεί ελκυστική η διαδρομή, οι διαχειριστές προχώρησαν σε σημαντικές εκπτώσεις στα τέλη χρήσης δικτύου:

• ΔΕΣΦΑ & Bulgartransgaz: 25%
• Transgaz & Vestmoldtransgaz: 50%
• Ukraine LLC & ICGB: 45%

Η στρατηγική απέδωσε ήδη στο Route 1, όπου στην τελευταία δημοπρασία του Νοεμβρίου καταγράφηκε ισχυρό εμπορικό ενδιαφέρον. Ωστόσο, η πρόκληση παραμένει: αρκετοί παίκτες της αγοράς χαρακτηρίζουν τη διαδρομή σχετικά ακριβή, ειδικά απέναντι στον ανταγωνισμό από Πολωνία, Λιθουανία και Κροατία, που διαθέτουν επίσης μεγάλα FSRU τροφοδοτούμενα με αμερικανικό LNG.

Η Ουάσιγκτον στο παιχνίδι – Ρυθμιστική ενοποίηση στο τραπέζι

Δεν είναι τυχαίο ότι η Ουάσιγκτον παρακολουθεί στενά την εξέλιξη του Κάθετου Διαδρόμου. Η μεταφορά αμερικανικού LNG προς την Ουκρανία και τη ΝΑ Ευρώπη αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα, τόσο ενεργειακά όσο και γεωπολιτικά.

Σύμφωνα με πληροφορίες, κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Σταύρου Παπασταύρου στην Ουάσιγκτον συμφωνήθηκε η σύσταση ομάδας εργασίας, με στόχο:

• την ενοποίηση του ρυθμιστικού καθεστώτος
• την εξορθολογισμένη τιμολόγηση
• τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της διαδρομής

Δεν αποκλείεται, μάλιστα, εντός του πρώτου τριμήνου του 2026 να πραγματοποιηθεί υπουργική συνάντηση των πέντε χωρών, ώστε να ληφθούν πολιτικές αποφάσεις για το μέλλον του διαδρόμου.

Οι σημερινές δημοπρασίες δεν είναι απλώς τεχνικές διαδικασίες. Αποτελούν δοκιμασία αξιοπιστίας για τον Κάθετο Διάδρομο και ταυτόχρονα δείκτη της γεωπολιτικής βαρύτητας της Ελλάδας στο νέο ενεργειακό τοπίο της Ευρώπης.

Το αν η χώρα θα μετατραπεί σε βασική πύλη LNG προς την Ουκρανία δεν θα κριθεί μόνο από τις υποδομές, αλλά από τις τιμές, τους κανόνες και τις συμμαχίες. Και αυτά, πλέον, παίζονται ταυτόχρονα σε Αθήνα, Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον

Πηγή: pagenews.gr