Η Τουρκία προετοιμάζεται για τις επιπτώσεις του πολέμου Ιράν – Ισραήλ στην ενέργεια

Ο πόλεμος μεταξύ Ιράν και Ισραήλ έχει οδηγήσει σε αύξηση των τιμών του πετρελαίου σε παγκόσμιο επίπεδο, δημιουργώντας νέους κινδύνους για την ευπαθή οικονομία της Τουρκίας και περιπλέκοντας περαιτέρω τις προσπάθειες της Άγκυρας να συγκρατήσει τον πληθωρισμό και να εξασφαλίσει σταθερές προμήθειες.

Όπως αναφέρει το al monitor, το πιο άμεσο πλήγμα για την οικονομία της Τουρκίας που σχετίζεται με τον πόλεμο είναι η αύξηση των τιμών του πετρελαίου, η οποία απειλεί να ανατρέψει τον στόχο της κυβέρνησης για πληθωρισμό 24% έως το τέλος του 2025. Η απότομη αύξηση του κόστους της ενέργειας αναμένεται να διευρύνει το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της χώρας και να επιτείνει τις υπάρχουσες πληθωριστικές πιέσεις.

Οι τιμές του αργού πετρελαίου Brent σημείωσαν άνοδο άνω του 7% την Παρασκευή, μετά τις ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές σε πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν. Κατά τη στιγμή της σύνταξης του παρόντος, οι τιμές είχαν φτάσει τα 74,20 δολάρια ανά βαρέλι, σημειώνοντας ελαφρά πτώση σε σχέση με την προηγούμενη άνοδο. Η τιμολογιακή κρίση αναμένεται να διευρύνει το τρέχον έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της Τουρκίας, καθώς η χώρα εισάγει περίπου το 85% του πετρελαίου και πάνω από το 90% του φυσικού αερίου που καταναλώνει.

«Κάθε αύξηση των τιμών του πετρελαίου κατά 10 δολάρια προσθέτει περίπου 2,6 έως 3 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως στο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών», δήλωσε ο Άριφ Ακτούρκ, σύμβουλος ενεργειακών θεμάτων και πρώην ανώτερος αξιωματούχος της κρατικής εταιρείας ενέργειας της Τουρκίας, Botas, στο Al-Monitor.

Η πρόβλεψη για τον ετήσιο πληθωρισμό στην Τουρκία ανέρχεται επί του παρόντος σε 35,41%.

«Εάν οι τιμές του πετρελαίου συνεχίσουν να κινούνται σε αυτά τα επίπεδα ή και να αυξηθούν περαιτέρω, ο στόχος αυτός [για τον πληθωρισμό] θα παραμείνει ένα όνειρο», δήλωσε ο κ. Άκτουρκ.

Η χρονική στιγμή του πολέμου είναι κάθε άλλο παρά ιδανική. Η κεντρική τράπεζα, η οποία αύξησε τα επιτόκια στο 46% νωρίτερα αυτό το μήνα, βρίσκεται ήδη υπό αυξανόμενη πίεση από τους κατασκευαστές και τους εισαγωγείς — οι οποίοι διαμαρτύρονται για τα υψηλά επιτόκια δανεισμού και τις δυσκολίες πρόσβασης σε κεφάλαια — να αρχίσει να χαλαρώνει τη νομισματική πολιτική.

Προκλήσεις για τον ενεργειακό εφοδιασμό

Η ενεργειακή τροφοδοσία της Τουρκίας παραμένει σε μεγάλο βαθμό σταθερή προς το παρόν, παρά τον πόλεμο, αλλά οι αναλυτές προειδοποιούν για σημαντικές ευπάθειες, ιδίως όσον αφορά τις εισαγωγές φυσικού αερίου από το Ιράν, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 16 % της ετήσιας κατανάλωσης φυσικού αερίου της Τουρκίας, καταλαμβάνοντας τη δεύτερη θέση μετά τις εισαγωγές από τη Ρωσία.

Οι εγκαταστάσεις φυσικού αερίου South Pars του Ιράν, όπου επεξεργάζεται μεγάλο μέρος του φυσικού αερίου που προμηθεύει η Τουρκία, χτυπήθηκαν από ισραηλινή αεροπορική επιδρομή το Σάββατο. Η Τεχεράνη ανακοίνωσε ότι η παραγωγή στο εργοστάσιο έχει σταματήσει εν μέρει, χωρίς όμως να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.

