Διεργασίες σε Ελλάδα και Τουρκία για τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν

Τις λεπτομέρειες της επίσκεψης του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Άγκυρα στις 13 Μαΐου, όταν και θα συναντηθεί με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, επιχειρούν να οριστικοποιήσουν οι δύο πλευρές.

Η επίσκεψη του κ. Μητσοτάκη στην Άγκυρα δεν αποτελεί επίσημη επίσκεψη, καθώς είναι ανταποδοτική της επίσκεψης Ερντογάν στην Αθήνα τον περασμένο Δεκέμβριο. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα γίνει κατάθεση στεφάνων στο “μαυσωλείο” Ατατούρκ, αλλά ακόμη και μια τέτοια επίσκεψη θα έχει κάποια τελετουργικά στοιχεία από την τουρκική πλευρά (π.χ. παράταξη αγήματος).

Εκτός από τα τελετουργικά και άλλα θέματα, η ατζέντα είναι ουσιαστικά πλήρης. Η γεωπολιτική αναταραχή, ιδίως στη Μέση Ανατολή, έχει χωρίσει τον κόσμο στα δύο.

Με δεδομένο ότι η Άγκυρα τάσσεται ρητά υπέρ της Χαμάς, ενώ η Αθήνα στηρίζει το Ισραήλ στο πλαίσιο της στρατηγικής σχέσης που έχει δημιουργηθεί, έστω και με επιφυλάξεις, το ενδεχόμενο τα θέματα αυτά να “γυρίσουν ανάποδα” κατά τη διάρκεια των δηλώσεων των δύο ηγετών απασχολεί το επιτελείο του Μεγάρου Μαξίμου και τους αξιωματούχους του υπουργείου Εξωτερικών.

Άλλωστε, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επανέλαβε πρόσφατα την καταδίκη του Ισραήλ και της Δύσης, κάνοντας λόγο για “γενοκτονία που διέπραξε το Ισραήλ εναντίον των αδελφών στη Γάζα”. Ο Ερντογάν χαρακτήρισε τους φοιτητές που διαμαρτύρονται στα πανεπιστήμια των ΗΠΑ ως “ενσυνείδητους” και δήλωσε μάλιστα ότι “πρυτάνεις και καθηγητές απολύονται και χάνουν τη δουλειά τους απλώς και μόνο επειδή υποστηρίζουν την Παλαιστίνη”.

Οι συζητήσεις της 13ης Μαΐου και τα πιθανά αποτελέσματα που θα υπογραφούν (πολιτική προστασία κ. λπ.) βρίσκονται υπό συζήτηση.

Θα εξεταστεί πώς εξελίσσονται οι τρεις τομείς των διαβουλεύσεων (πολιτικός διάλογος, Μνημόνιο Συνεννόησης και θετική ατζέντα) και, ειδικότερα, αν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να αρχίσει η οριοθέτηση των πιο σημαντικών ζητημάτων – της θαλάσσιας περιοχής.

Μετά την Άγκυρα, εκτιμάται ότι θα υπάρξουν άλλα δύο “παράθυρα” συνόδου κορυφής – στην Ουάσιγκτον τον Ιούλιο και ενδεχομένως στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο. Εν τω μεταξύ, θα πρέπει να συνεχιστούν οι επαφές σε επίπεδο πολιτικού διαλόγου.

Μένει να δούμε σε ποιο βαθμό θέματα όπως το θαλάσσιο πάρκο στο Αιγαίο Πέλαγος και η πρόταση να συμπεριληφθεί η “γαλάζια πατρίδα” στα τουρκικά σχολικά βιβλία έχουν επηρεάσει την ατμόσφαιρα.

Είναι προφανές, όπως ανέφεραν αρμόδιες πηγές, ότι η ένταξη της «Γαλάζιας Πατρίδας» στα σχολικά εγχειρίδια θα τίναζε στον αέρα κάθε διαδικασία προσέγγισης, ωστόσο δεδομένου ότι κάτι τέτοιο δεν αποφασίστηκε ακόμη, δεν πρόκειται να μπει στην επίσημη ατζέντα. Βέβαια, στο τετ α τετ των δύο ηγετών είναι πάντοτε πιθανό να συζητηθούν τα πάντα.

Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι η Άγκυρα ανακοίνωσε ότι θα φιλοξενήσει την ετήσια αεροπορική άσκηση Deniz Kurdi στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο Πέλαγος από τις 7 έως τις 18 Μαΐου.

Λίγο παραπάνω, μέχρι τις 30 Μαΐου, θα διαρκέσει η πολυεθνική άσκηση αμφίβιων επιχειρήσεων «Efes 2024» που θα πραγματοποιηθεί στη Θάλασσα του Μαρμαρά και περί τη Σμύρνη με τη συμμετοχή 1.567 ατόμων από 49 χώρες, με βάση τις τουρκικές ανακοινώσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ασκήσεις αυτές έχουν ανακοινωθεί και επισήμως μέσω της διαδικασίας των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης.