Κρούσματα σήμερα 1/1: Η χρονιά άλλαξε, η πανδημία παραμένει – Τα νούμερα που προκαλούν ανησυχία

Κρούσματα σήμερα 1/1: Μπορεί να είμαστε στην πιο γιορτινή μέρα του χρόνου, αλλά πώς μπορούμε να εφησυχάσουμε όταν τα νούμερα σε νεκρούς και διασωληνωμένους παραμένουν τόσο υψηλά - Η ανησυχία των ειδικών - Τι εικόνα δίνουν τα λύματα της Θεσσαλονίκης - Τα νέα από το μέτωπο των εμβολίων.

Μπορεί να μπήκαμε στο 2021, αλλά η πανδημία του κορωνοϊού επιμένει. Χθες ο ΕΟΔΥ ανακοίνωσε άλλες 932 νέες μολύνσεις, ενώ 50 άνθρωποι πέθαναν μέσα σε ένα 24ωρο και 438 παραμένουν διασωληνωμένοι στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Το κυβερνητικό επιτελείο και οι ειδικοί ανησυχούν τι επιπτώσεις θα έχει η κινητικότητα των γιορτών στα κρούσματα του κορωνοϊού γι’ αυτό και τα μέτρα για τις μετακινήσεις είναι ιδιαίτερα αυστηρά.

Στην Αθήνα έγινε γνωστό πριν λίγη ώρα ότι με εντολή της Αστυνομίας κλείνουν οκτώ σταθμοί του Μετρό και του Ηλεκτρικού (γραμμές 1,2,3) σήμερα Πρωτοχρονιά από τις 17:00 έως τις 22:00. Αναλυτικότερα, πρόκειται για τους σταθμούς Ευαγγελισμός, Σύνταγμα, Πανεπιστήμιο, Ακρόπολη, Βικτώρια, Ομόνοια, Μοναστηράκι και Θησείο. Επιπλέον, οι αστυνομικές δυνάμεις θα διενεργούν αυστηρούς ελέγχους για την εφαρμογή των μέτρων αποφυγής διάδοσης του κορωνοϊού, όπως έγινε και χθες Παραμονή Πρωτοχρονιάς.

Με αγωνία περιμένουμε και την ανακοίνωση από τον ΕΟΔΥ για σήμερα, την πρώτη για τη νέα χρονιά. Η μεγάλη ελπίδα είναι στα εμβόλια, με τους εμβολιασμούς να έχουν ξεκινήσει και στην Ελλάδα. Άλλωστε, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στάθηκε σε αυτό το σημείο ιδιαίτερα στο Πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του.

Ανάμεσα σε άλλα, ο πρωθυπουργός σημείωσε: «Το εμβόλιο κατά του Covid αποτελεί το πρωτοχρονιάτικο δώρο του 2021. Και το δικό μας αντίδωρο θα είναι η καθολική αποδοχή του. Γιατί σημαίνει αυτοπροστασία αλλά και αλληλεγγύη προς τους αγαπημένους μας. 

Η προφύλαξη του καθένα δεν επιτρέπει επιφύλαξη από κανέναν. Η ελευθερία της άρνησης δεν μπορεί να γίνεται άρνηση της ελευθερίας. Και όσο προχωρεί ο εμβολιασμός, τόσο θα υποχωρεί ο κορονοϊός.

Ο ίδιος εμβολιάστηκα γρήγορα, εύκολα και με ασφάλεια. Βλέποντας, μάλιστα, προσωπικά την ικανότητα των γιατρών και των νοσηλευτών μας, σας καλώ με μεγαλύτερη θέρμη να τους εμπιστευτείτε, διευκολύνοντας το έργο τους έως το τέλος αυτής της μεγάλης δοκιμασίας.

Γιατί η επιφυλακή απέναντι σε μία νέα αναζωπύρωση της πανδημίας παραμένει. Και η μάσκα, όπως και όλα τα μέτρα προστασίας, θα εξακολουθήσουν να μας συντροφεύουν μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία του εμβολιασμού.

