Τρώνε από τα έτοιμα οι Έλληνες για να τα βγάλουν πέρα

Η αποταμίευση σε αρνητικό έδαφος

Τα ελληνικά νοικοκυριά εξακολουθούν να ξοδεύουν περισσότερα απ’ όσα κερδίζουν. Για τρίτη συνεχή χρονιά, η αποταμίευση κινήθηκε σε αρνητικό έδαφος. Το 2024, το ποσοστό αποταμίευσης διαμορφώθηκε στο -2,5%, ελαφρώς υψηλότερο από το -2,4% του 2023. Παρότι το διαθέσιμο εισόδημα αυξήθηκε κατά 4,5%, η κατανάλωση «έτρεξε» ταχύτερα, φτάνοντας στα 162,6 δισ. ευρώ. Με απλά λόγια, τα ελληνικά νοικοκυριά καταναλώνουν περισσότερο απ’ όσο παράγουν, καλύπτοντας τις ανάγκες τους με τις αποταμιεύσεις ή τον δανεισμό τους.

Η μακροχρόνια κρίση αποταμίευσης

Η εικόνα αυτή δεν είναι καινούργια. Από το 2012, η Ελλάδα εμφανίζει αρνητικά ποσοστά αποταμίευσης σχεδόν κάθε χρόνο. Μοναδικές εξαιρέσεις αποτέλεσαν το 2020 και το 2021, όταν η πανδημία περιόρισε την κατανάλωση. Με τα καταστήματα κλειστά, οι πολίτες ξόδευαν λιγότερα και, έστω προσωρινά, εμφάνισαν θετικό ισοζύγιο. Όμως, με την επιστροφή στην κανονικότητα, η υπερκατανάλωση επανήλθε, οδηγώντας σε νέα ελλείμματα.

Η Ελλάδα στις τελευταίες θέσεις της Ευρώπης

Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, μόνο η Ρουμανία παρουσιάζει αντίστοιχη εικόνα. Καμία άλλη χώρα δεν έχει αρνητική αποταμίευση επί τρία συνεχόμενα έτη. Το 2024, η Ελλάδα κατέγραψε το χειρότερο ποσοστό στην Ευρώπη με -2,5%, έναντι -2,18% της Ρουμανίας. Αντίθετα, χώρες όπως η Γερμανία διατηρούν ποσοστά αποταμίευσης άνω του 20%, ενώ οι Ελβετοί και οι Τσέχοι παραμένουν σταθερά στις πρώτες θέσεις.

Η υποκειμενική φτώχεια σπάει ρεκόρ

Παράλληλα, η αντίληψη των πολιτών για την οικονομική τους κατάσταση παραμένει εξαιρετικά αρνητική. Το 66,8% των ελληνικών νοικοκυριών δηλώνει ότι τα βγάζει δύσκολα ή πολύ δύσκολα πέρα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία. Αν και υπάρχει μικρή βελτίωση σε σχέση με το 2023 (67%), η Ελλάδα παραμένει πρωταθλήτρια Ευρώπης στην υποκειμενική φτώχεια. Το 2015 το ποσοστό ήταν 77,7%, ενώ σήμερα, δέκα χρόνια μετά, η βελτίωση παραμένει περιορισμένη.

Το χάσμα με την υπόλοιπη Ευρώπη

Η διαφορά με τις υπόλοιπες χώρες είναι χαώδης. Στη Βουλγαρία, που ακολουθεί, το ποσοστό ανέρχεται σε 37,4%, ενώ στη Σερβία και την Τουρκία κυμαίνεται γύρω στο 34% και 32%. Ο μέσος όρος της Ευρωζώνης βρίσκεται μόλις στο 17,6%, δείχνοντας πόσο πιο αισιόδοξα βλέπουν την οικονομία τους οι πολίτες της υπόλοιπης Ευρώπης.

Οι ηλικιωμένοι στο «κόκκινο»

Σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπου τα υψηλότερα ποσοστά φτώχειας εμφανίζονται στους νέους κάτω των 18 ετών, στην Ελλάδα το πρόβλημα εντοπίζεται στους άνω των 65. Πάνω από το 70% των ηλικιωμένων δηλώνει ότι δυσκολεύεται να καλύψει βασικές ανάγκες, γεγονός που καταδεικνύει τη φθορά του εισοδήματος των συνταξιούχων.

Υποκειμενική φτώχεια: Τι σημαίνει

Η υποκειμενική φτώχεια μετρά το πώς βιώνουν οι ίδιοι οι πολίτες τη δυσκολία διαβίωσης. Δεν αφορά μόνο το εισόδημα, αλλά και τις δαπάνες, τα χρέη και τον συνολικό πλούτο του νοικοκυριού. Θεωρούνται «φτωχά» όσα νοικοκυριά δηλώνουν ότι τα βγάζουν πέρα με δυσκολία ή μεγάλη δυσκολία. Αντίθετα, ο δείκτης κινδύνου φτώχειας βασίζεται σε αντικειμενικά οικονομικά δεδομένα.

Η απόσταση που σοκάρει

Στην Ευρώπη, η απόκλιση μεταξύ των δύο δεικτών είναι μικρή. Ο μέσος όρος της υποκειμενικής φτώχειας φτάνει το 17,4%, ενώ ο δείκτης κινδύνου φτώχειας ανέρχεται στο 16,2%. Στην Ελλάδα, όμως, η απόσταση είναι τεράστια: 66,8% έναντι 19,6%. Διαφορά 47,2 μονάδων, η οποία δεν παρατηρείται σε καμία άλλη χώρα της Ευρώπης.

Η Ελλάδα εξακολουθεί να παλεύει με το αίσθημα οικονομικής ανασφάλειας. Οι αριθμοί βελτιώνονται οριακά, αλλά η καθημερινότητα των πολιτών παραμένει πιεσμένη. Η αποταμίευση είναι πολυτέλεια και η φράση «τα βγάζω πέρα» μοιάζει για πολλούς άπιαστο όνειρο.

Πηγή: Pagenews.gr