Γιατί οι χειρουργοί φοράνε πάντα πράσινα ή μπλε

Στις αρχές του 20ού αιώνα ένας γιατρός άλλαξε την ρόμπα του από λευκή σε πράσινη και σιγά σιγά όλοι ακολούθησαν το παράδειγμά του.

Οι ρόμπες και οι ποδιές των γιατρών και των χειρουργών ήταν κατά κανόνα λευκές, το χρώμα της καθαριότητας.

Όμως στις αρχές του εικοστού αιώνα ένας γιατρός άλλαξε την ρόμπα του από λευκή σε πράσινη και σιγά σιγά όλοι οι γιατροί στον κόσμο ακολούθησαν το παράδειγμά του.

Σύμφωνα με άρθρο στο ιατρικό περιοδικό Today’s Surgical Nurse (1998), ο εν λόγω γιατρός έκανε αυτή την αλλαγή, επειδή πίστευε ότι το πράσινο χρώμα ήταν πιο “ξεκούραστο” για τα μάτια ενός χειρουργού την ώρα μιας επέμβασης.

Αν και είναι δύσκολο να επιβεβαιωθεί το κατά πόσον η “στροφή” γιατρών και χειρουργών προς το πράσινο χρώμα οφείλεται όντως στην αρχική ιδέα ενός και μόνο γιατρού, εντούτοις το πράσινο μπορεί πράγματι να είναι καλύτερο για τα μάτια των γιατρών στο χειρουργείο, διότι είναι το αντίθετο του κόκκινου στον χρωματικό κύκλο.

Γιατί πράσινο;

Το πράσινο βοηθάει τους γιατρούς να βλέπουν καλύτερα για δύο λόγους. Κατ’ αρχάς, όταν το μάτι αντικρίζει κάτι μπλε, ή πράσινο η όραση του ατόμου “επανέρχεται” από το να αντικρίζει κάτι κόκκινο, όπως το αίμα και τα εσωτερικά όργανα του ασθενούς στο χειρουργικό κρεβάτι.

Ο εγκέφαλος ερμηνεύει συγκρίνοντας το ένα με το άλλο. Εάν ένας χειρούργος κοιτάζει κάτι που είναι κόκκινο και ροζ, τα μάτια σταδιακά “απευαισθητοποιούνται” σε αυτό. Το ερέθισμα του κόκκινου χρώματος στον εγκέφαλο σταδιακά εξασθενίζει, κάτι που κάνει πιο δύσκολο για τον εγκέφαλο να διακρίνει τις διαφορετικές αποχρώσεις του κόκκινου.

Όταν το βλέμμα πέφτει περιοδικά σε κάτι πράσινο, τότε “ανανεώνεται” και εξακολουθεί να είναι το ίδιο ευαίσθητο στις χρωματικές μεταβολές στο κόκκινο, σύμφωνα με τον John Werner, έναν ψυχολόγο ο οποίος μελετά την όραση στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια.

Οφθαλμαπάτες

Δεύτερον, η παρατεταμένη συγκέντρωση στο κόκκινο, μπορεί να κάνει τον εγκέφαλο να έχει οφθαλμαπάτες ότι “βλέπει” πράσινες λεπτομέρειες επάνω σε λευκές επιφάνειες.

Αυτά τα ψευδή πράσινα στίγματα εμφανίζονται, όταν ο γιατρός μετακινεί το βλέμμα του από το κοκκινωπό των ιστών του σώματος σε κάτι λευκό, όπως μια κουρτίνα ή η λευκή ρόμπα του αναισθησιολόγου.

Τότε μπορεί να εμφανιστεί και μια πιθανή ψευδαίσθηση πράσινου στίγματος επάνω στο κόκκινο εσωτερικό του ασθενούς. Αυτό το φαινόμενο αποσπάει την προσοχή του γιατρού, αφού του προκαλεί κάτι ανάλογο με αυτό που συμβαίνει σε πολλούς από εμάς, όταν αντικρίζουμε κατάματα το φλας μιας φωτογραφικής μηχανής.

Το φαινόμενο συμβαίνει επειδή το λευκό φως περιέχει όλα τα χρώματα του ουράνιου τόξου, συμπεριλαμβανομένου του κόκκινου και του πράσινου. Αλλά (την ώρα μιας χειρουργικής επέμβασης) η ευαισθησία του ματιού στο κόκκινο χρώμα έχει φθίνει, με αποτέλεσμα το κόκκινο απέναντι στο πράσινο εγκεφαλικό “μονοπάτι” να λέει στον εγκέφαλο ότι βλέπει πράσινο.

Ωστόσο, αν ένας γιατρός κοιτάζει περιοδικά κάτι πράσινο ή μπλε, αντί για το λευκό, αυτές οι ενοχλητικές οφθαλμαπάτες εξαλείφονται, σύμφωνα με την Paola Bressan, ερευνήτρια επάνω στην οπτική ψευδαίσθηση στο πανεπιστήμιο της Πάντοβα στην Ιταλία.