ΔΝΤ: Η Ευρώπη Έχει Άμεση Ανάγκη από «Τσάρο της Ενιαίας Αγοράς» για να Καλύψει το Χάσμα με τις ΗΠΑ

Σε ομιλία της στις 8 Οκτωβρίου 2025 στο Milken Institute του Λος Άντζελες, η Διευθύνουσα Σύμβουλος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, χαρακτήρισε την αβεβαιότητα ως “νέα κανονικότητα” της παγκόσμιας οικονομίας, ενώ τόνισε την ανθεκτικότητα του συστήματος απέναντι σε πολλαπλά σοκ. Η παγκόσμια ανάπτυξη προβλέπεται να επιβραδυνθεί ελαφρά σε 3% για το 2025 και 3,1% για το 2026, καλύτερα από τις αρχικές προβλέψεις ύφεσης, αλλά “χειρότερα από όσα χρειαζόμαστε”. Η Γκεοργκίεβα προειδοποίησε για κινδύνους από δασμούς Τραμπ, υπερβολικές αποτιμήσεις χρηματιστηρίων και αυξανόμενη ζήτηση χρυσού, καλώντας την ΕΕ να διορίσει “τσάρο της ενιαίας αγοράς” με πραγματική εξουσία για μεταρρυθμίσεις που θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα και θα καλύψουν το χάσμα με τον δυναμικό ιδιωτικό τομέα των ΗΠΑ. Παράλληλα, έδωσε συγκεκριμένες συμβουλές σε ΗΠΑ και Κίνα, υπογραμμίζοντας ότι η παγκόσμια οικονομία “έχει αντέξει, αλλά δεν έχει δοκιμαστεί πλήρως”.

Η ομιλία, που προηγείται της δημοσίευσης του World Economic Outlook (WEO) του ΔΝΤ στις 15 Οκτωβρίου, αντικατοπτρίζει μια οικονομία που απέφυγε αλυσιδωτές ύφέσεις, αλλά αντιμετωπίζει μεσοπρόθεσμους ρυθμούς ανάπτυξης γύρω στο 3% –κάτω από το 3,7% πριν την πανδημία COVID-19. Η Κίνα επιβραδύνεται σταθερά, μετατρέποντας την Ινδία σε βασικό κινητήρα ανάπτυξης, ενώ το ελεύθερο εμπόριο έχει δεχθεί “ισχυρό πλήγμα” χωρίς να οδηγηθεί σε πλήρη εμπορικό πόλεμο.

Παγκόσμια Ανθεκτικότητα και Κρυφοί Κίνδυνοι

Η Γκεοργκίεβα εξήρε την ανθεκτικότητα της παγκόσμιας οικονομίας, που “ανέκαμψε καλύτερα από ό,τι φοβόμασταν”, χάρη σε ισχυρή αγορά εργασίας και σταθερό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ωστόσο, η αβεβαιότητα από γεωπολιτικά σοκ, πληθωρισμό και εμπορικές εντάσεις καθιστά την εποχή “νέα κανονικότητα”. Οι προβλέψεις για παγκόσμια ύφεση δεν επιβεβαιώθηκαν, αλλά η ανάπτυξη παραμένει υπερβολικά χαμηλή για βιώσιμη πρόοδο.

Κρίσιμοι κίνδυνοι:

• Δασμοί Τραμπ: Η πλήρης επίδραση “δεν έχει εκδηλωθεί ακόμη”. Οι ΗΠΑ έχουν αυξήσει δασμούς σε 23% σε ορισμένα προϊόντα, προκαλώντας συμπίεση περιθωρίων και πιθανή μετακύληση τιμών. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι θα επιβραδύνουν την παγκόσμια ανάπτυξη κατά 0,5% το 2026, αν κλιμακωθούν.
• Χρυσός: Η ζήτηση εκτοξεύει την τιμή πάνω από 4.000 δολάρια/ουγγιά, με αποθέματα χρυσού να υπερβαίνουν το 20% των παγκόσμιων επίσημων αποθεμάτων –ένα “κόκκινο σήμα” ότι η ανθεκτικότητα δεν έχει δοκιμαστεί πλήρως.
• Χρηματιστήρια: Οι αμερικανικοί δείκτες (S&P 500, Nasdaq) χτυπούν ρεκόρ λόγω AI και tech μετοχών, με αποτιμήσεις “κοντά στα επίπεδα dot-com” πριν 25 χρόνια. Μια απότομη διόρθωση θα σφίξει συνθήκες, πλήττοντας αναδυόμενες οικονομίες.

