Ο Μητσοτάκης “ανοίγει παιχνίδι” στην Ανατολική Μεσόγειο–Το ρίσκο μιας διπλωματικής παρτίδας υψηλού ρίσκου

Η ανακοίνωση του Κυριάκου Μητσοτάκη για τη σύγκληση Συνόδου Παράκτιων Κρατών της Ανατολικής Μεσογείου αιφνιδίασε ακόμη και έμπειρους διπλωμάτες. Πίσω από τη φαινομενικά τυπική διακήρυξη κρύβεται μια σύνθετη γεωπολιτική εξίσωση, όπου κάθε κίνηση μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική για την ελληνική εξωτερική πολιτική — και όχι μόνο.

Διπλωματικοί παρατηρητές θεωρούν ότι η χρονική στιγμή δεν είναι τυχαία. Η αναμενόμενη κινητικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, με πρωταγωνιστές τις ΗΠΑ, τη Λιβύη, την Αίγυπτο και την Τουρκία, διαμορφώνει μια νέα γεωστρατηγική σκακιέρα, στην οποία η Ελλάδα επιχειρεί να εμφανιστεί όχι ως θεατής, αλλά ως ρυθμιστής των εξελίξεων.

Το αμερικανικό “δακτυλικό αποτύπωμα”

Η συγκυρία είναι αποκαλυπτική: Η επικείμενη ανάληψη καθηκόντων από τη νέα πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Αθήνα, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, η αυξημένη δραστηριότητα αμερικανικών ενεργειακών κολοσσών (όπως η Chevron), και οι πρόσφατες επισκέψεις αξιωματούχων του αμερικανικού υπουργείου Ενέργειας, υποδηλώνουν έντονο ενδιαφέρον για τους υδρογονάνθρακες νοτίως της Κρήτης.

«Η Ουάσιγκτον δεν κινείται χωρίς λόγο», αναφέρουν πηγές της ελληνικής διπλωματίας. Οι ΗΠΑ φαίνεται να προωθούν ένα νέο ενεργειακό και γεωπολιτικό “πακέτο” για την περιοχή, το οποίο θα συνδυάζει την ασφάλεια, τη σταθερότητα και τα επιχειρηματικά συμφέροντα.

Η ελληνική πρωτοβουλία 5×5 — διπλωματική ευκαιρία ή παγίδα;

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η Αθήνα επιδιώκει τη δημιουργία ενός πολυμερούς σχήματος “5×5” με τη συμμετοχή Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου, Τουρκίας και Λιβύης. Οι βασικοί άξονες:

• Οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών
• Μεταναστευτικό
• Ενεργειακή συνδεσιμότητα
• Πολιτική προστασία
• Προστασία θαλάσσιου περιβάλλοντος

Ωστόσο, τα ερωτήματα είναι πολλά — και πολιτικά εκρηκτικά.Πώς μπορεί να υπάρξει κοινό τραπέζι με την Τουρκία και την Κυπριακή Δημοκρατία, όταν η Άγκυρα εξακολουθεί να μην την αναγνωρίζει;Ποιος θα εκπροσωπήσει τη διχασμένη Λιβύη;Και πώς θα αποφευχθεί η διπλωματική “νάρκη” του τουρκολιβυκού μνημονίου;

Τα νούμερα πίσω από τη γεωπολιτική

Η αξία των δυνητικών αποθεμάτων φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο εκτιμάται σε άνω των 700 δισ. δολαρίων, σύμφωνα με το US Geological Survey.Η Ελλάδα φιλοδοξεί να μετατραπεί σε ενεργειακό κόμβο της περιοχής, αλλά οι χάρτες των θαλασσίων ζωνών εξακολουθούν να είναι… αχαρτογράφητοι.

Μόνο το 30% των πιθανών κοιτασμάτων έχει εξερευνηθεί, ενώ πάνω από 65% των ΑΟΖ παραμένουν μη ανακηρυγμένες ή αμφισβητούμενες, καθιστώντας τη διπλωματία κρίσιμη όσο ποτέ άλλοτε.

Ο μεγάλος άγνωστος Χ: οι αμερικανικές προθέσεις

Η Ουάσιγκτον επιδιώκει σταθερότητα, αλλά όχι απαραίτητα με όρους που ευνοούν αποκλειστικά την Αθήνα.Αναλυτές εκτιμούν ότι η αμερικανική πλευρά ενδέχεται να προωθήσει “δημιουργικές λύσεις” που θα απαιτήσουν από όλες τις πλευρές υποχωρήσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπη με πιέσεις για εφ’ όλης της ύλης διαπραγμάτευση — συμπεριλαμβανομένων και των ζητημάτων του Αιγαίου.

Η πολιτική διάσταση

Η εξαγγελία Μητσοτάκη έρχεται σε μια περίοδο εσωτερικής πολιτικής πίεσης, αλλά και ανάγκης για αναβάθμιση του διεθνούς προφίλ της κυβέρνησης.Το στοίχημα είναι διπλό: να προβληθεί ως δύναμη πρωτοβουλίας και σταθερότητας, χωρίς να εγκλωβιστεί σε παγίδες διαπραγματεύσεων χωρίς επιστροφή.

Όπως σημειώνει έμπειρος διπλωμάτης:«Η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να βρίσκεται στο τραπέζι. Το ζήτημα είναι να μη βρεθεί κάτω απ’ αυτό».

Η «Σύνοδος των Παράκτιων Κρατών» μπορεί να εξελιχθεί σε ιστορική ευκαιρία ή σε διπλωματική παγίδα.Η ισορροπία ανάμεσα στην πρωτοβουλία και την προνοητικότητα θα καθορίσει αν η Αθήνα θα βγει ενισχυμένη — ή αν η Ανατολική Μεσόγειος θα γίνει άλλημια δύσβατη σκακιέρα όπου οι μεγάλοι παίκτες κινούν τα πιόνια… και οι μικρότεροι μετρούν απώλειες.

Πηγή: pagenews.gr