Όσκαρ Ουάιλντ, ο αντισυμβατικός

Ο Όσκαρ Ουάιλντ έφυγε από τη ζωή σαν σήμερα και το pagenews.gr γράφει για όλα όσα έζησε να ζήσει και για όλα όσα άφησε πίσω του.

Όσκαρ Ουάιλντ: Ο Ιρλανδός μυθιστοριογράφος, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και κριτικός γεννήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 1854. Ο πιο αναγνωρίσιμος καλλιτέχνης της βικτοριανής εποχής, αντισυμβατικός και ιδιοφυής, έζησε την κολακεία και την τεράστια φήμη, αλλά και την κατασυκοφάντηση, τη φυλακή, την εξορία.

Θεωρείται ένας από τους κύριους εκπροσώπους του αισθητισμού, κίνημα που αναπτύχθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα στην Βρετανία και θεωρείται κατά κάποιο τρόπο το αγγλικό παρακλάδι του γαλλικού συμβολισμού. Ο Ουάιλντ επηρεάστηκε ιδιαίτερα από το έργο των John Ruskin και Walter Pater, οι οποίοι δίδασκαν στην Οξφόρδη την εποχή που σπούδαζε εκεί ο ποιητής, και υπερασπίστηκε το δόγμα της τέχνης για την τέχνη, αρνούμενος την αναγκαιότητα ύπαρξης μιας ηθικής παραμέτρου στην τέχνη.

Ο Ουάιλντ γεννήθηκε στο Δουβλίνο. Σπούδασε στο Trinity College, κερδίζοντας για τις επιδόσεις του το Χρυσό Μετάλιο Μπέρκλεϊ, το οποίο αποτελούσε την μεγαλύτερη τιμητική διάκριση για φοιτητή του κολεγίου. Παράλληλα, του χορηγήθηκε υποτροφία για το Magdalen College της Οξφόρδης, όπου και συνέχισε τις σπουδές του μέχρι το 1878, λαμβάνοντας το βραβείο Newdigate για την ποιητική του σύνθεση με τίτλο Ραβέννα (Ravenna). Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του το 1878 εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Λονδίνο.

Το 1881 δημοσίευσε την πρώτη του ποιητική συλλογή (Poems) και τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους ταξίδεψε στη Νέα Υόρκη για μία σειρά θεωρητικών διαλέξεων για το αισθητικό κίνημα στη Βρετανία. Όταν τον ρώτησαν στο τελωνείο τι είχε να δηλώσει απάντησε «τη μεγαλοφυΐα μου». Αρχικά, είχε προγραμματιστεί να δώσει πενήντα διαλέξεις σε ένα διάστημα τεσσάρων μηνών, αλλά κατέληξε να παραμείνει στις ΗΠΑ περίπου ένα χρόνο, παραχωρώντας 140 διαλέξεις.

Στη συνέχεια, ο Ουάιλντ μάγεψε το Παρίσι ενώ αργότερα οι διαλέξεις συνεχίστηκαν και σε Βρετανία και Ιρλανδία. Οι διαλέξεις του ήταν ένα one man show, θεατρικές παραστάσεις χωρίς υπόθεση, που προκαλούσαν την αποδοκιμασία των κριτικών. «Όταν με λοιδορούν, τότε ξέρω ότι πέτυχα», είπε αργότερα ο ίδιος ο Ουάιλντ.

Όσκαρ Ουάιλντ: Φυλακή λόγω ομοφυλοφιλίας

Στο απόγειο της φήμης του, και ενόσω το αριστούργημά του, Η σημασία του να είναι κανείς σοβαρός (The importance of being Earnest, 1895) παιζόταν στο Λονδίνο, ο Ουάιλντ μήνυσε τον Μαρκήσιο του Κουίνσμπερι, Τζον Ντάγκλας (John Douglas, 9th Marquess of Queensberry, 1844 – 1900) για συκοφαντία. Ο Μαρκήσιος ήταν ο πατέρας του εραστή του Ουάιλντ, του Λόρδου Άλφρεντ Ντάγκλας (Lord Alfred Douglas, 1870 – 1945). Οι κατηγορίες μπορούσαν να επιφέρουν κάθειρξη έως και δύο ετών.

Στην διάρκεια της δίκης παρουσιάστηκαν αποδείξεις οι οποίες ανάγκασαν τον Ουάιλντ να αποσύρει τις κατηγορίες και οδήγησαν στην σύλληψή του με την κατηγορία του σοδομισμού (η ομοφυλοφιλία ήταν τότε ποινικό αδίκημα στην Αγγλία).

