Αλλαγές για την αναβάθμιση της χώρας στον νέο χάρτη της ενέργειας

Η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας μετά από 12 χρόνια μέσα στο 2023 αυξάνει περισσότερο τον βαθμό αξιοπιστίας του ελληνικού Δημοσίου

Ανάπτυξη με δημοσιονομική σταθερότητα, βελτίωση λειτουργίας του Δημοσίου και των επιχειρήσεων και αναβάθμιση της χώρας στον νέο χάρτη της ενέργειας, προωθεί το οικονομικό επιτελείο, με στόχο την κάλυψη του επενδυτικού κενού των 100 δισ. ευρώ που δημιούργησε η πολυετής οικονομική κρίση και την ανάδειξη της Ελλάδας ως επενδυτικό προορισμό.

Στην κορυφή της προσπάθειας είναι η πλήρης αποκατάσταση της δημοσιονομικής εμπιστοσύνης, η έλλειψη της οποίας έφερε την κρίση χρέους της περιόδου 2010-2018. Εν μέσω διεθνούς οικονομικής κρίσης η Ελλάδα ετοιμάζεται να εμφανίσει πρωτογενές έλλειμμα κοντά στο 1% του ΑΕΠ για το 2022 (από 5% του ΑΕΠ το 2021) το οποίο θα μετατραπεί σε πλεόνασμα πάνω από το 1% του ΑΕΠ το 2023. Το πιο σημαντικό είναι ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα έρθει όχι σε εκπλήρωση κάποιου δημοσιονομικού στόχου που έχει τεθεί από τους δανειστές, αλλά λόγω της υπεραπόδοσης της οικονομίας. Ακόμη και το δημόσιο χρέος, το οποίο θεωρητικά είναι το πιο αδύναμο στοιχείο των ελληνικών προϋπολογισμών, θα βρίσκεται σε τροχιά ταχεία αποκλιμάκωσης με συνολική μείωση κατά 34,2% του ΑΕΠ φτάνοντας στο τέλος του 2023 στο 159,4% του ΑΕΠ από 193,5% του ΑΕΠ το 2021.

Μάλιστα, η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας μετά από 12 χρόνια μέσα στο 2023 θα αυξήσει ακόμη περισσότερο τον βαθμό αξιοπιστίας του ελληνικού Δημοσίου, αφού θα μειωθεί σημαντικά ο λεγόμενος “κίνδυνος χώρας”.

Μαζί με τη δημοσιονομική σταθερότητα, η Ελλάδα έχει πλέον να προσφέρει και μια οικονομία που αναπτύσσεται σταθερά. Με βάση το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2024-2027, η Ελλάδα θα έχει μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 4,8% για την περίοδο 2023-2027. Η αύξηση του ΑΕΠ θα φέρει και καλύτερες αμοιβές και μεγαλύτερο διαθέσιμο εισόδημα. Η ανάπτυξη της οικονομίας, σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη δημοσιονομική πειθαρχία, είναι δύο θετικοί παράγοντες για την υλοποίηση εγχώριων, αλλά και την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων.

Αποτελεσματικότερο Δημόσιο

Ιδιαίτερη μέριμνα έχει ληφθεί στον τομέα της αποτελεσματικότητας της απονομής της Δικαιοσύνης που είναι ένα από τα πιο μελανά σημεία στις αξιολογήσεις της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας όπως τον δείκτη Doing Business της παγκόσμιας Τράπεζας. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα που θέλει για την ολοκλήρωση μιας δικαστικής διαδικασίας μέσο χρόνο περίπου 4,5 χρόνια (1.400 ημέρες) ενώ στον μέσο όρο των χωρών που εξετάζει το DB είναι περίπου έξι μήνες (200 μέρες).

Για να αλλάξει αυτή η δυσμενής εικόνα το Ταμείο Ανάκαμψης χρηματοδοτεί με 450 εκατ. ευρώ τον συνολικό εκσυγχρονισμό της δικαιοσύνης, που ξεκινά από τον κτιριακό εξοπλισμό και επεκτείνεται στον υλικοτεχνικό και νέους θεσμούς (π.χ. η δικαστική αστυνομία ο εσωτερικός έλεγχος) οι οποίοι μαζί με την ψηφιοποίηση της λειτουργίας θα επιταχύνουν την απονομή της δικαιοσύνης.

Λύσεις έχουν δρομολογηθεί και στο χρόνιο πρόβλημα της αναποτελεσματικής λειτουργία του ευρύτερου δημοσίου τομέα. Στο εθνικό πρόγραμμα Ελλάδα 2.0. που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχουν δρομολογηθεί επενδύσεις ύψους 1,47 δισ. για την ψηφιοποίηση όλων των φορέων του Δημοσίου με στόχο την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας και την προσφορά καλύτερων υπηρεσιών από το δημόσιο προς τους πολίτες οι οποίοι ζουν και εργάζονται στη χώρα.

