Ευρωμπάσκετ 1987: Το βράδυ που η Ελλάδα έκανε το μπασκετικό θαύμα

Ευρωμπάσκετ 1987: Σαν σήμερα, 34 χρόνια πριν, η «γαλανόλευκη» ανέβηκε στην κορυφή της Ευρώπης κατατροπώνοντας τη Σοβιετική Ένωση.

Στο Ευρωμπάσκετ του 1987 η μπασκετική Ευρώπη υποκλίθηκε στο μεγαλείο της Ελληνικής ομάδας, η οποία κατάφερε να κερδίσει τα μεγαθήρια της Πρώην Σοβιετικής Ένωσης.

34 χρόνια μετά, οι μπασκετμπολίστες Σαρούνας Μαρτσουλιόνις και Χέινο Έντεν «θυμήθηκαν» απόπειρα δωροδοκίας από την Ελληνική πλευρά. Τίποτα όμως δεν μπορεί να χαλάσει τη δόξα εκείνης της ημέρας.

Ευρωμπάσκετ 1987: Οι απίστευτες τελευταίες στιγμές του αγώνα

“Ριμπάουντ ο Καμπούρης και φάουλ ο Γκομπόροφ 4′′ πριν το τέλος. Ακόμα 4′′. Ο Αργύρης Καμπούρης κρατάει την πρόκριση στα χέρια του. Δύο βολές μπορούν να στείλουν την Εθνική μας ομάδα στον ουρανό. Τίποτα δεν μας σταματά. Είμαστε τόσο κοντά. Η πρόκριση στα χέρια αυτού του τίμιου γίγαντα, 101-102. Προσοχή μόνο μην επωφεληθούν οι Σοβιετικοί από αυτά τα 4′′, 101-103. Θέλει προσοχή. Ο Βάλτερς για τον Γιοβάισα σε σουτ 3 πόντων, η μπάλα έξω… Είναι το τέλος. Η ελληνική ομάδα είναι πρωταθλήτρια Ευρώπης. Είναι μια από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις του παγκόσμιου αθλητισμού. Είναι ένας θρίαμβος, ένα ηρωικό κατόρθωμα. Η Ελλάδα πρωταθλήτρια Ευρώπης. Η καρδιά της Ευρώπης χτυπά εδώ, στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Ένας μύθος καταρρίφθηκε και γράφτηκε μια μεγάλη εποποιία. Ένα ηρωικό κατόρθωμα που όμοιό του δεν έχει να επιδείξει ποτέ στο παρελθόν ο παγκόσμιος αθλητισμός”.

Ευρωμπάσκετ 1987: Κάπως έτσι η Εθνική μπάσκετ γίνεται η “επίσημη αγαπημένη”.

To ημερολόγιο έγραφε 14 Ιουνίου 1987. Τα ρολόγια έδειχναν λίγο μετά τις 22:00. Η φωνή του Φίλιππου Συρίγγου μπήκε σε κάθε σπίτι ενώνοντας τους απανταχού Έλληνες που πανηγύριζαν ξέφρενα το θαύμα. Οι παίκτες του Κώστα Πολίτη μόλις έχουν γράψει στο ΣΕΦ την πιο «χρυσή» σελίδα στην ιστορία του αθλήματος επικρατώντας, στον μεγάλο τελικό του Ευρωμπάσκετ 103-101, της Σοβιετικής Ένωσης.

Εκείνο το βράδυ όλοι οι Έλληνες φίλαθλοι βρίσκονταν από νωρίς μπροστά από τις τηλεοράσεις τους. Η Αθήνα που φιλοξενούσε και τη διοργάνωση είχε ερημώσει. Όσοι ήταν τυχεροί και είχαν καταφέρει να βρουν εισιτήριο για τον μεγάλο τελικό είχαν ήδη κατηφορίσει για το κλειστό του Φαλήρου. Η Εθνική ομάδα είχε ήδη καταφέρει το ακατόρθωτο. Είχε φτάσει ως τα τελικά έχοντας αναμετρηθεί με τα μεγαθήρια του ευρωπαϊκού μπάσκετ.

Σοβιετική Ένωση, Γιουγκοσλαβία, Ισπανία, Γαλλία και Ρουμανία προσπάθησαν να της βάλουν εμπόδια όμως η “γαλανόλευκη” δεν “μάσησε”. Στα επίσημα του κατάμεστου Σταδίου βρέθηκε και η πολιτική ηγεσία της χώρας. Ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Χρήστος Σαρτζετάκης, ο τότε πρωθυπουργός, Ανδρέας Παπανδρέου, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, και όλοι οι υπουργοί, με την Μελίνα Μερκούρη να ξεχωρίζει.

