Διπλή παγίδα για την Κυβέρνηση

Τα Εθνικά θέματα, και δη τα Ελληνοτουρκικά, δεν είναι μια απλή εξίσωση. Ο βαθμός δυσκολίας της, δε, έγινε ακόμη μεγαλύτερος αυτήν την περίοδο που βρισκόμαστε αντιμέτωποι με δυο μεγάλες προκλήσεις: το νέο σκηνικό που διαμορφώνεται από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις νέες ισορροπίες, που αναζητά η Ευρώπη με τις νέες ηγεσίες της.

Ο Ελληνικός «παράγοντας».

Όλα τα παραπάνω αποτελούν αντικειμενικούς παράγοντες που επηρεάζουν, την έτσι κι αλλιώς, λεπτή ισορροπία που υπήρχε στα Ελληνοτουρκικά. Αντικειμενικούς και διεθνείς παράγοντες.

Από την άλλη, οι ιδιομορφίες της «εξίσωσης» δεν τελειώνουν σ’ αυτούς τους παράγοντες, καθώς υπάρχει κι ένας ακόμη, αμιγώς Ελληνικός. Η εντατικοποίηση των διεθνών επαφών στην οποία επιδίδεται ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και προωθεί με τις αμυντικές συμφωνίες η Κυβέρνηση, προσθέτει άλλον έναν παράγοντα δυσκολίας, καθώς πλέον στη σκακιέρα των ισορροπιών μετέχουν,ακουσίως ή εκουσίως, πολλοί «παίκτες». Και φέρνει σε εξαιρετική δυσχερή θέση την Άγκυρα!

Η στρατηγική του Πρωθυπουργού

Όλα αυτά τα δεδομένα, υποχρεώνουν την Κυβέρνηση να είναι πολύ προσεκτική. Γι’ αυτό και η προσέγγιση του Κυριάκου Μητσοτάκη, έναντι της Τουρκίας, δεν είναι ούτε επιθετική, ούτε αναθεωρητική, αλλά έχει σαφές διπλωματικό στίγμα και διαπνέεται από ψυχραιμία. Αλλά με ξεκάθαρη θέση, η οποία συνοψίζεται στην εξής επισήμανσή του: «Εξακολουθώ με ήρεμη αυτοπεποίθηση να υπεραμύνομαι των ελληνικών θέσεων.  Θα το κάνω σε κάθε διεθνές φόρουμ στο οποίο βρίσκομαι, είτε αυτό είναι Ευρωπαϊκή Ένωση, είτε αυτό είναι το ΝΑΤΟ, είτε αυτό είναι οι διμερείς μου επαφές. Όχι με διάθεση να στοχοποιήσω την Τουρκία και να κουνήσω το δάχτυλό μου σε οποιονδήποτε, αλλά να εξηγήσω γιατί σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία για την Ευρώπη θα ήταν μεγάλο πρόβλημα για την Ευρώπη, για το ΝΑΤΟ, για τις Ηνωμένες Πολιτείες να υπάρχει ακόμα μια εστία αβεβαιότητας και αστάθειας στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ».

Πρώτη παγίδα.

Η τακτική της «ήρεμης δύναμης» και της «ψύχραιμης διπλωματίας» δεν είναι αποτέλεσμα της στρατηγικής θέσης της Ελλάδας, ότι «δεν απειλεί μεν, αλλά δεν δέχεται ν’ απειλείται», άρα της χώρας που σε κάθε περίπτωση δεν είναι η επιτιθέμενη. Η πιο πάνω τακτική επιβάλλεται και από μια ανάγκη: να αποφευχθεί η παγίδα των τετελεσμένων.

Η Τουρκία, είναι ξεκάθαρο, ότι έχει αναθεωρητικούς στόχους και στρατηγική. Πλην όμως δεν είναι η ηγεσία της τόσο ανόητη που να επιδιώξει την υλοποίησή τους μέσω μιας απρόκλητης επίθεσης. Όπως χαρακτηριστικά διαπίστωσε ο Πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης: «Δεν είμαστε στο σημείο και ελπίζω να μη φτάσουμε στο σημείο που ήμασταν το Καλοκαίρι του 2020 με ένταση στο πεδίο. Έχουμε μεγάλη ένταση στα λόγια, αλλά δεν έχουμε -και εύχομαι να μη φτάσουμε εκεί- ένταση στο πεδίο».

Οι λεκτικοί λεονταρισμοί Ερντογαν (και των συνεργατών του), ασφαλώς απευθύνονται είτε στο εσωτερικό της χώρας τους, είτε ακόμη και στο θυμικό της Ελλάδας, αλλά σε κάθε περίπτωση αφενός δεν παράγουν δίκαιο (ή αποτέλεσμα), αφετέρου αποτελούν την καλύτερη επιχειρηματολογία για την Ελληνική πλευρά, όταν καλείται να στηρίξει την Εθνική θέση ότι «η Τουρκία απειλεί».

