Στεγαστική κρίση: “Πρωταθλήτρια” η Ελλάδα στο κόστος στέγασης – Ζητούν αύξηση 25% για ανανέωση μίσθωσης

Σε στεγαστική κρίση 4 στα 10 νοικοκυριά στην Ελλάδα - Έναν ολόκληρο μισθό χρειάζεται ένα νοικοκυριό για να καλύψει το κόστος στέγασης, όταν σύμφωνα με τη Eurostat προσιτή είναι κάθε κατοικία για την οποία δεν ξοδεύεται περισσότερο από 30% του διαθέσιμου μηνιαίου εισοδήματός

Στη δίνη της ακρίβειας κινούνται τα νοικοκυριά κι εκτός από το κόστος για τα βασικά είδη διαβίωσης, έχουν να αντιμετωπίσουν και το κόστος της “προσιτής” στέγασης, το οποίο στην Ελλάδα βρίσκεται σε δυσθεώρητα ύψη συγκριτικά με την Ευρώπη των 27.

Σύμφωνα με τη Eurostat προσιτή είναι κάθε κατοικία που δεν αναγκάζει ένα νοικοκυριό να ξοδέψει περισσότερο από 30% του διαθέσιμου μηνιαίου εισοδήματός του σε συνολικά έξοδα κατοικίας (ενοίκιο/δόση δανείου, λογαριασμοί, κοινόχρηστα).

Όπως αναφέρει ο Θεμιστοκλής Μπάκας, Πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates σε άρθρο του στο insider, το πρόβλημα διογκώνεται καθημερινά, τόσο με νέους ενδιαφερόμενους που δεν μπορούν να προβούν σε αγορά κατοικίας και στρέφονται στο ενοίκιο, όσο και με τους ήδη ενοικιαστές που καλούνται να διαπραγματευτούν την ανανέωση του μισθωτηρίου συμβολαίου που είχαν υπογράψει το 2019 και λήγει τη φετινή χρονιά, αλλά βρίσκονται αντιμέτωποι με …αυξήσεις.

“Πρωταθλήτρια” στους 27 η Ελλάδα στο κόστος στέγασης

Σύμφωνα με τη eurostat,  το 2018, οπότε και ξεκίνησε η αυξητική τροχιά, μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ  το υψηλότερο κόστος στέγασης με ενοίκιο σε τιμές αγοράς ήταν στην Ελλάδα, όπου το 83,1% των ενοικιαστών δαπάνησε πάνω από το 40 % του εισοδήματός τους για στέγαση, όταν το μέσο όρο δαπάνης στην ΕΕ δεν ξεπερνούσε το 25,1%.

Το 2019, νέα έρευνα της Eurostat καταγράφει ότι το 62,1% των ενοικιαστών στην Ελλάδα  δαπανούσαν άνω του 50% του εισοδήματος τους για το κόστος στέγασης. Το αντίστοιχο ποσοστό ενοικιαστών στη Ρουμανία ήταν 29,4%,στην Ισπανία 26,2%,στη Βουλγαρία 24,2%, στη Πορτογαλία 14,5%, στην Γερμανία 10%, στη Γαλλία 8,6% και στη Κύπρο μόλις 4,4%. Σήμερα, μετά τη ραγδαία αύξηση των ενοικίων, την εκτίναξη του πληθωρισμού και την ενεργειακή κρίση, το κόστος στέγασης έχει εκτιναχθεί.

Εν έτη 2022, οι ενοικιαστές στη χώρα μας δαπανούν το 60%-70% ενός μισθού για το κόστος στέγασης και αν πρόκειται για οικογενειακή κατοικία σχεδόν έναν ολόκληρο μισθό.

Ταυτόχρονα, πρόσφατη έρευνα της ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ αναφέρει ότι τα 4 από τα 10 νοικοκυριά βρίσκονται σε στεγαστική κρίση, δηλαδή το 40% του πληθυσμού της χώρας μας, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 9,2%, ενώ δεύτερη χώρα στην Ευρώπη είναι η Βουλγαρία με 17,4%.

