Η άνοδος της ακροδεξιάς απειλεί να «παγώσει» την Ευρώπη

Από περιθώριο… στο κατώφλι της εξουσίας

Οι εξεγερμένοι που άλλοτε ονειρεύονταν να καταλύσουν το σύστημα, τώρα βρίσκονται έτοιμοι να το καταλάβουν. Η ακροδεξιά στην Ευρώπη προηγείται ή κινείται σε υψηλά ποσοστά στις δημοσκοπήσεις σε Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία· κυβερνά ήδη στην Ιταλία, δοκίμασε να συγκυβερνήσει στις Κάτω Χώρες και στην Πολωνία απέκλεισε τον κεντρώο υποψήφιο από τον προεδρικό δεύτερο γύρο. Μέχρι το 2027, κόμματα αυτού του χώρου ενδέχεται να βρεθούν στην ηγεσία χωρών που αντιπροσωπεύουν το μισό του ευρωπαϊκού ΑΕΠ.

Οικονομικό τίμημα: από στασιμότητα σε κρίση

Η άμεση απειλή είναι ότι η ακροδεξιά, απορρίπτοντας την τεχνοκρατική διαχείριση, υπόσχεται έναν εκρηκτικό συνδυασμό παροχών και φοροελαφρύνσεων – δηλαδή στασιμότητα ή ακόμη και αναταραχή στις αγορές ομολόγων. Η έμμεση απειλή είναι η παραλυτική επιρροή της: οι κυβερνήσεις του κέντρου, φοβούμενες τη λαϊκιστική επέλαση, διστάζουν να προχωρήσουν σε δύσκολες μεταρρυθμίσεις και συχνά υιοθετούν πολιτικές από τα άκρα.

Μια Ευρώπη που γερνά και… φοβάται

• Οικονομική ανάπτυξη: μόλις 1% ετησίως.
• Ομόλογα Βρετανίας: 5,7% (30ετές, υψηλότερο επίπεδο εδώ και 25 χρόνια).
• Γαλλία: το 30ετές έφτασε 4,46%, υψηλό από το 2008.
• Γερμανία: η «ατμομηχανή» μένει σχεδόν στάσιμη από το 2019.

Το κλίμα αυτό δίνει έδαφος στο επιχείρημα της ακροδεξιάς ότι χρειάζεται «νέα στρατηγική». Όμως οι δικές της προτάσεις ισοδυναμούν με δημοσιονομική σπατάλη και ενίσχυση του προστατευτισμού.

Το παράδοξο της μετριοπάθειας

Αν και πλησιάζοντας στην εξουσία πολλά ακροδεξιά κόμματα γίνονται πιο μετριοπαθή – εγκαταλείποντας σχέδια για έξοδο από το ευρώ ή κλείσιμο συνόρων – εντούτοις, η αντίσταση στις μεταρρυθμίσεις τα καθιστά καταστολείς της ανάπτυξης.

Στην Ιταλία, η Τζόρτζια Μελόνι απέφυγε το ρίσκο ρήξης με τις Βρυξέλλες, αλλά δεν τόλμησε μεταρρυθμίσεις που θα άνοιγαν δρόμο για μακροπρόθεσμη ανάπτυξη. Στη Βρετανία, η Reform UK υπόσχεται παροχές ύψους 200 δισ. λιρών χωρίς αξιόπιστη εξασφάλιση πόρων, στηριζόμενη σε υποθετικές εξοικονομήσεις από τη μετανάστευση και περικοπές.

Το τεστ της ευρωζώνης

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κρατά ακόμη την εμπιστοσύνη των αγορών χάρη στην υπόσχεση «ό,τι χρειαστεί» του Μάριο Ντράγκι. Όμως, σε μια νέα κρίση:

• Θα συνεργαστούν άραγε οι κυβερνήσεις υπό την ηγεσία της Μαρίν Λεπέν ή του Ζορντάν Μπαρντελά;
• Θα αποδεχθούν την ανάγκη για περισσότερη Ευρώπη, όπως έγινε με την κοινή τραπεζική εποπτεία και την έκδοση κοινών ομολόγων;

Οι επενδυτές σίγουρα θα δοκιμάσουν τη συνοχή της ευρωζώνης.

Η δύσκολη εξίσωση

Η Ευρώπη στέκεται σε ένα σταυροδρόμι:

• Μεταρρυθμίσεις σημαίνουν πολιτικό κόστος.
• Λιτότητα σημαίνει ώθηση στην ακροδεξιά.
• Ακινησία σημαίνει σήψη και διάβρωση εμπιστοσύνης.

Όπως καταλήγει ο Economist: «Η μίζερη, ηττοπαθής εναλλακτική είναι να παραδώσουμε την πρωτοβουλία στην ακροδεξιά».

Πηγή: pagenews.gr