Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Πώς η πρόεδρος της Κομισιόν έγινε η «φωνή της Ευρώπης» στον Λευκό Οίκο

Μετά τη μαζική ρωσική επίθεση με drones που έπληξε σοβαρά την αντιπροσωπεία της ΕΕ στο Κίεβο τον Αύγουστο, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν περίμενε τις επίσημες διπλωματικές οδούς. Πήρε απευθείας τον Ντόναλντ Τραμπ στο τηλέφωνο, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Politico.

Σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους, η επικεφαλής της Κομισιόν είπε στον Αμερικανό πρόεδρο: «Αυτό είναι που μπορεί να κάνει ο Πούτιν. Ορίστε ένα σαφές παράδειγμα ότι δεν τηρεί τον λόγο του».

Η απευθείας επικοινωνία ανάμεσα στους δύο ηγέτες έχει αποκτήσει πλέον γεωπολιτική βαρύτητα. Τους πρώτους μήνες της δεύτερης θητείας Τραμπ, στις Βρυξέλλες υπήρχε έντονος φόβος ότι η Ευρώπη είχε περιθωριοποιηθεί από τη διπλωματία για τον πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος εμφανιζόταν να υιοθετεί ρητορική κοντά στις θέσεις του Κρεμλίνου.

fon der laien kosta

Η στροφή του Τραμπ και η «χημεία» με τη φον ντερ Λάιεν

Από τον Ιούνιο, όμως, κάτι έχει αλλάξει. Ο Τραμπ επικοινωνεί τακτικά με τη φον ντερ Λάιεν, την αποκαλεί «φανταστική» και «τεράστια», ενώ Ευρωπαίοι διπλωμάτες θεωρούν ότι η προσωπική σχέση επηρεάζει τη στάση του απέναντι στη Μόσχα.

Η αλλαγή τόνου του Τραμπ την περασμένη Τρίτη, όταν χαρακτήρισε τη Ρωσία «χάρτινη τίγρη» ανίκανη να συγκριθεί με το «μεγάλο πνεύμα» των Ουκρανών, ήρθε μετά από συνομιλίες τόσο με τον πρόεδρο Ζελένσκι όσο και με τη φον ντερ Λάιεν.

Σύμφωνα με ανώτερο αξιωματούχο, το μήνυμα υπέρ της Ουκρανίας στο Truth Social ακολούθησε διεξοδική συζήτηση με την πρόεδρο της Κομισιόν για το ζήτημα των κυρώσεων, παρουσία και του Αμερικανού ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο. «Η πρόεδρος ήταν ξεκάθαρη για το πόσο αποφασισμένοι είμαστε να συνεχίσουμε την πίεση στη Ρωσία», είπε ο ίδιος.

Από το εμπόριο στο ουκρανικό

Σημείο καμπής στις σχέσεις τους αποτέλεσε η Σύνοδος G7 στον Καναδά (16–17 Ιουνίου), όπου οι δύο ηγέτες είχαν διμερή συνάντηση για την προώθηση της εμπορικής συμφωνίας ΕΕ–ΗΠΑ. Έκτοτε, οι επαφές τους εντάθηκαν.

Όταν η φον ντερ Λάιεν ταξίδεψε στην Ασία τον Ιούλιο, οι Αμερικανοί ζήτησαν να επιταχυνθούν οι διαπραγματεύσεις. Επιστρέφοντας, ο ίδιος ο Τραμπ την κάλεσε: «Γιατί δεν έρχεσαι στη Σκωτία να κλείσουμε τη συμφωνία;» Εκείνη πήγε, όπως αναφέρει το Politico.

Η συμφωνία, που στην Ευρώπη παρουσιάστηκε ως μονόπλευρη, εντυπωσίασε ωστόσο τον Τραμπ με το στιλ διαπραγμάτευσης της προέδρου. Όπως περιγράφουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, οι συζητήσεις έγιναν «όπως του αρέσει»: χωρίς νομικές λεπτομέρειες, μόνο αριθμοί. Ο Τραμπ ξεκίνησε με απειλή δασμών 35%, κατέβηκε στο 29%, στο 25%, και τελικά κατέληξαν στο 15%.

Η αποφασιστικότητα της φον ντερ Λάιεν έμεινε χαραγμένη στη μνήμη του. Σε επόμενη συνάντηση στην Ουάσινγκτον, παρουσία Ευρωπαίων ηγετών, ο Τραμπ αστειεύτηκε δημοσίως: «Νομίζω ότι μπορεί να είσαι πιο ισχυρή από όλους αυτούς τους άντρες στο τραπέζι».

