Πεκίνο-Τόκιο: Το «κόκκινο όριο» για την Ταϊβάν και η στρατηγική πίεσης στην Τάκαϊτσι

Η αρχή της κρίσης

Λίγες εβδομάδες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, η νέα πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, Σανάε Τάκαϊτσι, βρέθηκε αντιμέτωπη με τη σφοδρή αντίδραση του Πεκίνου. Μετά τη δήλωσή της ότι η Ιαπωνία θα μπορούσε να αντιδράσει στρατιωτικά αν η Κίνα επιχειρούσε να καταλάβει την Ταϊβάν, το Πεκίνο ενεργοποίησε ένα πολυδιάστατο σχέδιο πίεσης.

Αυτές οι κινήσεις περιλαμβάνουν:

• Προειδοποιήσεις προς τους Κινέζους πολίτες να μην ταξιδεύουν ή σπουδάζουν στην Ιαπωνία.
• Διοχέτευση της απειλής ότι η κινεζική αγορά θα κλείσει για ιαπωνικά προϊόντα, όπως τα θαλασσινά.
• Εθνικιστική ρητορική στα κρατικά μέσα ενημέρωσης και τα κοινωνικά δίκτυα.

Η κλιμάκωση αυτή δείχνει ότι το Πεκίνο θέλει να στείλει σαφές μήνυμα όχι μόνο στην Ιαπωνία, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή, για τα «κόκκινα όρια» που δεν πρέπει να αγγιστούν όσον αφορά την Ταϊβάν.

Η ιστορική διάσταση και ο φόβος του Πεκίνου

Η Κίνα βλέπει στην Ιαπωνία μια χώρα με βαρύ ιστορικό αποικιακής κατοχής, με μνήμες όπως η Σφαγή της Ναντζίνγκ, και την κατάκτηση της Ταϊβάν πριν τον Βʹ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η υπενθύμιση αυτής της ιστορίας έχει ιδιαίτερη σημασία για το κινεζικό εθνικιστικό αφήγημα, που βασίζεται στη «συνέχιση της εθνικής αναζωογόνησης» μετά τον λεγόμενο «αιώνα ταπείνωσης».

Ορισμένοι αναλυτές, όπως ο Wang Yiwei από το Πανεπιστήμιο Renmin του Πεκίνου, εκτιμούν ότι η δήλωση της Τάκαϊτσι ήταν «το λάθος άτομο, λέγοντας το λάθος πράγμα τη λάθος στιγμή». Στο Πεκίνο, κάθε ένδειξη στρατιωτικής πρόθεσης της Ιαπωνίας ερμηνεύεται ως απειλή στην αναδυόμενη υπερδύναμη της Ασίας.

Η Ιαπωνία αλλάζει δόγμα – η Τάκαϊτσι μιλάει ανοιχτά

Η Ιαπωνία έχει μετατοπιστεί τα τελευταία χρόνια από την πασιφιστική της πολιτική, που καθιερώθηκε μετά τον Βʹ Παγκόσμιο Πόλεμο, σε μια πιο ενεργητική στρατιωτική στάση:

• Αυξάνει σημαντικά τον αμυντικό προϋπολογισμό.
• Αποκτά δυνατότητες «αντιπληγμάτων».
• Επιζητεί στενότερη στρατηγική συνεργασία με τις ΗΠΑ.

Η Τάκαϊτσι, γνωστή για τις εθνικιστικές και πολεμοχαρείς θέσεις της, προχώρησε στη δημόσια συζήτηση για το ενδεχόμενο στρατιωτικής αντίδρασης στην περίπτωση κινεζικής επίθεσης κατά της Ταϊβάν. Πρόκειται για ρήξη με το προηγούμενο πολιτικό ταμπού, που απέφευγε τη σύνδεση Ιαπωνίας–Ταϊβάν–στρατιωτικών δυνατοτήτων.

Η στρατηγική πίεση του Πεκίνου

Η αντίδραση του Πεκίνου συνδυάζει πολιτική, οικονομική και στρατιωτική πίεση:

• Μέσα ενημέρωσης όπως η People’s Daily προειδοποιούν ότι η Ιαπωνία επιχειρεί να «αναστήσει το φάντασμα του μιλιταρισμού».
• Κινεζικές στρατιωτικές πηγές έκαναν viral βίντεο με στρατιωτικές ασκήσεις και προειδοποιήσεις, συνοδευόμενα από rap τραγούδι που απευθύνεται «στους αλαζονικούς εχθρούς».
• Η κινεζική κυβέρνηση ενισχύει τον εθνικιστικό διάλογο στα social media, χρησιμοποιώντας σύμβολα όπως το ένδυμα του κινέζου διπλωμάτη Liu, που παραπέμπει στην κίνηση του Μαΐου 1919 κατά του Ιαπωνικού ιμπεριαλισμού.

Όλα αυτά στέλνουν μήνυμα στην Τάκαϊτσι και το Τόκιο ότι το Πεκίνο δεν πρόκειται να υποχωρήσει, τουλάχιστον μέχρι να καθοριστεί μια σαφής διπλωματική «έξοδος».

Η Ιαπωνία σε διπλωματικό σταυροδρόμι

Η Ιαπωνία καλείται τώρα να ισορροπήσει μεταξύ:

• Στρατηγικών συμμαχιών με τις ΗΠΑ.
• Αποφυγής υπερβολικής έντασης με την Κίνα.
• Εσωτερικής πολιτικής πίεσης για την ενίσχυση της άμυνας.

Η επίσκεψη του Ιάπωνα διπλωμάτη Masaaki Kanai στο Πεκίνο, που έγινε viral λόγω της στάσης και των χειρονομιών, δείχνει ότι η διπλωματία προσπαθεί να μαλακώσει την ένταση, αλλά η κινεζική αντίδραση παραμένει σκληρή.

Οι δηλώσεις της Τάκαϊτσι και η αντίδραση του Πεκίνου δείχνουν ότι η Ταϊβάν παραμένει το πιο κρίσιμο γεωπολιτικό «κόκκινο όριο» στην Ασία. Η Ιαπωνία βρίσκεται σε μια περίοδο αποφασιστικής επανατοποθέτησης της στρατηγικής της, ενώ η Κίνα χρησιμοποιεί κάθε εργαλείο –ιστορικό, πολιτικό, στρατιωτικό– για να προειδοποιήσει ότι δεν θα ανεχθεί παρέμβαση στο ζωτικό της εθνικό στόχο.

Η διπλωματία, η ιστορική μνήμη και οι σύγχρονες στρατιωτικές ισορροπίες συγκρούονται σε αυτό το νέο κεφάλαιο της ασιατικής πολιτικής σκηνής, καθιστώντας κάθε επόμενο βήμα κρίσιμο για τη σταθερότητα της περιοχής.

Πηγή: pagenews.gr