Ζητούν αύξηση ακόμη και 25% στην ανανέωση της μίσθωσης

Είθισται μεγάλο μέρος μισθωτηρίων συμβολαίων που αφορούν κατοικίες να έχουν «γενέθλια» τον Αύγουστο. Ο Αύγουστος και ο Φεβρουάριος, αποτελούν τους μήνες που πραγματοποιούνται οι περισσότερες μετακομίσεις, ανανεώσεις μισθωτηρίων συμβολαίων αλλά και έναρξη νέων.

Το φετινό καλοκαίρι και κυρίως τον Αύγουστο, μεγάλο μέρος των μισθωτηρίων συμβολαίων που υπογράφηκαν προς τριετίας, το 2019, θα πρέπει να ανανεωθούν ή οι ενοικιαστές να προβούν σε αναζήτηση νέας κατοικίας προς μίσθωση, κάτι εξαιρετικά δύσκολο όταν πρόκειται για οικογένεια.

Όπως αναφέρει ο κ. Μπάκας ιδιοκτήτες ήδη έρχονται σε επικοινωνία με τους ενοικιαστές, απαιτώντας για την ανανέωση της τριετούς μισθωτικής σύμβασης αύξηση του ενοικίου ακόμη και 25% σε σχέση με το ενοίκιο το 2019, βάζοντας ουσιαστικά το “μαχαίρι στον λαιμό” αφού η εύρεση κατοικίας με προσιτό ενοίκιο και αντίστοιχη του μισθώματος κατάστασή του είναι σπάνιο, πέρα από το κόστος μιας μετακόμισης.

Επιπλέον, δεν είναι λίγοι οι ιδιοκτήτες που επικοινωνούν με μεσιτικά γραφεία της περιοχής τους κάνοντας έρευνα αγοράς, να γνωρίσουν τη σημερινή εικόνα των ζητούμενων μισθωμάτων, ώστε να ενημερώσουν τον ενοικιαστή για τη νέα αύξηση στην ανανέωση της μισθωτικής σύμβασης.

Σε «απόγνωση» οι ενοικιαστές τη φετινή χρονιά

Η ζητούμενη αύξηση στην ανανέωση των μισθωτηρίων συμβολαίων, δεν έρχεται σε μια «λογική» για την οικονομία χρονιά. Η ζητούμενη αύξηση έρχεται σε μια χρονιά που τα κοινόχρηστα οικογενειακών κατοικιών άγγιξαν τα 200€/μήνα τον μήνα Δεκέμβριο και Ιανουάριο αν πρόκειται για πολυκατοικίες με κοινόχρηστη θέρμανση (φυσικού αερίου). Ο πληθωρισμός καλπάζει και οι αναλυτές αναμένουν να αγγίξει το 11% τον Μάιο συρρικνώνοντας τα εισοδήματα, το κόστος αγαθών έχει αυξηθεί ακόμη και 35%, το κόστος των καυσίμων βρίσκεται σε ιστορικά ανώτατα επίπεδα, ενώ οι λογαριασμοί του ρεύματος έχουν γίνει ο «εφιάλτης» κάθε νοικοκυριού.

Όλα τα άνωθεν προστίθενται στα ήδη απολεσθέντα εισοδήματα που καταγράφονται στις παρακάτω έρευνες :

1. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), από το 2007 έως το πρώτο τρίμηνο του 2015 το διαθέσιμο κατά κεφαλήν εισόδημα μειώθηκε κατά 27,5%, με τους καταναλωτές να χάνουν περισσότερο από το ένα τέταρτο του εισοδήματός τους.
2. Σύμφωνα με το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), ο μέσος μηνιαίος μισθός στον ιδιωτικό τομέα έχει υποχωρήσει κατά 24,4% τη δεκαετία 2009-2019.
3. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών 2020 της ΕΛΣΤΑΤ, o πληθυσμός που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό ανέρχεται στο 28,9% του πληθυσμού της Χώρας
4. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ ένας πολύ μεγάλος αριθμός νοικοκυριών διαβιεί επί μακρόν σε συνθήκες οικονομικής επισφάλειας, καθώς το μηνιαίο εισόδημα για περισσότερα από 4 στα 10 νοικοκυριά δεν επαρκεί για όλο το μήνα, αλλά για 19 ημέρες (μεσοσταθμικά).

Η γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Σύμφωνα με τη γνωμοδότηση στις 20/2/2020 της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (Καθολική πρόσβαση σε στέγαση αξιοπρεπή, βιώσιμη και οικονομικά προσιτή σε μακροπρόθεσμη βάση ) με εισηγητή τον Raymond HENCKS , οι στεγαστικές πολιτικές των κρατών μελών δεν μπορούν να περιορίζονται στο αποκλειστικό στόχο να βοηθήσουν τα ευάλωτα άτομα να βάλουν «ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι τους», πρέπει να μεριμνούν για την προσαρμογή της κατοικίας στην κατάσταση της οικογένειας και για τη βελτίωση της ποιότητας της κατοικίας, ιδίως μέσω της αναβάθμισης των υφιστάμενων κατοικιών, δηλαδή να εξασφαλίζουν αξιοπρεπή και προσιτή στέγη σε όλους τους πολίτες, εκεί όπου διαπιστώνονται τόσο ποσοτικές, όσο και ποιοτικές ανάγκες.

Άμεση ανάγκη η υλοποίηση του σχεδίου στεγαστικής πολιτικής με διεύρυνση των δικαιούχων

Την άμεση ανάγκη «χάραξης» στεγαστικής πολιτικής στη χώρα μας, την έχουμε τονίσει πολλάκις από τα τέλη του 2019, και ιδιαίτερα μετά την επισήμανση τόσο του ΔΝΤ όσο και της Eurostat όπου κατάτασσει την Ελλάδα πρωταθλήτρια στο κόστος στέγασης στην Ευρώπη.

Τη δεδομένη χρονική στιγμή, και σύμφωνα με τα άνωθεν θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι το προσαυξημένο κόστος στέγασης δεν αφορά πλέον αποκλειστικά τα κατώτερα οικονομικά στρώματα που βρίσκονται κοντά στον κίνδυνο φτώχειας ή/τα ευάλωτα οικονομικά νοικοκυριά, πλήττει και άτομα των οποίων τα εισοδήματα είναι, αφενός, υψηλότερα για να δικαιούνται κοινωνική κατοικία, αφετέρου, όμως, πολύ χαμηλά για να μπορούν να στεγαστούν υπό τις συνθήκες της ιδιωτικής αγοράς.

Είναι σημαντικό που η χώρα μας τείνει να αποκτήσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο στεγαστικής πολιτικής, αλλά, τη δεδομένη χρονική στιγμή ο σχεδιασμός θα πρέπει να υλοποιηθεί άμεσα και από τις εξαγγελίες να περάσουμε στη πράξη και παράλληλα να διευρυνθεί και να αφορά και τους συμπολίτες μας που ανήκουν στη μεσαία οικονομική τάξη που βάλλεται και συνεχώς συρρικνώνεται, αλλά, και στους νέους που εργάζονται με τον κατώτατο μισθό. Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι οι έκτακτες καταστάσεις, απαιτούν και έκτακτα μέτρα έστω με προκαθορισμένη χρονική διάρκεια.

Η κατοικία είναι δικαίωμα και κοινωνικό αγαθό του πολίτη. Η παροχή της στέγης αποτελεί υποχρέωση της πολιτείας και υπάγεται στον τομέα της κρατικής κοινωνικής πολιτικής.