Όμως βρισκόμαστε πια στον επίλογο της περιπέτειας. Και αυτό πρέπει να μας οπλίζει με νέα δύναμη. Το κράτος θα συνεχίσει να φροντίζει την κοινωνία και να στηρίζει την οικονομία. Και η νέα χρονιά θα γίνει σίγουρα χρονιά ελευθερίας».

Τι ανησυχεί τους ειδικούς

Στην εκπομπή «Κοινωνία Ώρα MEGA» μίλησε η πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ, Ματίνα Παγώνη για την πορεία του κορωνοϊού στην Ελλάδα. Σύμφωνα με την κ. Παγώνη, τα κρούσματα δεν έχουν φτάσει στο επιθυμητό επίπεδο, το οποίο είναι 300 – 400 την ημέρα. Οι διασωληνώσεις και οι θάνατοι από κορωνοϊό συνεχίζονται, ενώ αυτοί που νοσηλεύονται είναι πάνω από 2300. «Θέλει προσοχή ώστε στις 4-5 του μηνός να εκτιμήσει τις παραμέτρους η επιτροπή και να εισηγηθεί στην κυβέρνηση τι πρέπει να γίνει», είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε πως ο κόσμος έχει πιεστεί πολύ.

Υπενθυμίζεται πως σε τριψήφιους αριθμούς, αλλά κοντά στα 1.000 ημερησίως δείχνουν να εδραιώνονται τα κρούσματα κορωνοϊού στην Ελλάδα, με τη χώρα μας να ανακοινώνει τριψήφια κρούσματα για ενδέκατη φορά τις τελευταίες δώδεκα μέρες. Την ίδια στιγμή, σταθερά αλλά υψηλά επιμένουν οι θάνατοι και οι διασωληνωμένοι.

Η εικόνα από τα λύματα της Θεσσαλονίκης

Τάση σταθεροποίησης στο ιικό φορτίο του SARS-CoV-2 στα λύματα στη Θεσσαλονίκη αποτυπώνεται στο εβδομαδιαίο διάγραμμα παρακολούθησης της διασποράς του κορωνοϊού στην κοινότητα, από την έρευνα που διεξάγει διεπιστημονική ομάδα του ΑΠΘ σε συνεργασία με την ΕΥΑΘ.

Αναλυτικότερα, φαίνεται πως επαναλαμβάνεται μία επιβράδυνση στη βελτίωση της επιδημιολογικής εικόνας στη Θεσσαλονίκη, με μικρές διακυμάνσεις μεταξύ των τελευταίων 4-5 μετρήσεων. Παρόμοια εικόνα εναλλαγών μεταξύ τάσης σταθεροποίησης και ταχύτερης μείωσης του ιικού φορτίου παρατηρείται στις μετρήσεις από τις 23 Νοεμβρίου.

«Κάθε φορά που παρατηρούμε αυτή την επιβράδυνση στην αποκλιμάκωση του ιικού φορτίου και οριζοντίωση της καμπύλης επισημαίνουμε τον κίνδυνο να αντιστραφεί η θετική πορεία και να δούμε τις τιμές να ανεβαίνουν. Σήμερα το ιικό φορτίο παραμένει στο πορτοκαλί επίπεδο, έχει σταθεροποιηθεί σε νούμερα αντίστοιχα με εκείνα που είχαμε στα μέσα του Οκτώβρη.

Όμως, τότε είχαμε μικρό αριθμό νοσηλευομένων στις ΜΕΘ, ενώ σήμερα και μετά από εκατοντάδες απώλειες συνανθρώπων μας, οι ΜΕΘ των νοσοκομείων της Θεσσαλονίκης έχουν ακόμη πολύ υψηλή πληρότητα», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρύτανης του ΑΠΘ και επικεφαλής του ερευνητικού έργου, καθ. Νίκος Παπαϊωάννου, εξηγώντας πως «βρισκόμαστε σε ένα δύσκολο σημείο, όπου είναι αναγκαία η υπεύθυνη στάση όλων μας, ώστε καθώς προχωρά και το πρόγραμμα εμβολιασμών, να κάνουμε το αποφασιστικό βήμα και να πάρουμε πίσω τον έλεγχο της ζωής μας».