Βελτίωση της λειτουργίας των επιχειρήσεων

Ένας ακόμη κρίσιμος τομέας για τη συνέχιση της οικονομικής μεγέθυνσης είναι η βελτίωση της λειτουργίας των επιχειρήσεων. Την ευκαιρία δίνουν και εδώ τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης που θα αυξηθούν κατά 5-6 δισ. μέσω του συμπληρωματικού προγράμματος REpowerEU που θα αρχίσει να λειτουργεί από το καλοκαίρι.

Ειδικά για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις διατίθενται κονδύλια ύψους 6 δισ. μέχρι και το 2026 για ψηφιοποίηση, ενεργειακή αναβάθμιση και παραγωγή και αποθήκευση ενέργειας, ώστε οι επιχειρήσεις να μειώσουν το κόστος ενέργειας και να έχουν πρόσβαση με ομοειδείς επιχειρήσεις στο εξωτερικό.

Επίσης το ΥΠΟΙΚ έχει θεσπίσει κίνητρα για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις μέσω των δανείων ύψους 12,7 δισ. από το Ταμείο Ανάκαμψης για διεύρυνση της εξαγωγικής τους βάσης και επέκταση σε νέες αγορές.

Επιπλέον, το υπουργείο Οικονομικών έχει θεσπίσει φορολογικά κίνητρα που αφορούν την έκπτωση φόρου κατά 30% για μια τριετία, σε περιπτώσεις εξαγορών συγχωνεύσεων και συνεργασιών ομοειδών ή παραπληρωματικών επιχειρήσεων. Ο στόχος είναι οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις να αυξηθούν σε μέγεθος να αποκτήσουν τραπεζικό προφίλ και να γίνουν περισσότερο ανταγωνιστικές στην ευρύτερη ευρωπαϊκή αγορά.

Παράλληλα από τον επόμενο μήνα θα αρχίσει να τρέχει το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο ύψους 500 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης μέσω του Invest EU που θα προορίζεται ειδικά για μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις. Υπολογίζεται ότι μέσα από την μόχλευση που θα υπάρξει από τις εμπορικές τράπεζες από το αρχικό κεφάλαιο των 500 εκατ. ευρώ οι επιχειρήσεις θα ευεργετηθούν με φθηνή χρηματοδότηση 2,5 δισ. ευρώ.

Η ευκαιρία της ενέργειας

Τέλος, το οικονομικό επιτελείο στην ευρύτερη σύνθεσή του θέλει να εκμεταλλευτεί και την επόμενη μέρα του πολέμου στην Ουκρανία, η οποία εκτός από ψηλό πληθωρισμό ξαναμοιράζει την “πίτα” της ενέργειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Με δεδομένο ότι Ελλάδα παράγει σήμερα μόνο το 25% της ενέργειας που καταναλώνει, ο συγκεκριμένος τομέας παρέχει πεδίο δόξης λαμπρό.

Υπολογίζεται ότι για να παίξει σημαντικό ρόλο στις ενεργειακές εξελίξεις στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο η Ελλάδα χρειάζεται νέες επενδύσεις άνω των 15 δισ. ευρώ σε έργα ΑΠΕ, συν άλλα 10 δισ. για συστήματα αποθήκευσης ενέργειας και διασυνδέσεις, χωρίς να συνυπολογίζονται τα 15 δισ., που θα διατεθούν για αναβάθμιση του ηλεκτρικού δικτύου της χώρας.

Έχει δρομολογήσει ήδη την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου για τη μεταφορά 100% πράσινης ενέργειας από την Αφρική στην Ευρώπη, ενώ περιμένει τις εξελίξεις για την επανεκκίνηση του παλιού αγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη. Σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο η Ελλάδα ενισχύει τη χωρητικότητα του τερματικού σταθμού της Ρεβυθούσας του σταθμού της Αλεξανδρούπολης ενώ προωθείται και νέος σταθμός αποθήκευσης στην Κόρινθο.

Στην κατεύθυνση αυτή βρίσκεται και η βούληση του οικονομικού επιτελείου εκτός από τα χρήματα του ΤΑΑ να μπει στην αγορά πράσινων ομολόγων ώστε να εξασφαλίσει πρόσθετη χρηματοδότηση για έργα που θα ενισχύσουν την ενεργειακή αυτονομία αλλά και τον στρατηγικό ρόλο της χώρας ως κόμβο ενέργειας της ευρύτερης περιοχής