Η 4η Belharra «Θεμιστοκλής» και το Μεγάλο Στοίχημα της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας

Με την απόφαση του ΚΥΣΕΑ για την ενεργοποίηση της προαίρεσης για την 4η φρεγάτα Belharra, η Ελλάδα ανοίγει επίσημα έναν νέο εξοπλιστικό κύκλο, συνολικού ύψους 30 δισ. ευρώ, φιλοδοξώντας όχι μόνο στην ενίσχυση του Πολεμικού Ναυτικού, αλλά και στην αναγέννηση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας.

Η φρεγάτα «Θεμιστοκλής», όπως θα ονομαστεί, είναι ένα αναβαθμισμένο μοντέλο Belharra Standard 2++, όπως δήλωσε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας, προσθέτοντας:«Ο Θεμιστοκλής δεν είναι απλώς μία 4η φρεγάτα. Έχει +10 ενισχυμένες δυνατότητες».

Το συνολικό κόστος ανέρχεται σε 982 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 922 εκατ. για την κατασκευή και 60 εκατ. για την υποστήριξη και των τεσσάρων φρεγατών.

Η καταβολή θα γίνει τμηματικά ως εξής:

• 2025: ~409 εκατ. ευρώ
• 2026: ~141 εκατ. ευρώ
• 2027: ~247 εκατ. ευρώ
• 2028: ~126 εκατ. ευρώ
• 2029: ~31 εκατ. ευρώ
• 2030: ~28 εκατ. ευρώ

Εκκίνηση με φρεγάτες – Στόχος η εγχώρια παραγωγή

Η 4η φρεγάτα δεν είναι μόνο ένα εξοπλιστικό μέσο. Είναι και σύμβολο εκκίνησης ενός φιλόδοξου προγράμματος που, αν υλοποιηθεί σωστά, μπορεί να αποτελέσει καταλύτη για την ελληνική αμυντική βιομηχανία.

Κυβέρνηση και στρατιωτική ηγεσία ελπίζουν ότι αυτή η εξέλιξη θα ξεμπλοκάρει και άλλα έργα του εξοπλιστικού προγράμματος, ενώ παράλληλα ενισχύονται οι πιέσεις προς την κατεύθυνση ουσιαστικού στρατηγικού σχεδιασμού για τον κλάδο.

Η ευκαιρία της ευρωπαϊκής αμυντικής αυτάρκειας

Η συγκυρία είναι μοναδική: η Ευρωπαϊκή Ένωση, υπό την πίεση των γεωπολιτικών εξελίξεων, υιοθετεί μια νέα πολιτική ενίσχυσης της αμυντικής αυτονομίας, δημιουργώντας ιστορικά υψηλές ευκαιρίες για τις χώρες-μέλη.

Ωστόσο, η Ελλάδα εμφανίζεται διστακτική. Ενδεικτικό είναι το χαμηλό μερίδιο που εξασφάλισε στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα SAFE, ύψους 150 δισ. ευρώ. Η χώρα πέτυχε χρηματοδότηση μόλις 787,7 εκατ. ευρώ για την περίοδο 2026–2028 – προτελευταία από τις 19 συμμετέχουσες χώρες.

Για σύγκριση:

• Κύπρος: 1,18 δισ. ευρώ
• Ουγγαρία: 16 δισ. ευρώ
• Πολωνία: 40+ δισ. ευρώ

Η ελληνική συμμετοχή κατατέθηκε καθυστερημένα, μετά από πρωθυπουργική παρέμβαση που στόχευε σε 1,2 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα η χώρα να χάσει σημαντικό έδαφος.

Φορολογικά κίνητρα – Νέο πλαίσιο προσέλκυσης επενδύσεων

Σε θετική κατεύθυνση κινούνται οι εξαγγελίες της κυβέρνησης στη ΔΕΘ με νέο φορολογικό πλαίσιο για επενδύσεις στον αμυντικό τομέα. Συγκεκριμένα:

• 100% υπερεκπτώσεις σε δαπάνες για παραγωγή οπλικών συστημάτων, στρατιωτικών οχημάτων, ηλεκτρονικών και αεροναυπηγικών εξαρτημάτων.
• Μηδενικός φόρος εισοδήματος για τις επιχειρήσεις που θα επενδύσουν στην άμυνα την περίοδο 2026–2028.

Το μέτρο λειτουργεί ως κάλεσμα προς ξένες εταιρείες για εγκατάσταση και παραγωγή στην Ελλάδα.

Η καθυστέρηση και η έλλειψη στρατηγικής

Παρά το πακέτο των 30 δισ. ευρώ, η συμμετοχή της ελληνικής βιομηχανίας – στοχευόμενη στο 25% – παραμένει στα χαρτιά, χωρίς νομοθέτηση και σαφή οδικό χάρτη υλοποίησης.

Παράγοντες της αγοράς προειδοποιούν ότι:

«Είμαστε στην τελευταία ευκαιρία για να χτίσουμε εγχώρια αμυντική βιομηχανία. Η καθυστέρηση στη λήψη αποφάσεων και η απουσία σχεδιασμού κοστίζει».

Κύρια προβλήματα:

• Απουσία σταθερού θεσμικού πλαισίου
• Καθυστέρηση σε αποφάσεις
• Ανάγκη δημιουργίας Γενικής Γραμματείας ή Υφυπουργείου Αμυντικής Βιομηχανίας για τον συντονισμό του τομέα

Διεθνή παραδείγματα που πρέπει να εμπνεύσουν

Οι επιτυχημένες πρακτικές από το εξωτερικό δείχνουν ότι το κλειδί είναι η στρατηγική προσέγγιση, όχι μόνο η χρηματοδότηση:

• Πολωνία: Συμφωνίες με ΗΠΑ & Κορέα με ρήτρες τεχνολογικής μεταφοράς & συμπαραγωγής
• Σουηδία: Επένδυση σε R&D – Ανάπτυξη του Gripen από τη Saab
• Ισραήλ: Ενιαίο οικοσύστημα στρατού–πανεπιστημίων–εταιρειών, με παγκόσμιες εξαγωγές
• Τουρκία: Εξαγωγές ρεκόρ 7,1 δισ. δολ. το 2024 – Σταθερό στρατηγικό πλάνο 20+ ετών
• Γαλλία – Γερμανία: Διεθνείς κοινοπραξίες (Airbus, MBDA)

Το ελληνικό στοίχημα: Από τα λόγια στις πράξεις

Η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να μείνει πίσω. Με την Ευρώπη να στρέφεται προς τον επαναεξοπλισμό και την αυτάρκεια, η χώρα μας πρέπει να υιοθετήσει:

• Ολοκληρωμένο στρατηγικό σχεδιασμό
• Θεσμικό πλαίσιο για συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα
• Συμπράξεις με διεθνείς αμυντικούς κολοσσούς
• Νομοθέτηση της εγχώριας συμμετοχής (25%) στα εξοπλιστικά προγράμματα

Η πρόσβαση σε τεχνογνωσία και σε αλυσίδες παραγωγής θα έρθει μόνο αν η Ελλάδα αποδείξει ότι μπορεί να γίνει αξιόπιστος εταίρος.

Η 4η Belharra δεν είναι απλώς μια φρεγάτα. Είναι ο πρώτος κρίκος σε μια αλυσίδα που, αν ακολουθηθεί σωστά, μπορεί να οδηγήσει στην ανασύσταση της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας.

Όμως το παράθυρο ευκαιρίας κλείνει γρήγορα. Χρειάζονται αποφασιστικές πολιτικές, θεσμική οργάνωση και στρατηγική τόλμη

Πηγή: pagenews.gr