Συμβουλές για ΕΕ: Ο «Τσάρος της Ενιαίας Αγοράς» ως Λύση

Η Γκεοργκίεβα αφιέρωσε ιδιαίτερη προσοχή στην ΕΕ, χαρακτηρίζοντάς την “αγαπημένη μου Ευρώπη” και καλώντας για διορισμό “τσάρου της ενιαίας αγοράς” με πραγματική εξουσία να εφαρμόζει μεταρρυθμίσεις. Στόχος: Αφαίρεση φραγμών στην αγορά εργασίας, αγαθών και υπηρεσιών, για να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα και να καλυφθεί το χάσμα με τις ΗΠΑ. “Η ΕΕ χρειάζεται να ξεκλειδώσει το δυναμικό του ιδιωτικού τομέα της”, τόνισε, αναφέροντας ότι η ενιαία αγορά παραμένει ελλιπής 30 χρόνια μετά την ίδρυσή της.

Η πρόταση έρχεται σε στιγμή που η ΕΕ παλεύει με χαμηλή παραγωγικότητα (1,5% ετήσια αύξηση vs 2,5% στις ΗΠΑ) και γραφειοκρατία. Ο “τσάρος” θα μπορούσε να εστιάσει σε ψηφιοποίηση, ενιαία ρυθμιστική βάση και μείωση εθνικών φραγμών, ενισχύοντας την ανάπτυξη κατά 0,5-1% ετησίως, σύμφωνα με εκτιμήσεις ΔΝΤ.

Συμβουλές για ΗΠΑ και Κίνα: Ισορροπημένη Ανάπτυξη

Για τις ΗΠΑ, η Γκεοργκίεβα προειδοποιεί για ομοσπονδιακό έλλειμμα που μπορεί να ξεπεράσει τα 7% του ΑΕΠ το 2026 λόγω φορολογικών μειώσεων Τραμπ. Συμβουλεύει “διαρκή δράση” πέρα από προαιρετικές δαπάνες και επέκταση κινήτρων αποταμίευσης νοικοκυριών, όπως IRA-like λογαριασμούς, για να ενισχυθεί η ιδιωτική κατανάλωση.

Για την Κίνα, καλεί σε δημοσιονομικό-διαρθρωτικό πακέτο για τόνωση ιδιωτικής κατανάλωσης και μετάβαση σε νέο μοντέλο ανάπτυξης. Η επιβράδυνση (προβλεπόμενη 4,8% το 2025) οφείλεται σε ακίνητα και υπερβολικές επενδύσεις, με την υποτίμηση του γουάν να επιδεινώνει εξισορρόπηση. “Η Κίνα πρέπει να αναζωογονήσει την οικονομία της για όφελος όλων”, δήλωσε.

Οι Ευρύτερες Προοπτικές: Από την Ανθεκτικότητα στην Αβεβαιότητα

Η ομιλία της Γκεοργκίεβα, πριν τις Ετήσιες Συνεδριάσεις ΔΝΤ-Παγκόσμιας Τράπεζας (15-20 Οκτωβρίου), υπογραμμίζει ότι “η παγκόσμια ανθεκτικότητα δεν έχει δοκιμαστεί πλήρως”. Οι χαλαρές νομισματικές συνθήκες “καλύπτουν” τάσεις επιβράδυνσης, όπως στη δημιουργία θέσεων εργασίας, ενώ απότομη διόρθωση μπορεί να πλήξει αναδυόμενες αγορές. Το ΔΝΤ συνιστά ισορροπημένες πολιτικές: Σφίξιμο δημοσιονομικών, προώθηση εμπορίου και καινοτομίας.

Για την ΕΕ, ο “τσάρος” είναι “ευκαιρία αλλαγής”, που θα μπορούσε να αυξήσει την παραγωγικότητα και να ενισχύσει την ανάπτυξη σε 1,5-2% ετησίως. Η Γκεοργκίεβα κατέληξε: “Δέστε ζώνες – η αβεβαιότητα είναι εδώ για να μείνει”. Σε εποχή γεωπολιτικών εντάσεων και τεχνολογικών αλλαγών, οι μεγάλες οικονομίες καλούνται να δράσουν αποφασιστικά για βιώσιμη πρόοδο.

Πηγή: Pagenews.gr