Ευρωμπάσκετ 1987: Ο τελικός ξεκινά…

Η Σοβιετική Ένωση παίρνει προβάδισμα, το σκορ στο 89 – 87. Τότε η μπάλα πηγαίνει στα χέρια του Νίκου Γκάλη. Εκείνος, αφού μαζεύει όλη την άμυνα πάνω του, πασάρει στον Λιβέρη Ανδρίτσο που κερδίζει φάουλ και πάει στις βολές. Αυτός με τη σειρά του ευστοχεί και στις δύο, γράφει το 89-89 και στέλνει το ματς στην παράταση. Στα επόμενα λεπτά, η Εθνική μας ομάδα στέκεται στα πόδια της. Κρατάει από το “χέρι” τον αντίπαλο αλλά και το σκορ (101-101). Λίγο πριν το τέλος, ο Μέμος Ιωάννου παίρνει το σουτ και αστοχεί. Ωστόσο, ο Αργύρης Καμπούρης βρίσκεται στο κατάλληλο σημείο, την κατάλληλη στιγμή. Κατεβάζει το επιθετικό ριμπάουντ και κερδίζει το φάουλ. Τα υπόλοιπα 4′′ μοιάζουν με αιωνιότητα. Ο Καμπούρης φυσάει τα δάχτυλά του και με περίσσεια ψυχραιμία μιμείται τον Ανδρίτσο. Ο φωτεινός πίνακας γράφει το τελικό 103-101 και ο ήχος της κόρνας βρίσκει την “επίσημη αγαπημένη” στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου.

Όλη η Ελλάδα μια αγκαλιά προσπαθεί να συνειδητοποιήσει τι ακριβώς έχει συμβεί. Η νύχτα γίνεται μέρα και οι δρόμοι πλημμυρίζουν από κόσμο που πανηγυρίζει. Η ιστορία έχει γραφτεί και το μπάσκετ μόλις έχει πάρει νέα διάσταση στη χώρα. Αυτό που έμοιαζε απίθανο έγινε πραγματικότητα. Η Εθνική μας, το αουτσάιντερ, έχει επικρατήσει της πανίσχυρης Σοβιετικής Ένωσης με τα 14 χρυσά, τα δύο αργυρά και τρία χάλκινα μετάλλια. Από την επόμενη κι όλας μέρα, το «δώστε μπάλες στα παιδιά» που είπε ο Παναγιώτης Γιαννάκης μετά τον τελικό γίνεται πράξη. Αγόρια και κορίτσια σε κάθε σημείο της χώρας παίζουν με την πορτοκαλί “θεά” ενώ συγχρόνως ψάχνουν για μια μπασκέτα.

Ευρωμπάσκετ 1987: Η πορεία προς τον θρίαμβο

Ουσιαστικά όλα ξεκίνησαν στις 3 Ιουνίου. Η “γαλανόλευκη” επικράτησε στο πρώτο παιχνίδι 109-77 της Ρουμανίας μπροστά σε μόλις 3.000 φιλάθλους. Ο Νίκος Γκάλης σημείωσε 44 πόντους και έτσι σιγά-σιγά άρχισε να ακούγεται το όνομά του. Την επόμενη ημέρα έγινε η έκπληξη. Το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα νίκησε τη Γιουγκοσλαβία, των Ντράζεν Πέτροβιτς, Ζάρκο Πάσπαλι, Στόγιαν Βράνκοβιτς, Βλάντε Ντίβατς, Ντίνο Ράτζα και Τόνι Κούκοτς, με σκορ 84-78 και τον Γκάλη να πετυχαίνει ξανά 44 πόντους. Από το παιχνίδι αυτό και έπειτα ο κόσμος έγινε ο έκτος παίκτης της Εθνικής.

Ακολούθησαν οι ήττες από την Ισπανία (106-89) και την Σοβιετική Ένωση (69-66) αλλά και ο τραυματισμός του Νίκου Φιλίππου με τους διεθνείς να προσγειώνονται απότομα. Κάπως έτσι, η αναμέτρηση στις 7 Ιουνίου με αντίπαλο τη Γαλλία μετατράπηκε σε τελικό. Οι παίκτες του Κώστα Πολίτη πάτησαν στο παρκέ και από την πρώτη στιγμή δεν άφησαν περιθώρια νίκης στους Γάλλους (82-69). Πήραν το ροζ φύλλο και προκρίθηκαν στα προημιτελικά. Εκεί σειρά είχε η Ιταλία, την οποία η “γαλανόλευκη” δεν είχε καταφέρει ποτέ να κερδίσει. Μέχρι τις 10 Ιουνίου δηλαδή, όταν και την διέλυσε με σκορ 90-78 παίρνοντας την πρόκριση για τον ημιτελικό.

