Η ΕΚΤ λέει «όχι» σε δάνειο €140 δισ. προς Κίεβο με ρωσικά δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αρνήθηκε να παράσχει εγγυήσεις για ένα δάνειο ύψους €140 δισ. προς την Ουκρανία, το οποίο είχε σχεδιαστεί να χρηματοδοτηθεί από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times.

Η κίνηση αυτή υπονομεύει το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα λεγόμενο «δάνειο αποζημιώσεων», καθώς η ΕΚΤ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η πρόταση παραβιάζει τη δική της εντολή και αυξάνει τη νομική και χρηματοπιστωτική αβεβαιότητα για τη διαδικασία.

Αντιδράσεις κρατών μελών και νομική ανησυχία

Το Βέλγιο, υπό τον Πρωθυπουργό Bart De Wever, χαρακτηρίζει το σχέδιο «θεμελιωδώς λανθασμένο». Ζήτησε νομοθετικά δεσμευτικές, άνευ όρων και αμετάκλητες εγγυήσεις από όλα τα κράτη-μέλη για να μοιραστεί ο κίνδυνος αποπληρωμής.

Η ανησυχία του Βελγίου βασίζεται στον φόβο ότι, σε περίπτωση συμφωνίας ειρήνης μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας, οι κυρώσεις που κρατούν «παγωμένα» τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα μπορούσαν να αρθούν ξαφνικά, υποχρεώνοντας την Euroclear να καταβάλει άμεσα τα ποσά στη Ρωσία.

Επιπλέον, η ανανέωση των κυρώσεων απαιτεί ομόφωνη απόφαση κάθε έξι μήνες, γεγονός που καθιστά το ρίσκο ακόμη μεγαλύτερο, ειδικά με χώρες όπως η Ουγγαρία να εκφράζουν αντίθεση.

Γεωπολιτικές προεκτάσεις

Η άρνηση της ΕΚΤ σηματοδοτεί ένα σοβαρό πλήγμα στη στρατηγική της ΕΕ να χρηματοδοτήσει την Ουκρανία μέσω δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Η κίνηση φέρνει στο προσκήνιο:

• Την αδυναμία των ευρωπαϊκών θεσμών να εγγυηθούν πληρωμές με δεσμευμένα ξένα περιουσιακά στοιχεία.
• Την πιθανή επιρροή των ΗΠΑ σε εναλλακτικά σενάρια χρηματοδότησης ή σε ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία.
• Τη νομική και πολιτική πολυπλοκότητα στην αναζήτηση μέσων για την αποζημίωση της Ουκρανίας.

Η πρόταση της Επιτροπής προέβλεπε ότι η Ουκρανία θα αποπληρώνει τα χρήματα μόνο αν η Ρωσία συμφωνούσε να καταβάλει αποζημιώσεις, κάτι που προσθέτει περαιτέρω αβεβαιότητα σε ένα ήδη ρευστό περιβάλλον.

Το γεγονός ότι η ΕΚΤ δεν αποδέχθηκε εγγυήσεις δείχνει ότι ακόμη και οι ισχυροί θεσμοί της Ευρωζώνης δεν είναι έτοιμοι να αναλάβουν ριψοκίνδυνα, δεσμευτικά χρηματοδοτικά μέτρα σε βάρος ενός κράτους εκτός ευρωζώνης.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει έναν τριπλό κίνδυνο:

1. Οικονομικό: Αβεβαιότητα για τη ρευστότητα και την επιστροφή κεφαλαίων.
2. Νομικό: Κίνδυνοι διεκδίκησης από τη Ρωσία αν αρθούν οι κυρώσεις.
3. Γεωπολιτικό: Αβεβαιότητα στην ευρωπαϊκή πολιτική στήριξης της Ουκρανίας, ειδικά υπό τις πιέσεις των ΗΠΑ και ενδεχόμενης ειρηνευτικής συμφωνίας με τη Μόσχα.

Η απόφαση της ΕΚΤ αναδεικνύει την περιορισμένη δυνατότητα της ΕΕ να χρηματοδοτήσει πολυδιάστατα και υψηλού ρίσκου στρατηγικά σχέδια χωρίς κοινοτικές εγγυήσεις και συνεργασία όλων των κρατών-μελών.