Σε ερώτηση για το πώς ερμηνεύεται η περιοδικότητα στη σταθεροποίηση του ιικού φορτίου στα λύματα και αν αυτή μπορεί να αντιστοιχηθεί με διακυμάνσεις στον δείκτη μεταδοτικότητας του ιού στην κοινότητα, ο πρύτανης του ΑΠΘ απάντησε πως η συσχέτιση αφορά περισσότερο στον ρυθμό έκκρισης του ιικού φορτίου και συγκεκριμένα «επειδή έχουμε ακόμη πολλούς ασθενείς στα νοσοκομεία, οι οποίοι κατά κανόνα εκκρίνουν υψηλό ιικό φορτίο, σε σχέση με τους ασυμπτωματικούς ή εκείνους που πρόσφατα μολύνθηκαν, οι τιμές στα λύματα θα πρέπει να αποτιμώνται με προσοχή», πιο απλά, «η σταθεροποίηση του ιικού φορτίου στα λύματα δε σημαίνει ότι για κάθε έναν που γίνεται καλά, ένας μολύνεται, αφού πλέον υπάρχει σημαντική διαφοροποίηση μεταξύ των κρουσμάτων ως προς την ημέρα πλήρους αποδρομής της νόσου».

Τα νέα από το μέτωπο των εμβολίων

Ο Σερ Μενέλαος Πάγκαλος, Έλληνας αντιπρόεδρος της AstraZeneca, μίλησε στην ΕΡΤ για το εμβόλιο της εταιρείας, μία μέρα μετά την έγκρισή του από τη Βρετανία. Ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος Έρευνας και Ανάπτυξης της AstraZeneca τόνισε ότι το εμβόλιο θα προσφέρει προστασία από τον κορωνοϊό για τουλάχιστον ένα χρόνο, ενώ σημείωσε ότι είναι αποτελεσματικό απέναντι στις μεταλλάξεις του ιού.

Ο νευροεπιστήμονας, ο οποίος γεννήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο από Έλληνες γονείς με καταγωγή από τη Χίο, τόνισε ότι μέχρι τώρα η αποτελεσματικότητα μετά την πρώτη και τη δεύτερη δόση του εμβολίου είναι της τάξης του 70% και ότι η προστασία στους εμβολιαζόμενους ξεκινά στις 21 ημέρες μετά τη λήψη της πρώτης δόσης.

Ο κ. Πάγκαλος, μιλώντας στην ανταποκρίτρια της ΕΡΤ στο Λονδίνο, Ευδοξία Λυμπέρη, διαβεβαίωσε ότι κανείς δεν έχει πάει στο νοσοκομείο ούτε έχει αρρωστήσει σοβαρά μετά και τη λήψη της δεύτερης δόσης του εμβολίου. Εξέφρασε την πεποίθηση ότι το εμβόλιο θα είναι αποτελεσματικό και στις μεταλλάξεις του κορωνοϊού, σημειώνοντας ότι τις επόμενες μέρες και εβδομάδες αναμένει να δημιουργηθούν τα δεδομένα που θα επιβεβαιώνουν αυτή την πεποίθηση.

Ο κ. Πάγκαλος έστειλε μήνυμα, μέσω της ΕΡΤ1, σε όλους εκείνους που διστάζουν να εμβολιαστούν, επισημαίνοντας πως πρέπει να εμπιστευτούν τις ρυθμιστικές αρχές και τα εμβόλια που έχουν εγκριθεί. Τόνισε χαρακτηριστικά ότι θα πει στην οικογένειά του να κάνει όποιο εμβόλιο είναι διαθέσιμο, είτε είναι το εμβόλιο της Pfizer, είτε το εμβόλιο της Moderna ή οποιοδήποτε άλλο εμβόλιο έχει εγκριθεί.

