Το σχέδιο των ΗΑΕ: Η ανέγερση μιας μυστικής αυτοκρατορίας κατά μήκος της Ερυθράς Θάλασσας

Από το 2015, τα ΗΑΕ έχουν εγκαταλείψει την ιστορική τους στάση ουδετερότητας υπέρ μιας επιθετικής περιφερειακής εμπλοκής. Αυτή η μετάβαση συνέπεσε με την άνοδο του Μοχάμεντ μπιν Ζαγιέντ Αλ Ναχάν (MbZ) στη θέση του διοικητή των ενόπλων δυνάμεων και, τελικά, στην προεδρία.

Όπως αναφέρει το the cradle, υπό την ηγεσία του, τα ΗΑΕ επιτάχυναν μια στρατηγική που συνδυάζει τη στρατιωτικοποίηση με την επιθετική προώθηση της ήπιας δύναμης. Αυτή η μεταμόρφωση βασίζεται στην ανάπτυξη των στρατιωτικών δυνατοτήτων που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1990 και επεκτάθηκε ραγδαία μετά το 2011, εντατικοποιούμενη ακόμη περισσότερο μετά το 2015.

Το Αμπού Ντάμπι ίδρυσε στρατιωτικές βάσεις, εξόπλισε και χρηματοδότησε συμμαχικές φατρίες, συγκρότησε μισθοφορικούς στρατούς και παρενέβη άμεσα σε συγκρούσεις – κυρίως στη Υεμένη και σε ολόκληρο το Κέρας της Αφρικής – προωθώντας ταυτόχρονα μια εθνική εικόνα νεωτερικότητας και διαφάνειας.

Λιμάνια, κέρδη και ένοπλες πολιτοφυλακές

Για να εδραιώσουν την επιρροή τους, τα ΗΑΕ έχουν υιοθετήσει μια διπλή στρατηγική οικονομικής διείσδυσης και στρατιωτικής εμπλοκής. Μέσω επενδυτικών οχημάτων όπως η DP World, το Αμπού Ντάμπι έχει αναλάβει τον έλεγχο ζωτικών θαλάσσιων διαδρομών, δημιουργώντας κέντρα logistics, στρατόπεδα εκπαίδευσης και βάσεις σε ευάλωτα και κατακερματισμένα κράτη.

Αυτές οι πρωτοβουλίες στοχεύουν σε στρατηγικά σημεία κατά μήκος της Ερυθράς Θάλασσας και του Ινδικού Ωκεανού, ιδίως στο Bab al-Mandab και στις ακτές της Υεμένης και του Κέρατος της Αφρικής, με το πρόσχημα της διασφάλισης της θαλάσσιας ασφάλειας.

Ο Σουδανός δημοσιογράφος Καμάλ Σιρ αλ-Κατέμ δήλωσε στο The Cradle ότι αυτή η επέκταση δεν είναι απλώς εμπορική, αλλά αντιπροσωπεύει ένα ευρύτερο «υπο-αυτοκρατορικό» σχέδιο: «Τα ΗΑΕ αποτελούν ένα μοντέλο περιφερειακού κράτους που ασκεί ιμπεριαλισμό στην ίδια του την περιοχή, ενώ παράλληλα παραμένει εξαρτημένο από τις Ηνωμένες Πολιτείες ως κύρια ιμπεριαλιστική δύναμη».

Επισημαίνει τις επενδύσεις των ΗΑΕ στην Αφρική, ύψους 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που τα τοποθετούν ακριβώς πίσω από την Κίνα, την ΕΕ και τις ΗΠΑ στην κατάταξη των ξένων επενδύσεων. Πέρα από την ανάπτυξη λιμένων, οι επενδύσεις αυτές περιλαμβάνουν την υλικοτεχνική υποστήριξη, τις εφοδιαστικές αλυσίδες, την ενέργεια, τη γεωργία και την εξόρυξη ορυκτών, ιδίως σε χώρες με αδύναμη διακυβέρνηση και εποπτεία.

Η προσέγγιση του Αμπού Ντάμπι συνδυάζει οικονομικές επιχειρήσεις και στρατιωτικές επεμβάσεις με συντονισμένο τρόπο, που του επιτρέπει να εξουδετερώνει ανταγωνιστικά λιμάνια και να ασκεί έλεγχο σε κομβικά σημεία όπως το Τζιμπουτί, το Άντεν και το Πορτ Σουδάν. Αυτές οι προσπάθειες αντανακλούν τις στρατηγικές φιλοδοξίες του να μονοπωλήσει τις εμπορικές αρτηρίες της περιοχής και να ενισχύσει την επιρροή του στη διεθνή ναυτιλία.

Ο Πρόεδρος του Τζιμπουτί, Ισμαήλ Ομάρ Γκελέ, σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Radio France Internationale (RFI), κατηγόρησε το εμιράτο του Περσικού Κόλπου ότι αξιοποιεί τις επενδύσεις πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Αφρική ως πρόσχημα για στρατιωτική επέκταση. Χαρακτήρισε την επενδυτική εκστρατεία του Αμπού Ντάμπι στην Αφρική, ύψους 110 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ως «στρατηγικό τέχνασμα» και «απειλή για την κυριαρχία της Αφρικής», προσθέτοντας: «Δεν υπάρχει ουδέτερη επένδυση.

