Ελλάδα και Πορτογαλία: Από το Μνημόνιο στην Πρωτοπορία

Πώς οι «αδύναμοι κρίκοι» της Ευρωζώνης ξεπερνούν πλέον Ιταλία, Γαλλία και Γερμανία σε ρυθμούς ανάπτυξης και σταθερότητας

Η ανατροπή των ρόλων στην ευρωπαϊκή οικονομία

Τι κοινό έχουν η Ελλάδα και η Πορτογαλία σήμερα; Εκτός από το παρελθόν της εποπτείας, της λιτότητας και των σκληρών μεταρρυθμίσεων, έχουν τώρα και υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης από τις τρεις παραδοσιακές «μεγάλες δυνάμεις» της ΕΕ: τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ιταλία.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Visit Portugal (@visitportugal)

Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat για την περίοδο Μάρτιος 2023 – Μάρτιος 2024:

• Ισπανία: +2,8%
• Ελλάδα: +2,2%
• Πορτογαλία: +1,6%
• Ιταλία: +0,7%
• Γαλλία: +0,6%
• Γερμανία: +0,0%

«Πώς γίνεται οι χώρες που υπέστησαν το πικρό φάρμακο της τρόικας, σήμερα να αποδίδουν καλύτερα από εκείνες που τους επέβαλαν τους όρους;» διερωτάται η ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera σε ανάλυσή της.

Ψηφιακή Δημόσια Διοίκηση: Το απρόσμενο ατού

Στην ίδια ανάλυση, επισημαίνεται πως χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία και η Πορτογαλία πέτυχαν σαφή πρόοδο στην ψηφιοποίηση του δημόσιου τομέα, την ώρα που Ιταλία, Γαλλία και Γερμανία έμειναν πίσω.

Οι «χώρες του Νότου», παρά την κρίση, προχώρησαν σε ανασυγκρότηση κρατικού μηχανισμού, βασισμένου περισσότερο σε προσόντα και διεθνείς εμπειρίες, παρά σε πολιτικά κονέ. Χαρακτηριστικό είναι το σχόλιο της Corriere για τον Κυριάκο Μητσοτάκη:

«Πτυχιούχος του Χάρβαρντ, μάστερ στο Στάνφορντ, εμπειρία στη McKinsey – μια περίπτωση τεχνοκρατικού ηγέτη σε μια χώρα που παλιά συμβόλιζε το χάος».

Οικονομική Ανάκαμψη με Πλεόνασμα, όχι με Δανεικά

Σύμφωνα με το άρθρο, η ανάπτυξη Ελλάδας και Πορτογαλίας δεν είναι “ντοπαρισμένη” από το έλλειμμα.

• Η Ελλάδα καταγράφει πρωτογενές πλεόνασμα και μείωσε το δημόσιο χρέος της κατά σχεδόν 50 μονάδες ΑΕΠ σε μία δεκαετία.
• Η Πορτογαλία πέτυχε ιστορικό χαμηλό δημόσιου χρέους το 2024, φτάνοντας στο 97% του ΑΕΠ, από σχεδόν 130% το 2014.
• Αντίθετα, η Ιταλία και η Γαλλία βλέπουν το δημοσιονομικό τους ισοζύγιο να επιδεινώνεται, παρά την απουσία μνημονιακών πιέσεων.

Ομόλογα και Εμπιστοσύνη: Από τον κίνδυνο στο καταφύγιο

Ιδιαίτερη σημασία έχει το πώς αντιμετωπίζουν πλέον οι αγορές την Ελλάδα. Όπως γράφει η Corriere, τα ελληνικά ομόλογα απολαμβάνουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη από πολλά ευρωπαϊκά.

• Απόδοση ελληνικών 10ετών ομολόγων: Κατά 3 μονάδες χαμηλότερη από της Γαλλίας
• Κατά 18 μονάδες χαμηλότερη από της Ιταλίας

Μια δεκαετία πριν, η Ελλάδα ήταν ο «αδύναμος κρίκος». Τώρα, θεωρείται ασφαλέστερη επιλογή – μια αντιστροφή που θα φάνταζε αδιανόητη το 2012.

Πολιτικές Ηγεσίες με Γνώση και Προφίλ Εκτός Κλισέ

Η ανάλυση συγκρίνει τη νέα γενιά ηγετών του ευρωπαϊκού Νότου με εκείνη του Βορρά. Αναφέρει παραδείγματα όπως:

• Κυριάκος Μητσοτάκης (Ελλάδα): Χάρβαρντ, Στάνφορντ, McKinsey
• Κάρλος Κουέρπο (Ισπανία): London School of Economics, PhD, Υπ. Οικονομικών στα 42
• Νάντια Καλβίνιο (Ισπανία): Καριέρα στην Κομισιόν, τεχνοκρατικό υπόβαθρο

Αντίθετα, σε Ιταλία, Γερμανία και Γαλλία, όπως σημειώνει η Corriere, «οι πολιτικοί παραμένουν σε κλειστά κυκλώματα εξουσίας, με μόνο εφόδιο την ικανότητα επιβίωσης στο σύστημα».

Κρίση Εμπιστοσύνης στον Βορρά, Επιστροφή Επενδύσεων στον Νότο

Μια εντυπωσιακή επισήμανση αφορά και την επιχειρηματική εμπιστοσύνη. Όπως γράφει η εφημερίδα:

«Γαλλική αλυσίδα σούπερ μάρκετ εγκαταλείπει την Ιταλία – αλλά επιστρέφει στην Ελλάδα».

Το μήνυμα είναι σαφές: οι επενδυτές βλέπουν καλύτερες προοπτικές στον “ανανεωμένο Νότο”, παρά στις παραδοσιακά ισχυρές οικονομίες του Βορρά.

Η άλλη πλευρά: Ασθενής κοινωνικός ιστός και τουριστική εξάρτηση

Παρά τις θετικές επιδόσεις, η Corriere επισημαίνει και τις δομικές αδυναμίες της ελληνικής και πορτογαλικής οικονομίας:

• Η Ελλάδα δεν έχει ακόμη επιστρέψει στην προ κρίσης παραγωγική δυναμική
• Ο τουρισμός παραμένει βασικός και ευμετάβλητος πυλώνας
• Στην Ελλάδα και Ισπανία, πάνω από το 25% του πληθυσμού ζει κοντά ή κάτω από το όριο της φτώχειας

Όχι θαύμα – αλλά μάθημα

Η επιτυχία Ελλάδας και Πορτογαλίας δεν είναι απλώς «δικαίωση του πόνου», ούτε αυταπόδεικτο «success story». Είναι το αποτέλεσμα:

• Μεταρρυθμίσεων
• Δημοσιονομικής πειθαρχίας
• Ανανέωσης κρατικών μηχανισμών
• Επένδυσης σε ανθρώπινο κεφάλαιο

Σε μια Ευρώπη που δοκιμάζεται από πολιτικό κατακερματισμό, λαϊκισμό και οικονομική στασιμότητα, ίσως ήρθε η ώρα να μάθουν οι “ισχυροί” από τους “πρώην αδύναμους”.