Τα κομπλιμέντα και τα παρασκήνια

Ο Τραμπ έχει χαρακτηρίσει τη φον ντερ Λάιεν «tremendous woman» («σπουδαία γυναίκα»), έναν όρο που στον δικό του κώδικα θεωρείται ιδιαίτερα κολακευτικός. Αντίθετα, η προκάτοχος της στη θέση της Επιτρόπου Ανταγωνισμού, Μαργκρέτε Βεστάγκερ, είχε απορριφθεί ως «tax lady που μισεί τις ΗΠΑ».

Όταν ρωτήθηκε πρόσφατα για περιστατικό με παρεμβολές GPS στο αεροπλάνο της φον ντερ Λάιεν πάνω από τη Βουλγαρία, ο Τραμπ έσπευσε να διακόψει: «Με την Ούρσουλα; Είναι μια τρομερή γυναίκα», είπε γελώντας. Και πρόσθεσε: «Της έκοψαν το τηλέφωνο. Καμιά φορά αυτό είναι καλό. Αν συνέβαινε σε μένα, θα ήμουν πολύ χαρούμενος».

Παρά το χιούμορ, η άνεση με την οποία αναφέρθηκε στο περιστατικό έδειξε ότι η πρόεδρος της Κομισιόν βρίσκεται πλέον στο κέντρο των αμερικανικών συνομιλιών.

Η φωνή της Ευρώπης στην Ουάσινγκτον

Στην πρόσφατη επίσκεψη Ευρωπαίων ηγετών στον Λευκό Οίκο, η φον ντερ Λάιεν ήταν η μόνη εκπρόσωπος θεσμού της ΕΕ που παρέστη – χωρίς τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Το μήνυμα ήταν σαφές: η Ευρώπη «συμμαζεύει» τη φωνή της απέναντι στις ΗΠΑ.

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι παραδέχονται ότι οι πρώτες προσπάθειες επικοινωνίας με την κυβέρνηση Τραμπ ήταν δύσκολες, λόγω της αστάθειας στο εσωτερικό της Ουάσινγκτον. Με τον χρόνο, όμως, η σχέση σταθεροποιήθηκε – κυρίως χάρη στη συνήθεια του Τραμπ να αγνοεί τα πρωτόκολλα και να τηλεφωνεί απευθείας.

«Η εντύπωσή μου είναι ότι σηκώνει απλά το τηλέφωνο και καλεί όποτε θέλει», είπε αξιωματούχος της ΕΕ. Αυτό το απρόβλεπτο στοιχείο κατέστησε την προσωπική σχέση με τη φον ντερ Λάιεν το κλειδί της επικοινωνίας.

Το τίμημα

Ωστόσο, η εύνοια του Τραμπ δεν είναι ποτέ δωρεάν. Εκτός από τη συμφωνία εμπορίου, που επικρίθηκε στην Ευρώπη ως δυσμενής, η πιο «χαλαρή» στάση της φον ντερ Λάιεν απέναντι στη ρύθμιση των Big Tech προκάλεσε αντιδράσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και σε εθνικές πρωτεύουσες, με κατηγορίες ότι «νερώνει» τους ευρωπαϊκούς κανόνες για να μην ενοχλήσει την Ουάσινγκτον.

Παρά τις επικρίσεις, για πολλούς στις Βρυξέλλες το γεγονός ότι υπάρχει μια ευρωπαϊκή φωνή που ακούγεται στον Λευκό Οίκο είναι καθοριστικό. Όπως παραδέχθηκε Ευρωπαίος αξιωματούχος: «Ο πρόεδρος [φον ντερ Λάιεν] ποτέ δεν προσπάθησε να είναι “ψιθυριστής του Τραμπ”. Ο ίδιος απλώς κατάλαβε ότι αυτή η γυναίκα είναι πολύ σκληρή – όπως του αρέσει να λέει».

Η φον ντερ Λάιεν δεν είναι η μόνη. Ο Τραμπ επικοινωνεί συχνά και με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε. Όμως η πρόεδρος της Επιτροπής φαίνεται να έχει αποκτήσει προνομιακή πρόσβαση: καλεί όταν πρέπει και ο Τραμπ της απαντά. Όπως σχολιάζει Ευρωπαίος αξιωματούχος: «Στο τέλος, βέβαια, θα κάνει ό,τι θέλει».

Πηγή: pagenews.gr