Καβάφης: Ο Έλληνας Ποιητής που είναι ειδικός στο να λέει τα πολλά με πολύ λίγα λόγια

Καβάφης: Δεν δημοσίευσε ποτέ τα ποιήματά του σε μορφή βιβλίου όσο ζούσε.

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης —ή Κωνσταντίνος Πέτρος Καβάφης όπως ήταν διεθνώς γνωστός— ήταν ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες ποιητές. Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου στις 29 Απριλίου 1863, το τελευταίο από τα εννέα παιδιά του πλούσιου εμπόρου Πέτρου-Ιωάννου Καβάφη. Πέθανε την ίδια ακριβώς ημερομηνία εβδομήντα χρόνια αργότερα, το 1933.

Σε μια σύντομη αυτοβιογραφία του, ο Καβάφης έγραψε για τη ζωή του:

«Κατάγομαι από την Κωνσταντινούπολη, αλλά γεννήθηκα στην Αλεξάνδρεια – σε ένα σπίτι στην οδό Σερίφ. Όταν ήμουν πολύ μικρός έφυγα και πέρασα μεγάλο μέρος της παιδικής μου ηλικίας στην Αγγλία. Επισκέφτηκα αυτή τη χώρα μετά από πολύ καιρό, αλλά έμεινα για λίγο. Έζησα και εγώ στη Γαλλία. Στα εφηβικά μου χρόνια έζησα πάνω από δύο χρόνια στην Κωνσταντινούπολη. Δεν είχα επισκεφθεί την Ελλάδα για πολλά χρόνια. Η τελευταία μου δουλειά ήταν υπάλληλος σε κυβερνητικό γραφείο του Υπουργείου Δημοσίων Έργων της Αιγύπτου. Μιλάω αγγλικά, γαλλικά και λίγα ιταλικά.»

Παραδόξως, ο γνωστός πάνω απ’ όλα για την ποίησή του Καβάφης δεν δημοσίευσε ποτέ τα ποιήματά του σε μορφή βιβλίου όσο ζούσε. Αντίθετα, προτίμησε να τα δώσει σε εφημερίδες και περιοδικά για να τα δημοσιεύσουν, ή απλώς τα έγραφε με το χέρι και τα χάριζε σε όποιον ενδιαφέρεται.

Η αγαπημένη Αλεξάνδρεια ήταν η βάση του Καφαβή

Έγραψε 154 ποιήματα και δεκάδες σκίτσα και άφησε πίσω του μια σειρά από ημιτελή κομμάτια. Το πρώτο βιβλίο των ποιημάτων του εκδόθηκε μόλις το 1935, δύο χρόνια μετά τον θάνατό του. Ο Καβάφης έχασε τον πατέρα του σε ηλικία επτά ετών, ο θάνατος ανάγκασε τη μητέρα του Χαρίκλεια να πάρει την οικογένεια και να μετακομίσει στο Λονδίνο και μετά στο Λίβερπουλ.

Ο νεαρός Κωνσταντίνος έμαθε αγγλικά και καλλιέργησε από νωρίς το ενδιαφέρον για τη λογοτεχνία. Ωστόσο, τα οικονομικά προβλήματα ανάγκασαν την οικογένεια να μετακομίσει ξανά το 1878, αυτή τη φορά πίσω στην Αλεξάνδρεια.

Το 1882 οι εθνικιστικές ταραχές στην Αίγυπτο ώθησαν την οικογένεια Καβάφη να εγκατασταθεί ξανά, αλλά αυτή τη φορά στην Κωνσταντινούπολη. Έκανε τις πρώτες του συστηματικές προσπάθειες να γράψει ποίηση κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη μεγάλη αυτή πόλη, με το πρώτο ποίημα στα αρχεία του να φαίνεται να γράφτηκε το 1882.

Τα έργα «Μπειζάδες στην ερωμένη του» (1884), «Dunya Guzeli» (1884) και «Nihori» (1885) δείχνουν πόσο βαθιά τον είχε εμπνεύσει η βυζαντινή πόλη.

