10 χρόνια από το ΟΧΙ που μετατράπηκε σε ΝΑΙ

Το καλοκαίρι του 2015 ήταν διαφορετικό από τα άλλα. Η χώρα βρισκόταν ήδη στη δίνη της διεθνούς οικονομικής κρίσης, με την κατάσταση να κορυφώνεται το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Ιουνίου. Από τα ξημερώματα του Σαββάτου 27 Ιουνίου, όταν ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε μέσω διαγγέλματος την απόφαση για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος σχετικά με την πρόταση των Θεσμών, οι πολίτες άρχισαν να συρρέουν στα αυτόματα μηχανήματα ανάληψης των τραπεζών.

Η ανακοίνωση αυτή βρήκε τους περισσότερους κυριολεκτικά στον ύπνο. Με το πρώτο φως της ημέρας, σχηματίστηκαν ουρές χιλιομέτρων στα ATM. Ηλικιωμένοι, νέοι και οικογενειάρχες έριχναν κάτι πάνω τους και έτρεχαν να προλάβουν να σηκώσουν 60 ευρώ – το ποσό που επέτρεπε το σύστημα μετά την επιβολή του «κόφτη» – πριν αδειάσουν τα μηχανήματα. Τα ζευγάρια χώριζαν για να μπορέσουν να σηκώσουν περισσότερα και να τα κρύψουν «κάτω από το στρώμα». Κλάματα και λιποθυμίες από την πολύωρη αναμονή ήταν συνηθισμένα εκείνο το πρωινό. Ωστόσο, αυτό που ήταν κοινό σε όλους ήταν η αγωνία στα μάτια τους. Αγωνία για το αύριο και το μέλλον των καταθέσεών τους. Οι φήμες για ενδεχόμενο «κούρεμα» στις προσωπικές τραπεζικές καταθέσεις στην Ελλάδα, μετά την Κύπρο, κυκλοφορούσαν έντονα.

Το βράδυ εκείνης της Κυριακής, 5 Ιουλίου 2015, στην πλατεία Συντάγματος, ακούγονταν φωνές, τραγούδια, πανό και σημαίες. Χαμόγελα και δάκρυα συνυπήρχαν. Ο φόβος υποτίθεται ότι είχε νικηθεί. Ο λαός είχε εκφράσει τη γνώμη του.

Και μετά… ήρθε η σιωπή. Το 24ωρο που ακολούθησε κατέρριψε την αυταπάτη: μέσα σε μία μέρα, το «Όχι» μετατράπηκε σε «Ναι». Ο Αλέξης Τσίπρας έπρεπε να διαχειριστεί την επόμενη μέρα, ενώ ο Γιάνης Βαρουφάκης υπέβαλε την παραίτησή του.

Οι αγορές ασφυκτιούσαν. Οι τράπεζες παρέμεναν κλειστές. Η Ευρώπη ανένδοτη. Η διαπραγμάτευση έληξε με ένα τρίτο μνημόνιο – σκληρότερο από εκείνο που απορρίφθηκε.

Στην πρώτη του δημόσια δήλωση μετά την απόφαση, ο Τσίπρας είχε πει: «Η εντολή που μου δώσατε δεν είναι εντολή ρήξης αλλά εντολή διαπραγμάτευσης». Οι λέξεις αυτές έμειναν να αιωρούνται – άλλοι τις είδαν ως ρεαλισμό, άλλοι ως προδοσία.

Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος δήλωσε αργότερα ότι «δεν υπήρχε άλλη επιλογή». Από την πλευρά της, η Ζωή Κωνσταντοπούλου χαρακτήρισε την κατάσταση ως «ιστορική προδοσία». Ο Γιάνης Βαρουφάκης, αναφερόμενος πρόσφατα σε εκείνη τη βραδιά, αποκάλυψε ότι «κατάλαβα τι θα ακολουθήσει μόλις άκουσα τον Αλέξη να λέει ‘πήραμε το μήνυμα’».

