Euro

Euro
To Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου, γνωστό ως Euro, είναι η ευρωπαϊκή ποδοσφαιρική διοργάνωση, στην οποία διαγωνίζονται οι εθνικές ομάδες ανδρών των μελών της UEFA προκειμένου να καθοριστεί ο πρωταθλητής της Ευρώπης.

Διεξάγεται κάθε τέσσερα χρόνια από το 1960, στις μονές χρονιές μεταξύ των Παγκοσμίων Κυπέλλων Ποδοσφαίρου, και στην αρχή ονομαζόταν UEFA European Nations’ Cup προτού αλλάξει στο σημερινό του όνομα το 1968. Ξεκινώντας από το πρωτάθλημα του 1996, ορισμένα πρωταθλήματα αναφέρονται συχνά με την μορφή “UEFA Euro [χρονιά]” ; αυτή η μορφή έχει από τότε εφαρμοστεί και στα προηγούμενα πρωταθλήματα.

Πριν να εισέλθουν στην διοργάνωση, όλες οι ομάδες εκτός από το έθνος που φιλοξενεί κάθε φορά το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα (το οποίο προκρίνεται αυτόματα) διαγωνίζονται στην προκριματική διαδικασία. Οι νικητές του πρωταθλήματος αποκτούν την δυνατότητα να διαγωνιστούν στο επόμενο Κύπελο Συνομοσπονδιών της FIFA αλλά δεν είναι υποχρεωμένοι να το κάνουν.

Τα 15 ευρωπαϊκά πρωταθλήματα ποδοσφαίρου, που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα, έχουν κερδιθεί από 10 διαφορετικές εθνικές ομάδες : η Γερμανία και η Ισπανία έχουν κερδίσει από τρεις τίτλους έκαστη, η Γαλλία έχει κερδίσει δυο τίτλους ενώ η Σοβιετική Ένωση, η Ιταλία, η Τσεχοσλοβακία, η Ολλανδία, η Δανία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία έχουν κερδίσει από έναν τίτλο έκαστη. Μέχρι σήμερα, η Ισπανία είναι η μόνη ομάδα στην ιστορία της διοργάνωσης που έχει κερδίσει συνεχόμενους τίτλους (το 2008 και το 2012). Πρόκειται για την δεύτερη πιο δημοφιλή ποδοσφαιρική διοργάνωση στον κόσμο μετά το Παγκόσμιο Κύπελο Ποδοσφαίρου της FIFA. Τον τελικό του Euro 2012 παρακολούθησαν περίπου 300 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως.

Η πιο πρόσφατη διοργάνωση, την οποία φιλοξένησε η Γαλλία το 2016, ανέδειξε νικήτρια την Πορτογαλία, η οποία κέρδισε την Γαλλία με σκορ 1-0 στο Stade de France, στην παράταση. Ο τελικός αυτός προσέλκυσε 284 εκατομμύρια θεατές και αποτελεί τον δεύτερο πιο δημοφιλή αγώνα στην ιστορία του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου.

Από το 1984, και επίσημα από το 1991, διεξάγεται και Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου των Γυναικών.

  • Ιστορικό

Η ιδέα για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού πρωταθλήματος εθνικών ομάδων υπήρχε από το 1927 και ανήκε στο Γάλλο Ανρί Ντελονέ, παλιό ποδοσφαιριστή και διαιτητή που τότε ήταν αναπληρωτής πρόεδρος της FIFA, όμως οι συνθήκες δεν ήταν ώριμες.

Μόλις τον Ιούνιο του 1957, όταν πλέον είχαν ξεκινήσει αντίστοιχες διοργανώσεις σε άλλες ηπείρους: το Κόπα Αμέρικα στη Νότια Αμερική, το Κόπα Άφρικα στην Αφρική και το Κύπελλο Εθνών στην Ασία, αποφάσισαν και τα κράτη μέλη της UEFA να διοργανώσουν ένα ευρωπαϊκό πρωτάθλημα. Από τα 31 μέλη της ΟΥΕΦΑ μόνο 14 ψήφισαν την πρόταση, που συνάντησε μεγάλη αντίδραση από τις τέσσερις βρετανικές ομοσπονδίες. Τελικά, αποφασίστηκε η πραγματοποίηση του θεσμού ανά τετραετία με την ονομασία Κύπελλο Εθνών «Ανρί Ντελονέ», προς τιμήν του εμπνευστή του, ο οποίος είχε πλέον πεθάνει από το 1955, αφού στο μεταξύ είχε διατελέσει γενικός γραμματέας της UEFA ως το 1954.

