Ορμούζ: Τι σηματοδοτεί το κλείσιμο των Στενών από το Ιράν για την ελληνική οικονομία και ναυτιλία

Από τα Στενά, που αποτελούν τη ζωτική αρτηρία ανάμεσα στον Περσικό Κόλπο και την Αραβική Θάλασσα, μεταφέρουν καθημερινά περίπου 20 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου, σχεδόν το ένα πέμπτο της παγκόσμιας παραγωγής, ενώ ακόμη από εκεί περνούν τα φορτία LNG που εξάγει το Κατάρ, που αποτελεί τον τρίτο μεγαλύτερο εξαγωγέα LNG στον κόσμο, μετά τις ΗΠΑ και την Αυστραλία. Μια ενδεχόμενη διακοπή της ροής σε αυτή τη θαλάσσια οδό θα είχε άμεσες επιπτώσεις στις ενεργειακές αγορές παγκοσμίως αλλά και στις θαλάσσιες μεταφορές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Ωστόσο, η απόφαση αυτή δεν είναι οριστική, καθώς απαιτεί την έγκριση του Ανώτατου Συμβουλίου Ασφαλείας του Ιράν – του αρμόδιου οργάνου που έχει τον τελευταίο λόγο σε θέματα εθνικής ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής, όπως αναφέρει το Reuters σε δημοσίευμα του σύμφωνα με τα parapolitika.gr και τη Ζωή Χριστοπούλου

Η απειλή αποκλεισμού των Στενών από το Ιράν προκαλεί έντονη ανησυχία όχι μόνο σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και στην Ελλάδα, λόγω των σημαντικών επιπτώσεων που μπορεί να έχει στην ενεργειακή ασφάλεια και την οικονομία της χώρας. Η Ευρώπη εισάγει πετρέλαιο και υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από τα κράτη του Κόλπου Σαουδική Αραβία, Κατάρ, ΗΑΕ, μεγάλο μέρος του οποίου ταξιδεύει μέσω του Στενού. Εάν το Ιράν το αποκλείσει, οι παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου θα εκτοξευθούν και η Ευρώπη θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ενεργειακές ελλείψεις, ιδίως στις χώρες που εξαρτώνται από τα καύσιμα της Μέσης Ανατολής, με αυτό να προκαλεί ένα οικονομικό σοκ.

Ακόμη, για την ναυτιλία και το εμπόριο, τα Στενά αποτελούν βασική οδό. Η διαταραχή θα μπορούσε να καθυστερήσει τις ευρωπαϊκές εισαγωγές πρώτων υλών, ηλεκτρονικών και καταναλωτικών αγαθών, επηρεάζοντας τις αλυσίδες εφοδιασμού. Τα ασφάλιστρα για τη ναυτιλία θα μπορούσαν να εκτοξευθούν, αυξάνοντας το κόστος για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Σε επίπεδο ασφάλειας, η πιθανότητα στρατιωτικής κλιμάκωσης λόγω αποκλεισμού του Στενού φέρνει στην επιφάνεια τον κίνδυνο ευρύτερης περιφερειακής σύγκρουσης, στην οποία θα μπορούσαν να εμπλακούν οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και κράτη της ΕΕ όπως η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ θα έχει άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις και στην ελληνική οικονομία, παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν εξαρτάται άμεσα από το Ιράν για την εισαγωγή ενέργειας. Ωστόσο, η Ελλάδα είναι μέλος μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας που στηρίζεται σε σταθερές τιμές ενέργειας, ομαλή ναυτιλιακή ροή και προβλέψιμο εμπορικό περιβάλλον. Οποιαδήποτε μεγάλη διαταραχή στις θαλάσσιες μεταφορές και στις τιμές του πετρελαίου θα μετακυλήσει άμεσα και στη χώρα μας. Ήδη, αναλυτές επισημαίνουν ότι μία εκτόξευση της τιμής του πετρελαίου πάνω από τα 100 ή 120 δολάρια ανά βαρέλι θα συμπαρασύρει το κόστος ζωής στην Ελλάδα προς τα πάνω — αρχίζοντας από τα καύσιμα και τη θέρμανση, και επεκτεινόμενη σε μεταφορές, πρώτες ύλες και βασικά αγαθά.

Η ελληνική ναυτιλία, ένας από τους ισχυρότερους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, θα βρεθεί επίσης σε μια δύσκολη εξίσωση. Από τη μία, οι αυξημένες τιμές ναύλων και ασφάλισης θα μπορούσαν να αποφέρουν βραχυπρόθεσμα κέρδη σε πλοιοκτήτες, ιδιαίτερα σε όσους δραστηριοποιούνται στη μεταφορά πετρελαίου και LNG. Από την άλλη, όμως, η ανασφάλεια στις διεθνείς ροές, οι πιέσεις από τους ναυλωτές, αλλά και η ανάγκη για δρομολόγηση πλοίων μέσω μακρύτερων και ακριβότερων διαδρομών, ενέχουν μεγάλο λειτουργικό ρίσκο. Επιπλέον, η ελληνική ναυτιλία έχει έντονη παρουσία στον Περσικό Κόλπο, τόσο μέσω τάνκερ όσο και μέσω εμπορευματοκιβωτίων – και οι συνέπειες μιας στρατιωτικοποιημένης κρίσης στην περιοχή θα μπορούσαν να εκθέσουν σε άμεσο κίνδυνο ελληνικά συμφέροντα, ανθρώπινο δυναμικό και πλοία.

Εφιάλτης για πετρέλαιο αν κλείσει το Στενό του Ορμούζ

Η απόφαση του Ιράν να εγκρίνει το ενδεχόμενο κλεισίματος του στρατηγικού περάσματος προκαλεί παγκόσμιο συναγερμό, εν μέσω εντάσεων με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Η παγκόσμια ανησυχία εντείνεται μετά την έγκριση, από την ιρανική Βουλή, νομοσχεδίου για το ενδεχόμενο κλεισίματος του Στενού του Hormuz — ενός ζωτικής σημασίας διαύλου από τον οποίο διέρχεται περισσότερο από το 20% της παγκόσμιας πετρελαϊκής παραγωγής καθημερινά. Η κίνηση αυτή έρχεται ως πιθανή απάντηση στην πρωτοφανή απόφαση του Προέδρου των ΗΠΑ, Donald Trump, να βομβαρδίσει τρεις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, σε συντονισμό με το Ισραήλ. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη δυτική στρατιωτική επίθεση κατά της Ισλαμικής Δημοκρατίας από την Επανάσταση του 1979. Η διεθνής κοινότητα πλέον περιμένει με αγωνία την αντίδραση της Τεχεράνης.

Τι είναι το Στενό του Ορμούζ;

Το Στενό του Hormuz είναι ένα από τα σημαντικότερα «σημεία στραγγαλισμού» του παγκόσμιου ενεργειακού εφοδιασμού. Βρίσκεται μεταξύ του Ομάν και του Ιράν, συνδέοντας τον Περσικό Κόλπο με τον Κόλπο του Ομάν και στη συνέχεια με την Αραβική Θάλασσα. Στο στενότερο σημείο του έχει πλάτος μόλις 33 χιλιόμετρα, με τη ναυτιλιακή δίοδο να περιορίζεται στα 3 χιλιόμετρα. Καθημερινά, από το στενό διέρχονται 17,8 έως 20,8 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου, φυσικού αερίου και καυσίμων, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας αναλύσεων Vortexa.