Ανέφερε, επίσης, ότι περιμένει με πολλή χαρά να μπορεί να επιστρέψει στην Ελλάδα γιατί δεν έχει δει για πάνω από ένα χρόνο τη μητέρα μου που ζει στη Χίο, προσθέτοντας ότι η χώρα μας του λείπει πάρα πολύ. Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη:

Ας ξεκινήσουμε με το εμβόλιο, με τα θαυμάσια νέα για την έγκρισή του από τη Ρυθμιστική Αρχή του Ηνωμένου Βασιλείου. Μπορείτε να μας πείτε για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου, πότε αρχίζει και πότε ολοκληρώνεται;

Είναι μια καλή ερώτηση, ξέρετε σε πολλά εμβόλια συναντάται πράγματι απόσταση μεταξύ αυτών των διαστημάτων, δεν είναι κάτι ασυνήθιστο. Αυτό που έχουμε εγκρίνει τώρα στην εταιρεία μας είναι ότι γίνεται η η πρώτη δόση και στη συνέχεια προστατεύεστε, ελπίζουμε σε 21 ημέρες μετά την πρώτη δόση. Έχουμε αποδείξει ότι η προστασία είναι περίπου στο 70%.

Δεν έχει αρρωστήσει κανείς σοβαρά ή έχει πάει στο νοσοκομείο, μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν τέτοια στοιχεία. Στη συνέχεια μπορείτε να κάνετε τη δεύτερη δόση μεταξύ της 4ης και της 12ης εβδομάδας, οποιαδήποτε στιγμή μεταξύ 4ης και 12ης εβδομάδας, και η προστασία αυτής της δεύτερης δόσης είναι επίσης περίπου 70%. Πάλι κανείς δεν έχει πάει στο νοσοκομείο ή έχει αρρωστήσει σοβαρά μετά τη δεύτερη δόση. Συνολικά, μέχρι στιγμής, η αποτελεσματικότητα μετά την πρώτη και τη δεύτερη δόση είναι της τάξης του 70% και η προστασία ξεκινά στις 21 ημέρες μετά τη λήψη της πρώτης δόσης στους εμβολιαζόμενους.

Όσο περισσότερο πλησιάζετε μεταξύ 8 και 12 εβδομάδων τόσο περισσότερο αυξάνεται η αποτελεσματικότητα και υπάρχουν δεδομένα στην ταυτότητα του εμβολίου που αποδεικνύουν την εικόνα ανοσοαπόκρισης από τους ασθενείς που δείχνει ότι όσο περισσότερο περιμένουμε τόσο καλύτερη είναι η ανοσοαπόκριση.

Επομένως, η πεποίθησή μας είναι ότι όταν φτάσουμε σε αυτό το «γλυκό σημείο» μεταξύ 8ης και 12ης εβδομάδας, ελπίζουμε ότι η αποτελεσματικότητα θα αυξηθεί.

Το πλεονέκτημα αυτού του εμβολίου είναι ότι είναι σχετικά φθηνό, διατηρείται στο ψυγείο, που σημαίνει ότι πρέπει να το αποθηκεύσετε μόνο στους 4 βαθμούς Κελσίου, και είναι εύκολο στη χρήση με μια ευέλικτη απλή δόση.

Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να χορηγηθεί σε πολλά άτομα η πρώτη δόση και στη συνέχεια σε διάστημα μεταξύ 4ης και 12ης εβδομάδας να γίνει η δεύτερη δόση, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα. Αυτό το κάνει για μένα, ένα εμβόλιο που είναι πολύ πιθανό να έχει μεγάλο αντίκτυπο όχι μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά τελικά σε όλο τον κόσμο, καθώς θα λαμβάνουμε έγκριση και από άλλες χώρες. 