Σε αυτήν την φάση έπρεπε να “κοιτάξει στα μάτια”, για ακόμη μια φορά, τη Γιουγκοσλαβία. Αρκετοί ήταν αυτοί που πίστεψαν πως δύσκολα θα τα καταφέρει ξανά. Και όμως το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα τους διέψευσε. Μπορεί το πρώτο ημίχρονο να έκλεισε με το σκορ στο 45-35 υπέρ της παρέας του Ντράζεν, ωστόσο ένα επιμέρους σκορ 46-32 στο δεύτερο ημίχρονο έδωσε το εισιτήριο του τελικού στην Εθνική μας (81-77). Συνοπτικά τα αποτελέσματα:

• Ρουμανία – Ελλάδα 77-109
• Γιουγκοσλαβία – Ελλάδα 78-84
• Ελλάδα – Ισπανία 89-106
• Ελλάδα – Σοβιετική Ένωση 66-69
• Γαλλία – Ελλάδα 69-82
• Ιταλία – Ελλάδα 78-90
• Ελλάδα – Γιουγκοσλαβία 81-77
• Σοβιετική Ένωση – Ελλάδα 101-103

Ο κορυφαίος Νίκος Γκάλης, ο Παναγιώτης Φασούλας και οι υπόλοιποι δέκα.

Στη διοργάνωση δεν επικράτησε μόνο η “επίσημη αγαπημένη” αλλά και δύο μέλη αυτής. Οι Νίκος Γκάλης και Παναγιώτης Φασούλας ολοκλήρωσαν το τουρνουά με τα ονόματά τους να συμπεριλαμβάνονται στην καλύτερη πεντάδα παρέα με τους Σαρούνας Μαρτσουλιόνις και Σάσα Βολκόφ της Σοβιετικής Ένωσης και τον Αντρές Χιμένεθ των Ισπανών. Συγκεκριμένα, ο Γκάλης σημείωσε  37 πόντους, 2,5 ριμπάουντ, 1,7 ασίστ, 0,6 κλεψίματα, 2,6 λάθη κατά μέσο όρο. Ο Φασούλας είχε με τη σειρά του 12,3 πόντους, 11 ριμπάουντ, 0,1 ασίστ, 0,6 κλεψίματα, 5,3 κοψίματα, 0,8 λάθη κατά μέσο όρο.

• Νίκος Σταυρόπουλος: 0,2 πόντοι, 0,6 ριμπάουντ, 0,4 κλεψίματα, 0,2 λάθη μ.ό.
• Παναγιώτης Γιαννάκης: 12,6 πόντοι, 6,5 ριμπάουντ, 2,1 ασίστ, 2,7 κλεψίματα, 3,5 λάθη μ.ό.
• Αργύρης Καμπούρης: 6,6 πόντοι, 5,9 ριμπάουντ, 0,5 ασίστ, 1,5 κλεψίματα, 0,75 κοψίματα, 0,6 λάθη μ.ό.
• Νίκος Λινάρδος: 2 πόντοι, 1 ριμπάουντ, 1 λάθος μ.ό.
• Παναγιώτης Καρατζάς: 2 πόντοι, 1 ριμπάουντ, 1 λάθος μ.ό.
• Μιχάλης Ρωμανίδης: 3,5 πόντοι, 2,3 ριμπάουντ, 0,5 ασίστ, 0,5 κλεψίματα, 0,3 λάθη μ.ό.
• Νίκος Φιλίππου: 4 πόντοι, 2,5 ριμπάουντ, 0,2 κλεψίματα, 0,2 κοψίματα, 0,2 λάθη μ.ό.
• Λιβέρης Ανδρίτσος: 3,7 πόντοι, 2,6 ριμπάουντ, 0,3 ασίστ, 0,4 κλεψίματα, 0,1 κόψιμο, 0,4 λάθη μ.ό.
• Μέμος Ιωάννου: 2,7 πόντοι, 1,8 ριμπάουντ, 0,2 ασίστ, 0,7 κλεψίματα, 0,2 κόψιμο, 1,3 λάθη μ.ό.
• Φάνης Χριστοδούλου: 8,8 πόντοι, 6,2 ριμπάουντ, 1,5 ασίστ, 1,4 κλεψίματα, 0,2 κοψίματα, 2,4 λάθη μ.ό.

Οι συνθέσεις του μεγάλου τελικού:

Ελλάδα (Κώστας Πολίτης): Γκάλης 40 (1), Γιαννάκης 10 (2), Καμπούρης 10, Χριστοδούλου 10 (2), Φασούλας 12, Ανδρίτσος 10, Ιωάννου 8 (1), Ρωμανίδης 3, Φιλίππου.

Σοβιετική Ένωση (Αλεξάντερ Γκομέλσκι): Βάλτερς 23 (4), Μαρτσουλιόνις 16, Χομίτσιους 10, Τσατσένκο 14, Γιοβάισα 17 (4), Βολκόφ 4, Ταρακάνοφ 5, Γκομπόροφ 4, Τιχονένκο, Μπαμπένκο, Παγκράσκιν 8