Τα τρόλεϊ αποχωρούν, τα καλώδια κατεβαίνουν: Μια «επανάσταση» στις αστικές συγκοινωνίες της Αττικής

Μια εικόνα-ορόσημο για τις αστικές μετακινήσεις στην Αττική έκανε σήμερα την εμφάνισή της στον Πειραιά: γερανοί και συνεργεία να «ξηλώνουν» τα εναέρια καλώδια των τρόλεϊ, βάζοντας στην πράξη τέλος σε ένα μέσο που υπηρέτησε την πόλη για περισσότερα από εβδομήντα χρόνια. Η απομάκρυνση του δικτύου σηματοδοτεί μια μεγάλη αλλαγή φιλοσοφίας στις δημόσιες συγκοινωνίες, με το υπουργείο Μεταφορών να προτάσσει την έλευση των ηλεκτρικών λεωφορείων και τους εργαζόμενους να μιλούν για μια απόφαση που δεν τους έχει πείσει ούτε τεχνικά ούτε οικονομικά.

Από τον Πειραιά ξεκινά το ξήλωμα

Η επιχείρηση αποξήλωσης των καλωδίων ξεκίνησε από τον Πειραιά, με χρονοδιάγραμμα 18 μηνών και στόχο την απομάκρυνση περίπου 143 χιλιομέτρων εναέριου δικτύου, δηλαδή πάνω από το 70% του συνολικού μήκους. Στις γραμμές 17 και 20 τα τρόλεϊ βγαίνουν άμεσα εκτός μάχης και από αύριο τα δρομολόγια αναλαμβάνουν ηλεκτρικά λεωφορεία, τα οποία θα επεκταθούν σταδιακά και σε άλλες γραμμές.

Οι εργασίες δεν ξεκίνησαν χωρίς εντάσεις. Εργαζόμενοι συγκεντρώθηκαν διαμαρτυρόμενοι, υποστηρίζοντας ότι δεν υπάρχει ουσιαστικός λόγος να ξηλωθούν οι γραμμές και αμφισβητώντας το επιχείρημα πως το κόστος θα είναι χαμηλότερο με τα νέα ηλεκτρικά λεωφορεία. Μίλησαν για βιασύνη, για έλλειψη επαρκούς διαλόγου και για απώλεια μιας υποδομής που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί διαφορετικά.

Το επιχείρημα του υπουργείου: κόστος, τεχνολογία και αισθητική

Ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών, Κωνσταντίνος Κυρανάκης, παρουσίασε την κίνηση ως ένα αναγκαίο βήμα εκσυγχρονισμού. Όπως τόνισε, τα τρόλεϊ «υπηρέτησαν αποτελεσματικά την Αττική για πάνω από μισό αιώνα», όμως πλέον η τεχνολογία και οι ανάγκες της εποχής επιτρέπουν ένα νέο μοντέλο, με ηλεκτρικά λεωφορεία νέας γενιάς στη θέση τους.

Κεντρικό επιχείρημα της κυβέρνησης είναι το λειτουργικό κόστος. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Κυρανάκης, για κάθε χιλιόμετρο που εκτελείται με τρόλεϊ, το Δημόσιο πληρώνει περίπου 5,5 ευρώ, ενώ το αντίστοιχο κόστος για ηλεκτρικό λεωφορείο υπολογίζεται στα 2,5 ευρώ. Έτσι, η μετάβαση στα νέα οχήματα παρουσιάζεται ως οικονομικά επωφελής, σε μια συγκυρία όπου οι δημόσιες δαπάνες βρίσκονται υπό διαρκή πίεση.

Παράλληλα, το υπουργείο βάζει στο τραπέζι και την αισθητική διάσταση. Το πυκνό εναέριο δίκτυο καλωδίων χαρακτηρίζεται ως «δαιδαλώδες» και «παρωχημένο», με τον αναπληρωτή υπουργό να μιλά για «ουρανό του Πειραιά και της Αθήνας που επιτέλους θα αναπνεύσει». Η απομάκρυνση των καλωδίων παρουσιάζεται ως κίνηση που θα αναβαθμίσει οπτικά τον δημόσιο χώρο, χωρίς –κατά την κυβερνητική άποψη– να αφαιρεί περιβαλλοντικά οφέλη, αφού τα νέα ηλεκτρικά λεωφορεία θεωρούνται εξίσου «πράσινα».