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων επέστρεψε με μια απάντηση ότι τα δεδομένα που είχαν δεν ήταν αρκετά για να προχωρήσουν σε πιθανή έγκριση του εμβολίου. Αυτό συμβαίνει επειδή δεν είχαν αρκετά δεδομένα όπως είχε το Ηνωμένο Βασίλειο και τώρα θα τα λάβουν ή αυτή ήταν η ετυμηγορία τους;

Όχι, στην πραγματικότητα μας εξέπληξαν αυτά τα σχόλια. Παρέχουμε στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων τις ίδιες πληροφορίες με τη Ρυθμιστική Αρχή του Ηνωμένου Βασιλείου και με άλλες ρυθμιστικές αρχές σε όλο τον κόσμο. Υποβάλαμε τεκμηρίωση για το σήμα υπό όρους μας σε εφαρμογή στις 24 Δεκεμβρίου, απαντήσαμε σε όλες τις ερωτήσεις που μας υποβλήθηκαν και ανυπομονούμε να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων για να εγκριθεί αυτό το εμβόλιο το συντομότερο δυνατό στην Ευρώπη.

Είναι αποτελεσματικό το εμβόλιο στα νέα στελέχη;

Πολύ καλή ερώτηση, πιστεύουμε ότι θα είναι, αλλά τελικά θα πρέπει να δημιουργήσουμε τα ανάλογα δεδομένα και αυτά τα δεδομένα θα δημιουργηθούν τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες.

Η εργασία μας στη δομική βιολογία υποδηλώνει ότι τουλάχιστον στη νέα παραλλαγή στο Ηνωμένο Βασίλειο, η χημεία της νέας παραλλαγής του ιού που είναι γνωστή, το εμβόλιό μας θα είναι αποτελεσματικό, αλλά προφανώς θέλουμε να δημιουργήσουμε τα δεδομένα για να επιβεβαιώσουμε την πεποίθησή μας ότι θα εξακολουθεί να είναι αποτελεσματικό.

Δεν γνωρίζουμε ακόμη πόσο καιρό θα διαρκέσει η αποτελεσματικότητα του εμβολίου, έτσι δεν είναι;

Σωστό. Προφανώς θα πρέπει να το παρακολουθήσουμε για μια χρονική περίοδο, αλλά δεδομένου του επιπέδου ανοσίας που έχουμε μετά από αυτήν τη δεύτερη δόση, ελπίζω πολύ ότι θα έχουμε προστασία για τουλάχιστον 12 μήνες, ελπίζουμε περισσότερο.

Τι θα λέγατε στους ανθρώπους που διστάζουν να εμβολιαστούν;

Ναι, καταλαβαίνω τη διστακτικότητα για τα εμβόλια. Πρέπει να αναφέρω εδώ την αυστηρότητα με την οποία έχουν μελετηθεί αυτά τα εμβόλια σε δεκάδες χιλιάδες άτομα και την αυστηρότητα από την πλευρά των ρυθμιστικών αρχών για να δουν όλα τα δεδομένα και να εργαστούν πολύ γρήγορα. Νομίζω, λοιπόν, ότι δεν υπάρχει διαφορά με οποιοδήποτε άλλο εμβόλιο που έχει αναπτυχθεί ποτέ ή οποιοδήποτε άλλο φάρμακο. Πιστεύω λοιπόν ότι οι άνθρωποι θα πρέπει να είναι σίγουροι για τις ρυθμιστικές αρχές και για τα εμβόλια που έχουν εγκριθεί στις χώρες και τις περιοχές τους. Καταρχήν ξέρω ότι θα πω στην οικογένειά μου να κάνει όποιο εμβόλιο είναι διαθέσιμο, είτε είναι το εμβόλιο της Pfizer, είτε της Moderna εμβόλιο ή οποιοδήποτε άλλο εμβόλιο έχει εγκριθεί.

Κάνατε το εμβόλιο;

Όχι ακόμη, περιμένω τη σειρά μου και θα το κάνω όσο πιο γρήγορα μπορώ. Θα το κάνω, ανυπομονώ, θα το κάνω όταν θα είναι διαθέσιμο και για μένα. 