Στην πρώτη διοργάνωση δήλωσαν συμμετοχή μόνο 17 χώρες, με απούσες τις πιο δυνατές ομάδες της Ευρώπης. Δεν δήλωσαν συμμετοχή: οι τέσσερις βρετανικές ομοσπονδίες (Αγγλία, Σκωτία, Ουαλία, Βόρεια Ιρλανδία), η παγκόσμια πρωταθλήτρια του 1954 Δυτική Γερμανία, η φιναλίστ του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1958 Σουηδία, η Ιταλία και η Ολλανδία. Η τελική φάση έγινε στη Γαλλία τον Ιούλιο του 1960 και πρώτη νικήτρια ήταν η Σοβιετική Ένωση.

Η επιτυχία της διοργάνωσης και η απήχηση που είχε στους φιλάθλους είχαν ως αποτέλεσμα στο δεύτερο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα να συμμετάσχουν όλες οι χώρες μέλη της UEFA.

  • Σύστημα διεξαγωγής

Στις πρώτες δύο διοργανώσεις (1960, 1964) οι ομάδες έπειτα από κλήρωση αγωνίζονταν σε διπλούς αγώνες νοκ άουτ μέχρι τα ημιτελικά. Ακολουθούσε η τελική φάση στην έδρα μιας από τις τέσσερις χώρες, που περιλάμβανε τους δυο ημιτελικούς, τον μεγάλο τελικό και τον αγώνα για την τρίτη θέση.

Από την τρίτη διοργάνωση (1968) κι έπειτα η προκριματική φάση διεξάγεται σε ομίλους. Ως το 1976 οι όμιλοι ήταν οκτώ. Οι πρώτοι των ομίλων αγωνίζονταν στα προημιτελικά σε διπλούς αγώνες νοκ άουτ και μόνο τέσσερις ομάδες αγωνίζονταν στην τελική φάση που διεξαγόταν στην έδρα μιας από τις τέσσερις χώρες.

Από το 1980 οι ομάδες της τελικής φάσης έγιναν οκτώ, που προκρίνονταν από επτά προκριματικούς ομίλους, ενώ η διοργανώτρια χώρα συμμετείχε απευθείας στην τελική φάση. Οι οκτώ ομάδες αγωνίζονταν σε δυο ομίλους. Το 1980 οι πρώτοι των ομίλων αγωνίστηκαν στον τελικό και οι δεύτεροι στον μικρό τελικό για την 3η θέση. Από το 1984 ως το 1992 οι δύο πρώτοι των ομίλων αγωνίζονταν στους ημιτελικούς ενώ καταργήθηκε ο αγώνας της 3ης θέσης ως άνευ σημασίας.

Από το 1996 οι ομάδες της τελικής φάσης έγιναν δεκαέξι, που προκρίνονται από προκριματικούς ομίλους, ενώ η διοργανώτρια χώρα συμμετέχει απευθείας στην τελική φάση. Το 2000 (Βέλγιο / Ολλανδία, το 2008 (Αυστρία / Ελβετία) και το 2012 (Πολωνία / Ουκρανία) η τελική φάση ανατέθηκε σε δύο χώρες. Οι 16 ομάδες της τελικής φάσης αγωνίζονται σε τέσσερις ομίλους. Στη συνέχεια οι δυο πρώτες κάθε ομίλου αγωνίζονται στα προημιτελικά σε αγώνες νοκ άουτ ως τον τελικό.

Ομάδες τελικής φάσης

  • 1960 – 1976: 4
  • 1980 – 1992: 8
  • 1996 – 2012: 16
  • 2016: 24

Euro σχετικές ειδήσεις: