Γαλλία: Μια ανάσα από την απαγόρευση των social media στα παιδιά κάτω των 15

H “αλγοριθμική παγίδα του Tiktok” και οι ψυχολογικές επιπτώσεις της στους εφήβους σήμανε συναγερμό στα κλιμάκια των Γάλλων ειδικών.

Οι διαπιστώσεις των ειδικών βασίζονται σε 178 ακροάσεις κοινωνιολόγων, ψυχιάτρων, influencers, στελεχών εταιρειών πληροφορικής, συλλόγων, πολιτικών υπευθύνων, αλλά και σε μαρτυρίες εφήβων και οικογενειών θυμάτων. Όπως μια νεαρή κοπέλα, που έκανε πολλές απόπειρες αυτοκτονίας και για μεγάλο διάστημα αυτοτραυματιζόταν. Μπροστά σε αποσβολωμένους βουλευτές, εξήγησε ότι είχε δει «ένα βίντεο όπου η πρώτη εικόνα έλεγε: “η νύχτα φέρνει συμβουλή” και η δεύτερη: “εμένα, μου είπε να πάρω ένα σκοινί και ένα σκαμνί”. Υπονοώντας: “μου είπε ότι έπρεπε να πεθάνω”».

Πέρα από συμβουλές για αυτοτραυματική συμπεριφορά, υπάρχουν επίσης παροτρύνσεις προς την ανορεξία. Η γαλλική έκθεση σκιαγραφεί μια ανατριχιαστική εικόνα των περιεχομένων που προτείνονται στους νεότερους το οικοσύστημα των social media. Η εισηγήτρια επισημαίνει την ευθύνη των πλατφορμών που “‘έχουν γνώση των κινδύνων που ενυπάρχουν στη χρήση των κοινωνικών δικτύων”, αλλά δεν ενημερώνουν το κοινό. Σύμφωνα με το site του Γαλλικού κοινοβουλίου, αναφερόμενη στην ακρόαση του περασμένου Ιουνίου των υπευθύνων του TikTok, η Laure Miller εκτιμά ότι αυτή “ήταν διαφωτιστική όσον αφορά την άρνηση της πλατφόρμας σχετικά με το σύνολο των προβληματικών στοιχείων που αναδεικνύονται στην έκθεση”.

Στο TikTok, η αυτοκτονία και ο αυτοτραυματισμός «παρουσιάζονται συχνά ως λύση», προειδοποιούν οι Γάλλοι βουλευτές. Η Delphine Dapui, μητέρα μιας κοπέλας που έβαλε τέλος στη ζωή της και μέλος του συλλογικού Algos Victima, περιέγραψε μακάβριες συνομιλίες στις συζητήσεις μεταξύ χρηστών: ““Εγώ δοκίμασα να πάρω έξι χάπια, δεν έπιασε· ίσως πρέπει να πάρω περισσότερα;” “Ναι, δοκίμασε να πάρεις περισσότερα”», της απάντησαν μέσω της πλατφόρμας. Κατά τη διάρκεια συνεντεύξεών της με νεότερους, “όλα τα παιδιά διηγούνταν ότι είχαν δει στο TikTok το βίντεο μιας γάτας που την είχαν βάλει σε μπλέντερ”, ανέφερε στη Figaro η Jennifer Elbaz, υπεύθυνη αποστολής για την ψηφιακή εκπαίδευση στην Εθνική Επιτροπή Πληροφορικής και Ελευθεριών (CNIL).

Επιπλέον, η Laure Miller προτείνει μια πιο μετρημένη χρήση για τους νέους 15 έως 18 ετών, που θα περιλαμβάνει μια ψηφιακή απαγόρευση κυκλοφορίας από τις 22:00 έως τις 08:00, αποκλείοντας τη νυχτερινή χρήση των κοινωνικών δικτύων. Η βουλευτής προχωρά ακόμη παραπέρα, βάζοντας στο τραπέζι μια πλήρη και απόλυτη απαγόρευση για όλους τους ανηλίκους έως το 2028, “αν τα κοινωνικά δίκτυα δεν τηρούν ικανοποιητικά τις νομικές τους υποχρεώσεις ή/και αποδειχθούν ότι συνιστούν για τους ανηλίκους σημαντικούς και διαρκείς κινδύνους”. Πέρα από το ζήτημα της αποτελεσματικότητας ενός τέτοιου μέτρου, η έκθεση επιμένει στην ανάγκη για ένα ισχυρό μήνυμα. “Κάτω από μια ορισμένη ηλικία, τα κοινωνικά δίκτυα -όχι μόνο το TikTok- είναι επιβλαβή για την ψυχική υγεία. Είναι καιρός να θεσπίσουμε έναν σαφή κανόνα μέσα στην κοινωνία μας για να το κάνουμε αντιληπτό”, υποστηρίζει η βουλευτής.

Πώς συντάχθηκε η έκθεση του κοινοβουλίου

Αξίζει να σημειωθεί ότι η δημόσια διαβούλευση που διοργάνωσε η κοινοβουλευτική επιτροπή και κατέγραψε σχεδόν 31.000 μαρτυρίες, εκ των οποίων 19.000 από μαθητές λυκείου, αποκαλύπτει μια μαζική χρήση από τους νεότερους. Από το σύνολο των ερωτηθέντων, περισσότεροι από το 50% περνούν πάνω από 3 ώρες την ημέρα στο κινητό τους. Ένα ποσοστό που εκτοξεύεται στο 70% στους ανηλίκους. Και αν το TikTok δεν είναι το μοναδικό κοινωνικό δίκτυο που χρησιμοποιείται, έχει ωστόσο επιβληθεί ευρέως στη ζωή τους. Το 64% των παιδιών ηλικίας 12 έως 15 ετών που συμμετείχαν δηλώνουν ότι το συμβουλεύονται “τουλάχιστον μία φορά την ημέρα”.

Για να περιοριστεί η «τεράστια δύναμη» που έχουν αποκτήσει οι αλγόριθμοι, η εισηγήτρια προτείνει να διεξαχθούν, και πάλι σε ευρωπαϊκό επίπεδο, διαπραγματεύσεις ώστε να υποχρεωθούν οι πλατφόρμες να διαφοροποιούν τα περιεχόμενα και να επανεισάγουν ένα μέρος τυχαιότητας.

Η βουλευτής προτείνει μάλιστα να προσφέρεται στους χρήστες των κοινωνικών δικτύων η δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε πολλούς αλγορίθμους, κάτι που θα διασφάλιζε «μια πραγματική δύναμη απόφασης πάνω στην ψηφιακή τους εμπειρία».

Πηγή: Pagenews.gr