Ο κ. Πάγκαλος αναφέρθηκε και στην πατρίδα των προγόνων του, τη Χίο, τονίζοντας:

«Πρώτα περιμένω με πολλή χαρά να μπορώ να επιστρέψω στην Ελλάδα γιατί δεν έχω δει τη μητέρα μου για πάνω από ένα χρόνο τώρα, μένει στη Χίο και τα ξαδέρφια μου και μου λείπει η Ελλάδα πάρα πολύ. Αλλά ελπίζω πως έχουμε αποδείξει ότι με την έρευνα μπορούμε να κάνουμε κάτι καλό για τον κόσμο όταν έχει ανάγκη.

Πράγματι πιστεύω πως το έχουμε κάνει με αυτό που χρειάζεται ο κόσμος, να βρούμε ένα φάρμακο που ελπίζω ότι μπορεί να δημιουργηθεί σε πολλά άτομα στον κόσμο και να κάνει διαφορά όχι μόνο στις πλούσιες χώρες αλλά σε όλες τις χώρες σ’ όλο τον κόσμο και να μπορούμε κάποτε να επιστρέψουμε σύντομα σε πιο νορμάλ ζωή».

Εν τω μεταξύ, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) χορήγησε χθες Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου, για πρώτη φορά μετά την έναρξη πανδημίας, άδεια χρήσης έκτακτης ανάγκης σε ένα εμβόλιο κατά της Covid-19.

Το εμβόλιο είναι αυτό των Pfizer/BioNTech, διευκολύνοντας έτσι χώρες που επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν το εμβόλιο γρήγορα, όπως τόνισε σε ανακοίνωσή της η υπηρεσία του ΟΗΕ. «Αυτό είναι ένα πολύ θετικό βήμα για να διασφαλιστεί η καθολική πρόσβαση σε εμβόλια κατά της Covid-19», δήλωσε στην ανακοίνωση η δρ. Μαριάντζελα Σιμάο, αρμόδια στον ΠΟΥ για την πρόσβαση σε φάρμακα.

Μόνο σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης υπάρχει αυτή η διαδικασία

Αυτή η διαδικασία, την οποία ο ΠΟΥ μπορεί να χρησιμοποιήσει σε περιπτώσεις υγειονομικής έκτακτης ανάγκης, επιτρέπει σε χώρες που δεν έχουν απαραίτητα τα μέσα να προσδιορίσουν γρήγορα από μόνες τους την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια ενός φαρμάκου, να έχουν πιο γρήγορη πρόσβαση στη θεραπεία.

Η διαδικασία επιτρέπει επίσης στην UNICEF, την υπηρεσία του ΟΗΕ που είναι υπεύθυνη για ένα σημαντικό μέρος της εφοδιαστικής αλυσίδας για τη διανομή εμβολίων κατά του νέου κορονοϊού σε όλο τον κόσμο και τον Παναμερικανικό Οργανισμό Υγείας, να αγοράσουν το εμβόλιο για να το διανείμουν σε φτωχές χώρες, συμπλήρωσε ο ΠΟΥ.

Η δρ. Σιμάο πρόσθεσε, ωστόσο, ότι «χρειάζεται ακόμη μεγαλύτερη προσπάθεια για να έχουμε αρκετές δόσεις εμβολίου για να καλύψουμε τις ανάγκες των πληθυσμιακών ομάδων που έχουν προτεραιότητα να εμβολιαστούν σε όλο τον κόσμο».

Να θυμίσουμε ότι το εμβόλιο Pfizer/BioNTech χορηγείται ήδη για αρκετές εβδομάδες στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στις ΗΠΑ και στην Ελβετία, μεταξύ πολλών άλλων χωρών.

Αρκετοί εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ήδη εμβολιαστεί με αυτό το εμβόλιο, το οποίο εκτιμάται ότι είναι κατά 95% αποτελεσματικό, αλλά απαιτεί πολύ χαμηλές θερμοκρασίες συντήρησης, σε μείον 80 βαθμούς Κελσίου, γεγονός που καθιστά δυσκολότερη τη διανομή και την αποθήκευσή του.