Το βαρύ θεσμικό ατόπημα

Μια ακατανόητη ερώτηση, ένα ψηφοδέλτιο-γρίφος και μια κάλπη που μετατράπηκε σε άλλοθι. Ο λαός κλήθηκε να αποφασίσει «ναι ή όχι» σε ένα κείμενο που δεν υπήρχε πια στο τραπέζι, σε μια διαπραγμάτευση που είχε ήδη αποτύχει, από μια κυβέρνηση που δεν είχε ποτέ σκοπό να σεβαστεί το αποτέλεσμα.

Το «Όχι» επικράτησε με ποσοστό 61,3%. Αντί να αποτελέσει ασπίδα εθνικής αξιοπρέπειας, όπως ισχυρίζονταν οι «μαθητευόμενοι μάγοι» που είχαν εγκατασταθεί στο Μαξίμου, μετατράπηκε σε πρόσχημα για μια συνθηκολόγηση. Σε λιγότερο από μία εβδομάδα, αυτοί που διαβεβαίωναν ότι «θα σκίσουν τα μνημόνια» υπέγραψαν το τρίτο και πιο επαχθές. Η Ελλάδα οδηγήθηκε σε περιορισμούς κεφαλαίων, οι πολίτες βρέθηκαν μπροστά σε ΑΤΜ με ημερήσιο όριο 60 ευρώ ανά κάρτα, οι επιχειρήσεις αντιμετώπισαν ασφυξία και η εμπιστοσύνη κατέρρευσε.

Ο Τσίπρας αποθέωσε το παράλογο, δηλώνοντας αργότερα: «Δεν πίστευα ποτέ στο δημοψήφισμα». Αυτό σημαίνει ότι εξαπάτησε συνειδητά τον λαό. Μαζί με τον «αντιμνημονιακό» εταίρο του, Πάνο Καμμένο, μετέτρεψε το «όχι» του λαού σε ένα «ναι σε όλα» – αρκεί να διατηρούσαν την εξουσία τους.

Η ζημιά είναι ανυπολόγιστη. Το κόστος για την οικονομία ανέρχεται σε δεκάδες δισεκατομμύρια, με αποτέλεσμα τη φυγή επενδύσεων και μια γενιά που πλήρωσε το τίμημα του λαϊκισμού με ανεργία, φτωχοποίηση και εξευτελισμό.

Η ειρωνεία είναι ότι εκείνοι που τότε αποκαλούσαν «γερμανοτσολιάδες» έγιναν οι πιο πειθήνιοι εκτελεστές των ευρωπαϊκών εντολών, και μάλιστα υπό δραματικά χειρότερους όρους. Το «Όχι» του λαού το μετέφρασαν σε «ναι» για τους εαυτούς τους και στη συνέχεια είχαν το θράσος να το παρουσιάσουν ως «νίκη».

Δέκα χρόνια αργότερα, ήρθε η πιο αποστομωτική επιβεβαίωση από την ίδια την Άνγκελα Μέρκελ. Η καγκελάριος, την οποία οι «αντιμνημονιακοί» είχαν δαιμονοποιήσει, αποκάλυψε πρόσφατα ότι όταν έμαθε για την προκήρυξη δημοψηφίσματος από τον Τσίπρα με εισήγηση για «Όχι», έμεινε άφωνη. Χαρακτήρισε αυτή την απόφαση «τη μεγαλύτερη έκπληξη της πολιτικής καριέρας της».

Με άλλα λόγια, δεν επρόκειτο για μια διαπραγμάτευση, αλλά για μια ακόμη θεατρική παράσταση χωρίς σενάριο, που διαδραματίστηκε εις βάρος ενός ολόκληρου λαού. Η ιστορία θα καταγράψει την 5η Ιουλίου όχι ως πράξη αντίστασης, αλλά ως πράξη κοροϊδίας. Οι συνέπειές της συνεχίζουν να γίνονται αισθητές.

Πηγή: Pagenews.gr