Επιλέξτε Ευρώπη: Η ΕΕ καλεί Αμερικανούς επιστήμονες που απειλούνται από τις πολιτικές του Τραμπ

Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν κάλεσε τους Αμερικανούς επιστήμονες που απειλούνται από τις πολιτικές του Ντόναλντ Τραμπ να μετεγκατασταθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, υποσχόμενη τους μεγαλύτερα οικονομικά κίνητρα, μακροχρόνιες συμβάσεις, λιγότερη γραφειοκρατία και νομική δέσμευση για σεβασμό της ελευθερίας της έρευνάς τους.

«Περισσότερο από ποτέ, πρέπει να υπερασπιστούμε την επιστήμη. Την επιστήμη που είναι καθολική -την μοιράζεται όλη η ανθρωπότητα- και που είναι ενωτική», δήλωσε τη Δευτέρα η πρόεδρος της Κομισιόν σε ομιλία στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στο Παρίσι.

«Μπορούμε όλοι να συμφωνήσουμε ότι η επιστήμη δεν έχει διαβατήριο, φύλο, εθνικότητα ή πολιτικό κόμμα» συμπλήρωσε και τόνισε: «Πιστεύουμε ότι η ποικιλομορφία αποτελεί πλεονέκτημα της ανθρωπότητας και ζωογόνο δύναμη της επιστήμης. Είναι ένα από τα πιο πολύτιμα παγκόσμια αγαθά και πρέπει να προστατευτεί».

Η Φον ντερ Λάιεν δεν αναφέρθηκε ονομαστικά στον Τραμπ και ο εκπρόσωπός της δήλωσε αργότερα ότι η ομιλία δεν αφορούσε «τον τρόπο διαχείρισης της επιστήμης σε άλλες χώρες».

Ωστόσο, οι άφθονες αναφορές της στη σημασία της “ελεύθερης και ανοικτής” έρευνας δεν άφησαν αμφιβολία για τον απώτερο στόχο της: Να μετατρέψει το χάος της Αμερικής σε ευκαιρία της Ευρώπης.

Από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ έχει εφαρμόσει σαρωτικές περικοπές στον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό, οι οποίες έχουν στερήσει από επιστημονικές υπηρεσίες, ερευνητικά ιδρύματα και ιατρικά κέντρα επιχορηγήσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων, θέτοντας σε κίνδυνο την ικανότητά τους να διατηρούν κρίσιμες μελέτες που απαιτούν αξιόπιστη και σταθερή χρηματοδότηση. Προγράμματα που επικεντρώνονται στην κλιματική αλλαγή, τον καρκίνο, τη νόσο Αλτσχάιμερ και την πρόληψη του HIV έχουν ήδη πληγεί.

Σε νέο αίτημά του, ο Τραμπ ζήτησε από το Κογκρέσο να περικόψει τις δαπάνες κατά 37% στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH) και περισσότερο από 50% στο Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών (NSF), μια κίνηση που η κυβέρνηση δήλωσε ότι αποσκοπεί στην “αναπροσανατολισμό των επενδύσεων” σε τομείς προτεραιότητας, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η κβαντική και η πυρηνική ενέργεια, και στον “τερματισμό των αστείων επιστημονικών δαπανών”.

Οι πολιτικές αυτές συνάντησαν αντίσταση και ανέτρεψαν δεκαετίες διακομματικής συναίνεσης, προκαλώντας προειδοποιήσεις ότι οι ομοσπονδιακές περικοπές είναι τόσο βαθιές που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την ικανότητα της Αμερικής να ανταγωνιστεί άλλες κορυφαίες οικονομίες.

Πρόσφατη μελέτη του Αμερικανικού Πανεπιστημίου εκτίμησε ότι μια μείωση κατά 25% των δημόσιων δαπανών για Ε&Α θα συρρικνώσει το ΑΕΠ της χώρας κατά “ποσό συγκρίσιμο” με τη μείωση που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης.