Αντιδράσεις και ερωτήματα

Από την πλευρά τους, εργαζόμενοι και άνθρωποι που γνωρίζουν καλά τη λειτουργία των τρόλεϊ εμφανίζονται πιο επιφυλακτικοί. Υποστηρίζουν ότι τα τρόλεϊ, ως μέσο σταθερής ηλεκτροκίνησης, έχουν δοκιμαστεί επί δεκαετίες, ότι το δίκτυο έχει ήδη πληρωθεί ακριβά και ότι η πλήρης αποξήλωσή του ίσως αποδειχθεί βιαστική απόφαση.

Επισημαίνουν, επίσης, ότι το πραγματικό κόστος λειτουργίας των ηλεκτρικών λεωφορείων θα φανεί στην πράξη και σε βάθος χρόνου, όταν υπολογιστούν η συντήρηση, η ανανέωση των μπαταριών και οι ανάγκες φόρτισης, αλλά και η αντοχή τους σε ένα δύσκολο, επιβαρυμένο οδικό περιβάλλον όπως αυτό της Αθήνας και του Πειραιά.

Ένα ακόμη ερώτημα αφορά την αξιοπιστία και τη συχνότητα των δρομολογίων. Μεγάλο μέρος του επιβατικού κοινού ενδιαφέρεται πρωτίστως για το αν θα φτάνει γρηγορότερα και πιο άνετα στον προορισμό του. Έτσι, το στοίχημα του ΟΑΣΑ και του υπουργείου δεν είναι μόνο να αποδείξουν ότι τα ηλεκτρικά λεωφορεία είναι οικονομικότερα, αλλά ότι μπορούν να εξυπηρετούν τον κόσμο με την ίδια –ή και καλύτερη– συνέπεια από τα τρόλεϊ.

Το τέλος μιας εποχής και η αρχή μιας άλλης

Η σταδιακή αποχώρηση των τρόλεϊ έχει και μια ισχυρή συμβολική διάσταση. Για πολλές γενιές, τα κίτρινα οχήματα με τα «κέρατα» πάνω από το κεφάλι τους ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της αστικής εικόνας της πρωτεύουσας. Διαδρομές, συνήθειες, ακόμη και καθημερινές αναμνήσεις των κατοίκων της πόλης είναι συνδεδεμένες με αυτά τα μέσα.

Τώρα, καθώς το ένα μετά το άλλο τα καλώδια αποσυναρμολογούνται, η εικόνα της πόλης αλλάζει. Στη θέση των τρόλεϊ έρχονται ηλεκτρικά λεωφορεία, με το υπουργείο να υπόσχεται πιο καθαρές, πιο ευέλικτες και πιο αποδοτικές μετακινήσεις. Το αν αυτή η μετάβαση θα αποδειχθεί επιτυχημένη, θα κριθεί στην πράξη, τόσο στα οικονομικά στοιχεία, όσο και –ίσως πιο σημαντικά– στην καθημερινή εμπειρία των επιβατών.

Ένα πράγμα είναι βέβαιο: η σημερινή εκκίνηση της αποξήλωσης στον Πειραιά δεν είναι μια απλή τεχνική εργασία. Είναι το οριστικό κλείσιμο ενός μεγάλου κεφαλαίου στις αστικές συγκοινωνίες της Αττικής και ταυτόχρονα το άνοιγμα ενός νέου, με την υπόσχεση για ένα πιο σύγχρονο, πιο «πράσινο» και πιο λειτουργικό σύστημα μεταφορών – αλλά και με πολλές προκλήσεις που παραμένουν ανοιχτές.

Πηγή: Pagenews.gr