Τον Οκτώβριο του 1885 ο Καβάφης επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια, μαζί με τη μητέρα του και τα δύο αδέρφια του, Αλέξανδρο και Παύλο, αφού έλαβε αποζημίωση για τις καταστροφικές ταραχές του 1882. Μία από τις πρώτες του αποφάσεις κατά την επιστροφή του εκεί ήταν να αποκτήσει την ελληνική υπηκοότητα. Στη συνέχεια, ο Καβάφης άρχισε να εργάζεται, αρχικά ως δημοσιογράφος και μετά ως χρηματιστής στο Χρηματιστήριο Βαμβακιού της Αιγύπτου.

Το 1889, αρχικά προσλήφθηκε για να εργαστεί ως άμισθος γραμματέας στην Υπηρεσία Άρδευσης της χώρας. το 1892 έγινε εκεί μισθωτός, θέση στην οποία θα παραμείνει μέχρι το 1922, φτάνοντας μέχρι και τον βαθμό του Αντιδημάρχου.

Το 1891 ο Καβάφης είδε το πρώτο του αξιόλογο ποίημα «Οι οικοδόμοι» να εκδίδεται. Έγραψε μερικά από τα σημαντικότερα έργα του, όπως τα «Κεριά» (1893), «Τείχη» (1896) και «Περιμένοντας τους Βάρβαρους» (1899) από το 1893 έως το τέλος του αιώνα.

Η μητέρα του ποιητή έφυγε από τη ζωή το 1899 και ο Καβάφης βυθίστηκε στη θλίψη του για μεγάλο χρονικό διάστημα

Το 1902 ο Καβάφης ταξίδεψε στην Ελλάδα για πρώτη φορά στη ζωή του. Ήταν στην Αθήνα όπου γνώρισε τους μελλοντικούς συναδέλφους του Γρηγόριο Ξενόπουλο και Ιωάννη Πολέμη. Σε μια επιστολή που έγραψε κατά την άφιξή του στην ελληνική πρωτεύουσα, είπε ότι ένιωθε σαν μουσουλμάνος προσκυνητής που ταξιδεύει στη Μέκκα.

Καβάφης και το διάσημο ποίημά του «Ιθάκη»

Το 1911 ο Καβάφης έγραψε το περίφημο ποίημά του «Ιθάκη». Τρία χρόνια αργότερα, γνώρισε τον μεγάλο Άγγλο μυθιστοριογράφο Έντουαρντ Μόργκαν Φόρστερ και έγινε φίλος μαζί του. πέντε χρόνια αργότερα, ο Φόρστερ θα εισαγάγει την ποίηση του Καβάφη στον αγγλόφωνο κόσμο.

Ο Καβάφης κατάφερε τελικά να παραιτηθεί από τη δουλειά του ως δημόσιος υπάλληλος για να αφοσιωθεί στην ποίησή του τον Απρίλιο του 1922.

«Επιτέλους, απελευθερώθηκα από αυτό το μίσος πράγμα», έγραψε αργότερα.

Τον επόμενο χρόνο έφυγε από τη ζωή ο τελευταίος εν ζωή αδερφός του ποιητή, ο Γιάννης Καβάφης, που υπήρξε ο πρώτος θαυμαστής και μεταφραστής του έργου του Κωνσταντίνου.

Το 1926, η ελληνική κυβέρνηση απένειμε στον Καβάφη τη μεγαλύτερη τιμή τους, το Μετάλλιο του Τάγματος του Φοίνικα.

Άρχισε να υποφέρει από προβλήματα με τον λάρυγγά του και οι γιατροί διέγνωσαν καρκίνο το 1930.

Ο ποιητής επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια, με την υγεία του να επιδεινώνεται συνεχώς, το 1933. Στις αρχές Απριλίου μεταφέρθηκε στο Ελληνικό Νοσοκομείο και στις 2 τα ξημερώματα της 29ης Απριλίου 1933, ο ποιητής άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 70 ετών.