Εγκλήματα πολέμου: Πότε είναι οι επιθέσεις σε μη στρατιωτικές υποδομές

Οι συμβάσεις της Γενεύης λένε ότι τα μέρη που εμπλέκονται σε μια στρατιωτική σύγκρουση πρέπει να κάνουν διάκριση μεταξύ «πολιτικών αντικειμένων και στρατιωτικών στόχων» και ότι απαγορεύονται οι επιθέσεις σε πολιτικά αντικείμενα

 Οι επιθέσεις της Ρωσίας στις μη στρατιωτικές υποδομές της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων των ενεργειακών εγκαταστάσεων, έχουν χαρακτηριστεί ως πιθανά εγκλήματα πολέμου από το γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τη Διεθνή Αμνηστία.

Την Παρασκευή, η Ρωσία εκτόξευσε δεκάδες πυραύλους σε όλη την Ουκρανία, αποκλείοντας την ηλεκτρική ενέργεια στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της, χτυπώντας κρίσιμες υποδομές στο νότο και προκαλώντας εκρήξεις στην πρωτεύουσα Κίεβο, δήλωσαν Ουκρανοί αξιωματούχοι.

Οκτώ άνθρωποι σκοτώθηκαν και 23 τραυματίστηκαν από ουκρανικούς βομβαρδισμούς στην ελεγχόμενη από τη Ρωσία περιοχή Λουγκάνσκ της Ουκρανίας, δήλωσε ο ρωσικός διαχειριστής της περιοχής.

Τι λέει το Διεθνές Δίκαιο

Οι συμβάσεις της Γενεύης και τα πρόσθετα πρωτόκολλα που διαμορφώθηκαν από διεθνή δικαστήρια λένε ότι τα μέρη που εμπλέκονται σε μια στρατιωτική σύγκρουση πρέπει να κάνουν διάκριση μεταξύ «πολιτικών αντικειμένων και στρατιωτικών στόχων» και ότι απαγορεύονται οι επιθέσεις σε πολιτικά αντικείμενα.

Αυτή η απαγόρευση κωδικοποιείται επίσης στο Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ICC), το οποίο νωρίτερα φέτος ξεκίνησε έρευνα για πιθανά εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία.

Αυτό φαίνεται ξεκάθαρο, αλλά ορισμένες υποδομές που ανήκουν και χρησιμοποιούνται από πολίτες μπορεί επίσης να είναι στρατιωτικός στόχος. Ως στρατιωτικοί στόχοι ορίζονται «τα αντικείμενα που από τη φύση, τη θέση, τον σκοπό ή τη χρήση τους συμβάλλουν αποτελεσματικά στη στρατιωτική δράση» και των οποίων η καταστροφή ή η σύλληψη «προσφέρει ένα σαφές στρατιωτικό πλεονέκτημα».

Η ενεργειακή υποδομή είναι στρατιωτικός ή αστικός στόχος

Η υποδομή ισχύος θεωρείται από καιρό έγκυρος στρατιωτικός στόχος εφόσον υποστηρίζει τις δραστηριότητες ενός εχθρικού στρατού, ακόμα κι αν το σύστημα υποστηρίζει επίσης τον άμαχο πληθυσμό, γράφει ο ειδικός στον στρατιωτικό νόμο Michael Schmitt στο ιστολόγιο Articles of War που διαχειρίζεται το Lieber Institute for Law & Πόλεμος στη Στρατιωτική Ακαδημία των Ηνωμένων Πολιτειών West Point.

Καθώς τα χτυπήματα της Ρωσίας στην υποδομή ηλεκτρικής ενέργειας έχουν ενταθεί, φαίνεται όλο και πιο απίθανο οι ένοπλες δυνάμεις της να μπορούν να ονομάσουν ένα «σίγουρο» στρατιωτικό όφελος για κάθε επίθεση.

«Με απλά λόγια, οι ρωσικές δυνάμεις σχεδόν σίγουρα χτυπούν πολλούς στόχους που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις ως στρατιωτικοί στόχοι», υποστηρίζει ο Schmitt.

Η Ρωσία λέει ότι επιτίθεται σε στρατιωτικούς στόχους, συμπεριλαμβανομένων των ενεργειακών υποδομών.

Πώς ισορροπούν οι στρατιωτικές ανάγκες έναντι των αμάχων

Ακόμη και αν ορισμένοι από τους στόχους θα μπορούσαν να θεωρηθούν στρατιωτικοί στόχοι, αυτό δεν είναι το τέλος της ιστορίας, λέει η Katharine Fortin, αναπληρώτρια καθηγήτρια διεθνούς δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης.

Ο στρατός πρέπει να εξετάσει εάν οι ζημιές και οι απώλειες που υφίστανται οι πολίτες σε τέτοιες επιθέσεις είναι υπερβολικές σε σύγκριση με το συγκεκριμένο και άμεσο στρατιωτικό πλεονέκτημα, είπε.

«Σε αυτήν την περίπτωση, οι τυχαίες απώλειες ζωής και τραυματισμοί αμάχων που αναμένονται φαίνονται πολύ μεγάλες, δεδομένου ότι οι διακοπές ρεύματος καθιστούν αδύνατη για τους χειρουργούς να συνεχίσουν την εργασία τους, επηρεάζοντας την πρόσβαση των ανθρώπων στην υγειονομική περίθαλψη και δημιουργώντας συνθήκες στις οποίες ευάλωτα άτομα πεθαίνουν από το κρύο ή την πείνα», είπε στο Reuters.

Πως θεωρούν οι εισαγγελείς εγκλημάτων πολέμου τις τρέχουσες επιθέσεις

Ο Nigel Povoas, επικεφαλής εισαγγελέας μιας ομάδας διεθνών εμπειρογνωμόνων που βοηθούν τους ανακριτές εγκλημάτων πολέμου στο Κίεβο, είπε στο Reuters ότι οι ρωσικές επιθέσεις τους τελευταίους δύο μήνες «έχουν επικεντρωθεί στην εξάλειψη των υποδομών ζωτικής σημασίας για τα μέσα επιβίωσης των πολιτών, όπως θερμότητα, νερό, ρεύμα και ιατρικές εγκαταστάσεις.

Τόσο ο Schmitt όσο και ο Povoas λένε ότι η κλίμακα και η ένταση των επιθέσεων μπορεί επιπλέον να θεωρηθούν ως “πράξεις ή απειλές βίας με πρωταρχικό σκοπό τη διάδοση του τρόμου στον άμαχο πληθυσμό”.

Αυτό απαγορεύεται βάσει του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και επιβεβαιώθηκε ως έγκλημα πολέμου από αποφάσεις του δικαστηρίου του ΟΗΕ για την πρώην Γιουγκοσλαβία σχετικά με την πολιορκία του Σεράγεβο.

πηγή:reuters