Παράλληλα, ο Τραμπ έχει εξαπολύσει εκστρατεία κατά των ελίτ πανεπιστημίων για να διαλύσει τα προγράμματα πολυμορφίας τους, απειλώντας να περικόψει την ομοσπονδιακή χρηματοδότηση και να αλλάξει το φορολογικό τους καθεστώς.

«Δυστυχώς, ο ρόλος της επιστήμης στον σημερινό κόσμο αμφισβητείται. Η επένδυση στη θεμελιώδη, ελεύθερη και ανοικτή έρευνα αμφισβητείται», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν στο Παρίσι και υπογράμμισε χαρακτηριστικά: «Τι γιγαντιαία εσφαλμένη εκτίμηση».

Στη συνέχεια, η Φον Ντερ Λάιεν παρουσίασε μια νέα πρωτοβουλία, με την ονομασία “Choose Europe”, για την προσέλκυση επιστημόνων και ερευνητών από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες προς το μπλοκ.

Στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας, είπε, το μπλοκ θα επιδιώξει να μειώσει τα γραφειοκρατικά βάρη, να διευκολύνει την πρόσβαση σε επιχειρηματικά κεφάλαια και να προσφέρει περισσότερα μακροπρόθεσμα συμβόλαια και υψηλότερα επιδόματα. Επιπλέον, η ΕΕ θα καθιερώσει μια επταετή “σούπερ επιχορήγηση” και θα προσθέσει μια οικονομική “προσαύξηση” στην υποτροφία όσων επιλέγουν να μετεγκατασταθούν.

Η ελευθερία της επιστημονικής έρευνας θα κατοχυρωθεί νομοθετικά, πρόσθεσε.

Το σχέδιο θα βασιστεί στα υφιστάμενα ερευνητικά προγράμματα, κυρίως στο πρόγραμμα “Ορίζοντας Ευρώπη” ύψους 93 δισεκατομμυρίων ευρώ, και θα περιλαμβάνει ένα νέο κονδύλι ύψους 500 εκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο 2025-2027.

“Η πρώτη προτεραιότητα είναι να διασφαλιστεί ότι η επιστήμη στην Ευρώπη παραμένει ανοικτή και ελεύθερη. Αυτό είναι το σήμα κατατεθέν μας”, δήλωσε η von der Leyen στο ακροατήριο.

“Πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να το διατηρήσουμε – τώρα περισσότερο από ποτέ”.

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος μίλησε αμέσως μετά την επικεφαλής της Επιτροπής, ήταν πολύ πιο σαφής στην καταδίκη του.

“Κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί, πριν από λίγα χρόνια, ότι μία από τις μεγαλύτερες δημοκρατίες στον κόσμο θα καταργούσε ερευνητικά προγράμματα με το πρόσχημα ότι η λέξη ποικιλομορφία υπήρχε σε αυτό το πρόγραμμα”, δήλωσε ο Μακρόν.

“Κανείς δεν μπορούσε να σκεφτεί ότι αυτή η πολύ μεγάλη δημοκρατία στον κόσμο, της οποίας το οικονομικό μοντέλο βασίζεται τόσο πολύ στην ελεύθερη επιστήμη και την καινοτομία (…) θα έκανε ένα τέτοιο λάθος. Αλλά εδώ είμαστε”.

Ο Γάλλος ηγέτης απέρριψε κάθε “ντιρεκτίβα” που θα εξουσιοδοτούσε τις κυβερνήσεις να επιβάλλουν στους επιστήμονες τι μπορούν ή δεν μπορούν να ερευνήσουν. Ο Μακρόν αναφέρθηκε ονομαστικά σε δύο συγκεκριμένους τομείς – την υγεία των γυναικών και τη δράση για το κλίμα – τους οποίους έχει στοχοποιήσει η κυβέρνηση Τραμπ.

“Κινδυνεύουν επίσης ζωές”, είπε. “Είναι η πρόοδος της ανθρωπότητας μας που τίθεται υπό αμφισβήτηση. Πρόκειται για μια ηθική και ανθρώπινη επιταγή”.

Πηγή: Pagenews.gr