Πώς η εξαφάνιση των βατράχων εκτόξευσε τα κρούσματα ελονοσίας – Οι «φύλακες» που χάσαμε

Οι βάτραχοι, που κάποτε θεωρούνταν «πληγή» στη Βίβλο, αποδεικνύονται φυσικοί φύλακες της ανθρώπινης υγείας – τρώγοντας προνύμφες κουνουπιών, ελέγχουν τα Anopheles, φορείς της ελονοσίας. Όταν εξαφανίστηκαν, οι άνθρωποι «μπήκαν σε μπελάδες», όπως λέει χαρακτηριστικά η εφημερίδα.

Η «Αποκάλυψη των Βατράχων»: Ο μύκητας Bd και η παγκόσμια καταστροφή

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, ερπετολόγοι παρατήρησαν δραματική μείωση πληθυσμών βατράχων σε Παναμά, Κόστα Ρίκα, και από Τέξας έως Βραζιλία και Αυστραλία. Αρχικά, θεωρήθηκε κλιματική αλλαγή, απώλεια οικοτόπων ή αρπακτικά (ερωδιοί, ρακούν). Η αλήθεια: ένας παθογόνος μύκητας, Batrachochytrium dendrobatidis (Bd), προκάλεσε χυτριδιομυκητίαση – θανατηφόρα ασθένεια που αποσυνθέτει το δέρμα των αμφιβίων. Αποτελέσματα:

• 500+ είδη προσβλήθηκαν
• 90 είδηεξαφανίστηκαν από τη φύση
• Αμφίβια = η πιο ευάλωτη ομάδα σπονδυλωτών παγκοσμίως

Η «frog apocalypse» δεν ήταν υπερβολή – ο Bd, μαζί με κλιματική αλλαγή και καταστροφή οικοτόπων, αποδεκάτισε πληθυσμούς.

Η αλυσιδωτή αντίδραση: Από βατράχους σε κουνούπια, από κουνούπια σε ελονοσία

Στην Κεντρική Αμερική, οι γυρίνοι (νεοσσοί βατράχων) τρώνε προνύμφες κουνουπιών σε λίμνες και ρυάκια. Όταν οι βάτραχοι εξαφανίστηκαν:

• Πληθυσμοί κουνουπιών εκτοξεύτηκαν
• Κρούσματα ελονοσίας πενταπλασιάστηκαν σε ορισμένες περιοχές

Μια μελέτη στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια (2023) συνέδεσε άμεσα την πτώση βατράχων με αύξηση ελονοσίας – +400% σε ορισμένες κοινότητες. Οι βάτραχοι δεν ήταν απλώς θύματα – ήταν φυσικοί ελεγκτές της αλυσίδας τροφής.

Παρόμοια φαινόμενα παγκοσμίως: Όταν η φύση «εκδικείται»

Η εξαφάνιση βατράχων είχε ευρύτερες επιπτώσεις:

• Μείωση φιδιών που τρέφονταν με βατράχους
• Αύξηση εντόμων → περισσότερα φυτοφάρμακα

Παράλληλα παραδείγματα:

• ΗΠΑ: Μείωση νυχτερίδων → αγρότες χρησιμοποίησαν +30% φυτοφάρμακα
• Ινδία: Μείωση γυπών → άγρια σκυλιά πήραν τη θέση τους → +500.000 θάνατοι από λύσσα (1990-2006)

Οι βάτραχοι ως «φύλακες» της ανθρώπινης υγείας

Η Washington Post τονίζει: «Χωρίς βατράχους, οι άνθρωποι είναι σε κίνδυνο». Εκτός από ελονοσία, ελέγχουν:

• Δάγκειο πυρετό
• Ιό Ζίκα
• Εντομομεταδιδόμενες ασθένειες

Είναι δείκτες οικολογικής υγείας – όταν πεθαίνουν, κάτι σοβαρό συμβαίνει.

Τι μπορεί να γίνει;

Επιστήμονες προτείνουν:

• Προστασία οικοτόπων
• Αντιμετώπιση Bd με αντιμυκητιασικά (επιτυχία σε πειράματα)
• Επαναεισαγωγή ανθεκτικών ειδών
• Παγκόσμια συνεργασία (IUCN Amphibian Specialist Group)

Η φύση δεν είναι «διακόσμηση»

Η εξαφάνιση βατράχων δεν είναι απλώς οικολογική τραγωδία – είναι δημόσια υγεία. Όπως λέει ο Δρ. Michael Ryan (ΠΟΥ): «Η υγεία του πλανήτη είναι η υγεία μας». Από Πληγές του Φαραώ σε φύλακες της ανθρωπότητας, οι βάτραχοι μας διδάσκουν: Όταν διαταράσσουμε τη φύση, πληρώνουμε το τίμημα.

Πηγή: Pagenews.gr