Ύστερα από δύο ακόμα δίκες, κρίθηκε ένοχος και καταδικάστηκε σε δύο χρόνια καταναγκαστικά έργα στις 24 Μαΐου 1895. Το 1897, στην φυλακή, έγραψε το Εκ Βαθέων (De Profundis), μία επιστολή 80 περίπου πυκνογραμμένων σελίδων που εκδόθηκε το 1905, όπου αναλύει την ψυχοσύνθεσή του στις δίκες, δημιουργώντας ένα σκοτεινό «αντίβαρο» στην πρότερη φιλοσοφία της απόλαυσης.

Όσκαρ Ουάιλντ: Εξορία και θάνατος

Η φυλακή κατέστρεψε την υγεία του λογοτέχνη ανεπανόρθωτα, καθώς ήταν συνηθισμένος στη χαλαρή και άνετη ζωή.

Αποφυλακίστηκε στις 19 Μαΐου του 1897 και την επόμενη μέρα έφυγε για τη Γαλλία. Τον Αύγουστο του 1897 συνάντησε τον Λόρδο Άλφρεντ στη Ρουέν και ακολούθησαν λίγοι μήνες συντροφικότητας και ευτυχίας για το ζευγάρι.

Τους χώρισαν όμως και πάλι οι οικείοι τους που απαγόρευαν αυτή τη σχέση. Τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Όσκαρ Ουάιλντ τα πέρασε στην εξορία. Άρρωστος, πάμφτωχος, εγκαταλελειμμένος από φίλους και οικογένεια, πέθανε στις 30 Νοεμβρίου του 1900, από εγκεφαλική μηνιγγίτιδα.

Το χιούμορ του δεν τον είχε εγκαταλείψει ούτε στιγμή. Σε μία απ’ τις τελευταίες εξόδους του, πριν χάσει τη μάχη με τον θάνατο, είχε πει για το δωμάτιο στο ξενοδοχείο που έμενε: «Εγώ και η ταπετσαρία παλεύουμε μέχρι θανάτου. Ένας απ’ τους δυο μας πρέπει να φύγει».

Όσκαρ Ουάιλντ: “Εκ βαθέων”

Το 1897, στην φυλακή, έγραψε το «Εκ Βαθέων», μία επιστολή 80 περίπου πυκνογραμμένων σελίδων που εκδόθηκε το 1905, όπου αναλύει την ψυχοσύνθεσή του στις δίκες, δημιουργώντας ένα σκοτεινό «αντίβαρο» στην πρότερη φιλοσοφία της απόλαυσης. Μετά την αποφυλάκισή του έφυγε κατευθείαν για τη Γαλλία, όπου και έμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του. Εκεί έγραψε και το τελευταίο του έργο, «Η μπαλάντα της φυλακής του Ρήντινγκ», ένα μακροσκελές ποίημα όπου παρουσιάζει τις κακουχίες της ζωής στη φυλακή. Πέθανε άπορος στο Παρίσι , τον Νοέμβριο του 1900, σε ηλικία 46 ετών.

Όσκαρ Ουάιλντ: Αποφθέγματα

Aρκεί ένα λεπτό για να ερωτευθείς, μια ώρα για να συμπαθήσεις και μια μέρα για ν΄αγαπήσεις. Όμως μια ολόκληρη ζωή δεν αρκεί για να ξεχάσεις.

Να είσαι ο εαυτός σου, όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι.

Πολύ μακιγιάζ και λίγα ρούχα, αποτελούν πάντα ένα αλάνθαστο σημάδι απελπισίας σε μια γυναίκα.

Να συγχωρείς τους εχθρούς σου. Αυτό τους κάνει να σε μισούν περισσότερο.

Το χειρότερο από το να μιλούν άσχημα για σένα είναι να μη μιλούν καθόλου για σένα.

Ο καλύτερος τρόπος ν’ αντιστέκεσαι σε έναν πειρασμό, είναι να υποκύπτεις σ’ αυτόν.

Οι άντρες θέλουν πάντα να είναι η πρώτη αγάπη μιας γυναίκας. Οι γυναίκες, αντίθετα, θέλουν να είναι η τελευταία γυναίκα ενός άντρα.

Δεν μου αρέσει να μου δίνουν συμβουλές. Μπορώ να κάνω και μόνος μου λάθη.

Μου φαίνεται καμιά φορά πως ο Θεός, όταν δημιούργησε τον άνθρωπο, υπερεκτίμησε τις ικανότητές Του.

Αν δεν πρόκειται ν’ αργήσεις πολύ, θα σε περιμένω για όλη μου τη ζωή.

Οι άντρες παντρεύονται γιατί είναι κουρασμένοι. Οι γυναίκες γιατί είναι περίεργες. Και οι δύο απατούνται.

Κυνικός είναι αυτός που ξέρει την τιμή όλων των πραγμάτων, αλλά την αξία κανενός.