Η Τουρκία σχεδιάζει να τερματίσει τη συμφωνία της με το Ιράκ για τον αγωγό πετρελαίου

Το τουρκικό διάταγμα ορίζει ότι η συμφωνία του 1973 μεταξύ Τουρκίας και Ιράκ για τον αγωγό πετρελαίου — μαζί με όλες τις τροποποιήσεις της — θα τερματιστεί με ισχύ από τις 27 Ιουλίου 2026

Είκοσι και ένας μήνες έπειτα από την έναρξη της βίαιης επιχείρησής του κατά της Λωρίδας της Γάζας, το Ισραήλ μελετά εκ νέου την πιθανότητα προσωρινής παύσης των εχθροπραξιών με την παλαιστινιακή αντίσταση. Δύο βραχείες ανακωχές έχουν ήδη καταρρεύσει και έχουν οδηγήσει σε νέα αιματοχυσία.

Όπως αναφέρει το al moitor, το διάταγμα, που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα και υπογράφηκε από τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ανέφερε ότι η Συμφωνία για τον Αγωγό Πετρελαίου μεταξύ Τουρκίας και Ιράκ του 1973 — και όλες οι μεταγενέστερες συμφωνίες που διαπραγματεύτηκαν — θα καταγγελθούν με ισχύ από τις 27 Ιουλίου 2026. Η συμφωνία, η οποία τροποποιήθηκε και παρατάθηκε κατά τη διάρκεια των ετών, είχε ως στόχο να διευκολύνει την εξαγωγή αργού πετρελαίου από το Ιράκ προς το μεσογειακό λιμάνι της Τουρκίας, το Τσεϊχάν.

Η Τουρκία έκλεισε τον αγωγό, ο οποίος διέρχεται από την ημιαυτόνομη περιοχή του Κουρδιστάν, τον Μάρτιο του 2023, μετά την απόφαση του Διεθνούς Διαιτητικού Δικαστηρίου που υποχρέωσε τη χώρα να καταβάλει στο Ιράκ 1,5 δισεκατομμύρια δολάρια για παράνομες εξαγωγές μεταξύ 2014 και 2018. Πιο συγκεκριμένα, το δικαστήριο έκρινε ότι η Άγκυρα επέτρεψε στις ιρακινές κουρδικές αρχές να αντλούν αργό πετρέλαιο χωρίς την άδεια της Βαγδάτης.

Πριν από το κλείσιμο, ο αγωγός μετέφερε περίπου 500.000 βαρέλια αργού πετρελαίου την ημέρα (bpd). Η κρατική εταιρεία εκμετάλλευσης αγωγών της Τουρκίας Botas δήλωσε στον ιστότοπό της ότι, σε πλήρη λειτουργία, το σύνολο του συστήματος αγωγών, που αποτελείται από δύο γραμμές, μπορεί να μεταφέρει συνολικά 1,5 εκατομμύρια bpd. Στις 31 Μαρτίου, το Al-Monitor ανέφερε ότι το Ιράκ ζητούσε επιπλέον αποζημίωση από την Τουρκία σε δεύτερη διεθνή διαιτησία για παράνομες εξαγωγές.

Δεν έχει περάσει πετρέλαιο από τον αγωγό για περισσότερα από δύο χρόνια και οι συνομιλίες για την επανέναρξη της ροής έχουν διακοπεί, εν μέρει λόγω των διαφωνιών μεταξύ του Ιράκ, της κουρδικής κυβέρνησης και των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην περιοχή.

Τουρκικές πιέσεις στη Βαγδάτη

Η Άγκυρα ασκεί πιέσεις στη Βαγδάτη να αποσύρει τις αγωγές και είναι απογοητευμένη από την υποαξιοποίηση του αγωγού στο πλαίσιο της τρέχουσας συμφωνίας.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Υπηρεσία Ενέργειας, το Ιράκ παρήγαγε περίπου 4,4 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου την περασμένη χρονιά, καθιστώντας τη χώρα της Μέσης Ανατολής τον δεύτερο μεγαλύτερο παραγωγό πετρελαίου του ΟΠΕΚ, μετά τη Σαουδική Αραβία.

Ένας υψηλόβαθμος Τούρκος αξιωματούχος δήλωσε στο Reuters ότι η υποαξιοποίηση του αγωγού είναι ατυχής και ότι η Άγκυρα επιδιώκει μια «νέα και δυναμική φάση» στο έργο. Ο αξιωματούχος δήλωσε ότι η Τουρκία επιθυμεί να διαπραγματευτεί μια νέα συμφωνία που θα επιτρέψει και στις δύο χώρες να επωφεληθούν περισσότερο από τον αγωγό. Ωστόσο, δεν δόθηκαν περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με το τι αναμένει η Άγκυρα από τη νέα συμφωνία ή πώς θα επιλυθούν οι υποθέσεις διαιτησίας.

Την περασμένη εβδομάδα, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση του Ιράκ και η περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν συμφώνησαν σε ένα σχέδιο για την επανέναρξη των μεταφορών πετρελαίου. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δήλωσε μετά από συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου ότι η περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν θα προμηθεύσει το Υπουργείο Πετρελαίου του Ιράκ, SOMO, με τουλάχιστον 230.000 βαρέλια την ημέρα για εξαγωγή. Μόλις το πετρέλαιο παραληφθεί από τις τουρκικές αρχές στο λιμάνι του Τσεϊχάν, από όπου εξάγεται το κουρδικό αργό, η Βαγδάτη θα αποδεσμεύσει τα κεφάλαια για την πληρωμή των μισθών των υπαλλήλων της Περιφερειακής Κυβέρνησης του Κουρδιστάν.

Η Ένωση Πετρελαϊκής Βιομηχανίας του Κουρδιστάν, η οποία εκπροσωπεί διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο βόρειο Ιράκ, δήλωσε σε ανακοίνωση την περασμένη εβδομάδα ότι τα μέλη της «είναι έτοιμα να επαναλάβουν τις εξαγωγές μόλις υπογραφούν γραπτές συμφωνίες που θα τηρούν τις υφιστάμενες συμβάσεις μας, οι οποίες διέπονται από το διεθνές δίκαιο».

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επίσης εντείνει τις εκκλήσεις τους για πρόοδο. «Έχουμε ενθαρρύνει συνεχώς τη Βαγδάτη και το Ερμπίλ να επιλύσουν τα ζητήματα τους σχετικά με τους μισθούς και την επαναλειτουργία του αγωγού Ιράκ-Τουρκία», δήλωσε η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τάμι Μπρους, στο The New Region. «Η ταχεία επίλυση αυτών των ζητημάτων θα σηματοδοτούσε ότι το Ιράκ θέτει τα συμφέροντα του λαού του σε πρώτη προτεραιότητα και είναι προσηλωμένο στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος στο οποίο οι εταιρείες θα θέλουν να επενδύσουν».

Πηγή: Pagenews.gr