Σύμφωνα με τον Ακτούρκ, εάν η περιοχή στοχευθεί ξανά και καταστραφεί βασικός εξοπλισμός παραγωγής, το Ιράν θα δυσκολευτεί να τον αντικαταστήσει λόγω των διεθνών κυρώσεων. «Σε μια τέτοια περίπτωση, η Τουρκία θα αντιμετωπίσει έναν σκληρό χειμώνα», δήλωσε ο Ακτούρκ.

«Η Τουρκία το χειμώνα χρειάζεται περίπου 8,6 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ιρανικού φυσικού αερίου καθημερινά για να διατηρήσει την ισορροπία του συστήματος και να αποφύγει διακοπές ρεύματος».

Ο Άριελ Κόεν, συνεργάτης του Atlantic Council, υποβάθμισε τον πιθανό αντίκτυπο μιας διακοπής της παροχής ιρανικού φυσικού αερίου. «Η προμήθεια ήταν αναξιόπιστη και κακοδιαχειρισμένη», δήλωσε στον Al-Monitor.

Η Τουρκία αντιμετωπίζει βραχυπρόθεσμες διακοπές στην προμήθεια φυσικού αερίου από το Ιράν κατά τη διάρκεια ιδιαίτερα κρύων χειμώνων, ειδικά όταν η ζήτηση αυξάνεται απότομα στο Ιράν.

Ο Ακτούρκ, με τη σειρά του, προειδοποίησε ότι η πλήρης διακοπή του εφοδιασμού με φυσικό αέριο θα ήταν δύσκολο να αντικατασταθεί, δημιουργώντας προκλήσεις για την ενεργειακή ασφάλεια της Τουρκίας.

Οι επιπτώσεις είναι διττές, καθώς η διακοπή λειτουργίας ενός ισραηλινού διυλιστηρίου πετρελαίου ενδέχεται επίσης να επηρεάσει έμμεσα την οικονομία της Τουρκίας.

Το μεγαλύτερο διυλιστήριο πετρελαίου του Ισραήλ στη Χάιφα σταμάτησε τη λειτουργία του τη Δευτέρα, μετά από ιρανική πυραυλική επίθεση που προκάλεσε σοβαρές ζημιές στις υποδομές ηλεκτροδότησης. Η εγκατάσταση διαχειρίζεται σημαντικό μέρος του αζερικού αργού πετρελαίου που μεταφέρεται μέσω του αγωγού Μπακού-Τιφλίδα-Τσεϊχάν (BTC), ο οποίος μεταφέρει το αζερικό πετρέλαιο στο μεσογειακό λιμάνι Τσεϊχάν της Τουρκίας.

«Εάν η διακοπή της λειτουργίας συνεχιστεί, τα έσοδα του BTC θα υποστούν πλήγμα», δήλωσε ο Ακτούρκ.

Το ζήτημα του Ορμούζ

Ωστόσο, ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ διατήρησε έναν καθησυχαστικό τόνο σχετικά με τον αντίκτυπο της σύγκρουσης στις προμήθειες ενέργειας.

«Δεν βλέπουμε κανένα πρόβλημα από την πλευρά του εφοδιασμού», δήλωσε ο Μπαϊρακτάρ στους δημοσιογράφους, απαντώντας στις απειλές του Ιράν να κλείσει το στρατηγικής σημασίας στενό του Ορμούζ.

Το κλείσιμο του στενού θα μπορούσε να διαταράξει τις εισαγωγές ενέργειας της Τουρκίας, ιδίως από το Ιράκ, το Κατάρ και τη Σαουδική Αραβία, που εξαρτώνται από τη διαδρομή αυτή, αλλά οι αναλυτές θεωρούν ότι μια τέτοια κίνηση παραμένει απίθανη. Η Τουρκία εισάγει περίπου το 12% του φυσικού αερίου της από το Κατάρ, περίπου το 10% και το 4% του πετρελαίου της από το Ιράκ και τη Σαουδική Αραβία, αντίστοιχα, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία.

«Θα ήταν αυτοκτονία για το Ιράν», δήλωσε ο Κοέν στο Al-Monitor.

Το κλείσιμο του στενού θα ισοδυναμούσε με οικονομική αυτοκαταστροφή, καθώς θα παρέλυε και τις εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν, που αποτελούν ζωτική πηγή εσόδων. Θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει στρατιωτική αντίποινα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες έστειλαν ένα ακόμη αεροπλανοφόρο στην περιοχή τη Δευτέρα.

«Είναι ένα απελπισμένο μέτρο. Θα το κάνουν; Ίσως, γιατί δεν είναι πάντα λογικοί».

Πηγή: Pagenews.gr