Ενέργεια και γεωπολιτική στα Βαλκάνια: Οι επαφές Παπασταύρου στις Βρυξέλλες και ο ρόλος Ελλάδας–Κύπρου

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου βρέθηκε στις Βρυξέλλες, όπου είχε κρίσιμες συνομιλίες με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Ενέργειας Νταν Γιόργκενσεν, εστιάζοντας σε ζητήματα ασφάλειας εφοδιασμού, πράσινης μετάβασης και γεωπολιτικής σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Στο επίκεντρο η ενεργειακή ασφάλεια και η ευρωπαϊκή ανεξαρτησία

Η συνάντηση του Σταύρου Παπασταύρου με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Ενέργειας πραγματοποιήθηκε παρουσία του Κύπριου Υπουργού Ενέργειας Γιώργου Παπαναστασίου και του Υφυπουργού Νίκου Τσάφου. Οι τρεις αξιωματούχοι επιβεβαίωσαν τη βούλησή τους για στενή συνεργασία Ελλάδας, Κύπρου και Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με κοινό στόχο την απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο και τη δημιουργία ενός ενιαίου, ανθεκτικού ενεργειακού συστήματος.

Όπως τόνισε ο κ. Παπασταύρου, η Ελλάδα εξελίσσεται σε στρατηγική πύλη εισόδου του αμερικανικού LNG προς την Ευρώπη, αξιοποιώντας τη γεωγραφική της θέση και τα έργα υποδομής που ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη. Παράλληλα, επανέλαβε τη σημασία της πρωτοβουλίας 3+1 (Ελλάδα–Κύπρος–Ισραήλ–ΗΠΑ) ως πυλώνα σταθερότητας και ενεργειακής συνεργασίας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.

REPowerEU: Ο οδικός χάρτης για την ενεργειακή ανεξαρτησία της Ε.Ε.

Στο πλαίσιο της συνάντησης, εξετάστηκε διεξοδικά η πρόοδος του ευρωπαϊκού σχεδίου REPowerEU, το οποίο στοχεύει στη μείωση της εξάρτησης από τη ρωσική ενέργεια και στην ενίσχυση της διαφοροποίησης των πηγών προμήθειας. Συζητήθηκε η δημιουργία Κεντρικής Αρχής Παρακολούθησης, που θα επιβλέπει την εφαρμογή των συμφωνιών και θα επιταχύνει την ολοκλήρωση των νέων διαδρομών μεταφοράς φυσικού αερίου.

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη ροή αερίου μέσω Τουρκίας, με την ελληνική και κυπριακή πλευρά να ζητούν διαφανείς μηχανισμούς ελέγχου για να διασφαλιστεί ότι δεν θα επανεισάγεται ρωσικό αέριο στην ευρωπαϊκή αγορά με παρακαμπτήριους τρόπους.

Το «Grid Package» και η επόμενη μέρα της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας

Ένα ακόμα βασικό θέμα των συζητήσεων ήταν το ευρωπαϊκό «Grid Package», που στοχεύει στη δημιουργία μιας ενιαίας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με πραγματικές διασυνδέσεις και ισόρροπη κατανομή πόρων.
Η ελληνική πλευρά τόνισε ότι οι διασυνοριακές ροές ενέργειας πρέπει να διατηρούνται σε ελάχιστο επίπεδο 70% διαθεσιμότητας, με κίνητρα για τα κράτη που προσφέρουν τις υποδομές τους. Στο ίδιο πλαίσιο, εξετάστηκε η ανάγκη για ενιαίο ευρωπαϊκό ενεργειακό σχεδιασμό, που θα αξιοποιεί τη συμπληρωματικότητα ανάμεσα στη μεσογειακή ηλιοφάνεια και το βόρειο αιολικό δυναμικό.

Υποθαλάσσιο καλώδιο Ελλάδα–Κύπρος–Ισραήλ: Έργο στρατηγικής σημασίας

Η επικαιροποίηση των τεχνικοοικονομικών μελετών για το υποθαλάσσιο καλώδιο που θα συνδέσει Κρήτη–Κύπρο–Ισραήλ αποτέλεσε κεντρικό σημείο της ατζέντας. Το έργο θεωρείται κομβικό για τον διάδρομο India–Middle East–Europe Corridor (IMEC), καθώς ενισχύει τη διασύνδεση Ευρώπης–Ασίας και καθιστά την Ανατολική Μεσόγειο ενεργειακό κόμβο διεθνούς σημασίας.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι έτοιμη να στηρίξει το έργο χρηματοδοτικά και διπλωματικά, ενώ ήδη υπάρχουν επενδυτικά σήματα ενδιαφέροντος από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ και χώρες του Κόλπου. Το έργο GSI (Great Southeast Interconnector) διαθέτει δεσμεύσεις ύψους 657 εκατ. ευρώ, με 160 εκατ. να έχουν ήδη εκταμιευθεί για την ελληνική πλευρά και επιπλέον 100 εκατ. ευρώ να αναμένονται από το Ταμείο Ανάκαμψης για την Κύπρο.

Προοπτικές επενδύσεων και ο ρόλος της Ελλάδας στον νέο ενεργειακό χάρτη

Η ελληνική αντιπροσωπεία έθεσε, επίσης, ζητήματα που αφορούν τις μελλοντικές επενδύσεις σε υδρογονάνθρακες, ειδικά στο Ιόνιο, όπου οι έρευνες βρίσκονται σε προκαταρκτικό στάδιο. Η πλήρης αξιοποίησή τους τοποθετείται μετά το 2030, ενώ το φυσικό αέριο θα παραμείνει μεταβατικό καύσιμο έως το 2050.

Η παρουσία Παπασταύρου στις Βρυξέλλες επιβεβαίωσε ότι η Ελλάδα και η Κύπρος λειτουργούν πλέον ως πύλες εισόδου και διασύνδεσης για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Η στρατηγική συνεργασία των δύο χωρών, σε συνδυασμό με τη στήριξη της Ε.Ε. και των ΗΠΑ, τοποθετεί την Ανατολική Μεσόγειο στο επίκεντρο του νέου παγκόσμιου ενεργειακού χάρτη.

Η Ευρώπη αναζητά σταθερότητα, διαφοροποίηση και ανθεκτικότητα. Και η Ελλάδα, μέσα από τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης και τις συνεργασίες της στην περιοχή, διεκδικεί ρόλο πρωταγωνιστή στη νέα εποχή της ενεργειακής ασφάλειας και βιώσιμης ανάπτυξης.

Πηγή: pagenews.gr