Οι κίνδυνοι

Οι λεκτικοί λεονταρισμοί, όμως, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν προβλήματα, αν όχι να προκαλέσουν…προβοκάτσιες. Κι αυτό θέλει να αποφύγει το Μαξίμου με την τακτική της «ήρεμης διπλωματίας». Η Κυβέρνηση δεν θέλει να δώσει τη δυνατότητα στην Τουρκία να επιχειρηματολογήσει και να θεμελιώσει ισχυρισμούς, που θα εμφανίζουν την Άγκυρα ως «αμυνόμενη», ή μια τουρκική κίνηση ως «απάντηση» σε κάποια Ελληνική. Γι’ αυτό και ο κίνδυνος…δήθεν «ατυχήματος», ή «προβοκάτσιας», ή μη πολεμικής ενέργειας που θα απαιτούσε όμως Ελληνική «απάντηση», είναι κάποια σενάρια που θα ήθελε να αποφύγει η Κυβέρνηση.

Άλλωστε η τακτική της Τουρκίας είναι ίδια στην πορεία των…δεκαετιών: ανοίγει όλα τα θέματα, μετά δημιουργεί ή προκαλεί τετελεσμένα κι εν συνεχεία…η διαπραγμάτευση -με αμφίβολα ευνοϊκούς όρους- είναι πια μονόδρομος για την επίλυση της κρίσης.

Ανατολίτικο παζάρι

Όπως έχει πει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, «οι τρόποι για την επίλυση των διεθνών διαφορών είναι τρείς: ο διάλογος, η διαιτησία και ο πόλεμος». Προφανώς η Τουρκία ακολουθεί άλλη στρατηγική κι αφού δεν αναγνωρίζει τη «διαιτησία» (διότι δεν αναγνωρίζει το Διεθνές Δίκαιο) βαφτίζει το «ανατολίτικο παζάρι» διάλογο και απειλεί κατευθείαν με πόλεμο (casus belli).

H Κυβέρνηση έχει επιλέξει να αναδεικνύει την Τουρκία ως πηγή αμφισβήτησης και αναθεωρητισμού και δεν θέλει επ’ ουδενί να της δώσει τη δυνατότητα να εμφανισθεί ως «αδικημένη».

Δεύτερη παγίδα

Παράλληλα, όμως το Μέγαρο Μαξίμου θέλει να αποφύγει και μια δεύτερη παγίδα για το θέμα: τη μετατροπή των ελληνοτουρκικών σε αντικείμενο εσωτερικής και εσωκομματικής εκμετάλλευσης.

Με καγχασμό και ειρωνεία αντιμετωπίζουν κυβερνητικά στελέχη τις αναλύσεις και τις προσεγγίσεις που λένε ότι «η άνοδος της έντασης στα ελληνοτουρκικά βοηθά την Κυβέρνηση». Όπως σημειώνουν κυβερνητικοί παράγοντες: «πως μπορεί κάποιος να θεωρεί ότι μας βοηθά κάτι που αφενός βλάπτει την πατρίδα, αφετέρου είναι δεδομένο ότι θα προκαλούσε -αν άνοιγε ως δημόσια συζήτηση- νέες εστίες έντασης και διχασμού». Κι όπως έχουμε σημειώσει στο Μέγαρο Μαξίμου ξορκίζουν τις εντάσεις και την πόλωση, καθώς θεωρούν ότι είναι ένα πεδίο το οποίο δεν έχει να προσφέρει στη ΝΔ οτιδήποτε θετικό, αλλά ούτε και να βοηθήσει στην προώθηση του κυβερνητικού της έργου.

Προσεκτική διατύπωση

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Πρωθυπουργός, μόλις χθες ήταν εξαιρετικά προσεκτικός στις αναφορές του για τη στάση της αντιπολίτευσης στα Ελληνοτουρκικά: «Στο μέτωπο της εξωτερικής πολιτικής πιστεύω ότι στα λόγια μεταξύ των μεγάλων κομμάτων τουλάχιστον της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και του ΠΑΣΟΚ δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές», είπε και σημείωσε: «Υπάρχει όμως ένα ζήτημα ασυνέπειας ως προς την Αξιωματική Αντιπολίτευση, όταν παραδείγματος χάρη δεν υπερψηφίζει συμφωνίες οι οποίες είναι εθνικά ωφέλιμες, όπως η ελληνογαλλική Συμφωνία, οι πρόσθετες αμυντικές δαπάνες που τόσο απαραίτητες είναι σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία».

Είναι σαφές ότι ο Πρωθυπουργός, ενώ στο γενικό πλαίσιο, επισημαίνει τη -σχετική- σύμπτωση (ή έστω μη απόκλιση) θέσεων, σπεύδει να ασκήσει κριτική στο πεδίο της συνέπειας-ασυνέπειας ΣΥΡΙΖΑ, κάτι που αποτελεί και θα αποτελέσει βασικό συστατικό στην προεκλογική σύγκριση θέσεων.

Εν κατακλείδι: η Κυβέρνηση καταναλώνει αρκετή ενέργεια και προσοχή στη διαχείριση των ελληνοτουρκικών. Κι ως εκ τούτου δεν φαίνεται διατεθειμένη να ρισκάρει καμία κίνηση που να την…ρίξει στη «διπλή παγίδα».