Κάθε συμφωνία για λιμάνια ή υποδομές συνδέεται με έναν ευρύτερο γεωπολιτικό στόχο… Τα Ηνωμένα Εμιράτα αποσταθεροποιούν βαθιά την περιοχή».

Η εξομάλυνση των σχέσεων του ισραηλινού κράτους κατοχής με τα ΗΑΕ έχει εμβαθύνει περαιτέρω τη στρατιωτική-στρατηγική συνεργασία, ιδίως μετά την επιχείρηση «Al-Aqsa Flood» του 2023, που αναδιαμόρφωσε τις συμμαχίες στη Δυτική Ασία. Αυτή η συνεργασία έχει τις ρίζες της σε κοινές δοξασίες για την ασφάλεια και εκδηλώνεται σε κοινά έργα και συνεργασία των υπηρεσιών πληροφοριών σε αμφισβητούμενες ζώνες.

Το Κέρας της Αφρικής: ο στρατιωτικοποιημένος διάδρομος του Αμπού Ντάμπι

Το Κέρας της Αφρικής έχει καταστεί κρίσιμο πεδίο δράσης για τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Στην Ερυθραία, το Αμπού Ντάμπι ίδρυσε την πρώτη του στρατιωτική βάση στο εξωτερικό, μισθώνοντας το λιμάνι και το αεροδρόμιο του Ασάμπ για 30 χρόνια. Η DP World αναβάθμισε την περιοχή, η οποία μετατράπηκε σε κόμβο για την εκτόξευση drones και την ανάπτυξη χερσαίων δυνάμεων κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Υεμένη.

Η τοποθέτηση αυτή αποτελεί μέρος μιας στρατηγικής για το κλείσιμο της δυτικής πύλης της Ερυθράς Θάλασσας, ενώ παράλληλα εξασφαλίζεται η ανατολική πύλη μέσω του λιμανιού Μόκα της Υεμένης.

Στη Σομαλία, τα ΗΑΕ εκμεταλλεύτηκαν τις εντάσεις μεταξύ της ομοσπονδιακής κυβέρνησης στο Μογκαντίσου και της αποσχισθείσας περιοχής της Σομαλιλάνδης. Μίσθωσαν το λιμάνι και το αεροδρόμιο της Μπερμπέρα παρά την αντίθεση του Μογκαντίσου, μετατρέποντάς τα σε ολοκληρωμένες στρατιωτικές και πληροφοριακές εγκαταστάσεις.

Στο Πουντλάντ, ανέλαβε τον έλεγχο του λιμανιού της Μποσάσσο και υποστήριξε φατρίες εχθρικές προς την κεντρική κυβέρνηση. Αυτές οι παρεμβάσεις μετέτρεψαν την περιοχή σε βάση για την προβολή της δύναμης των ΗΑΕ, συμπεριλαμβανομένης, σύμφωνα με πληροφορίες, της συντονισμένης δράσης των ΗΑΕ και του Ισραήλ για την αναγνώριση της Σομαλιλάντ σε αντάλλαγμα για στρατιωτική παρουσία.

Η εμπλοκή των ΗΑΕ στο Τζιμπουτί ξεκίνησε το 2006 με τη διαχείριση του τερματικού σταθμού εμπορευματοκιβωτίων Doraleh. Ωστόσο, οι διαμάχες σχετικά με τη σύμβαση κλιμακώθηκαν, ιδίως μετά την αντίσταση του Τζιμπουτί στις προσπάθειες για την ίδρυση μόνιμης βάσης των ΗΑΕ.

Οι επιπτώσεις οδήγησαν σε νομικές διαμάχες, με τα διαιτητικά δικαστήρια να αποφαίνονται υπέρ των ΗΑΕ. Το Τζιμπουτί αρνήθηκε να εφαρμόσει τις αποφάσεις, γεγονός που οδήγησε στην ακύρωση της σύμβασης με την DP World και σε έντονη διπλωματική ρήξη.

Σουδάν: Ένα πεδίο μάχης για λεηλασία και έλεγχο

Το Σουδάν, με τα 700 χιλιόμετρα ακτογραμμής στη Θάλασσα του Ερυθρού, είναι ζωτικής σημασίας για τις φιλοδοξίες των ΗΑΕ στην περιοχή. Η στρατηγική του θέση το καθιστά ιδανικό υποψήφιο για τον έλεγχο των λιμανιών των Εμιράτων. Ωστόσο, οι προσπάθειες για την παράδοση του λιμανιού του Σουδάν στην DP World συνάντησαν σφοδρή αντίσταση από την Αρχή Λιμένων του Σουδάν και τα συνδικάτα, τα οποία απέρριψαν τις προσπάθειες ιδιωτικοποίησης ως νεοαποικιακή επέμβαση.

Η εμπλοκή των ΗΑΕ στο Σουδάν είναι βαθύτερη. Έχουν κατηγορηθεί για υποστήριξη των Ενόπλων Δυνάμεων Ταχείας Αντίδρασης (RSF), μιας παραστρατιωτικής ομάδας που εμπλέκεται σε εγκλήματα πολέμου και παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι στρατιωτικές εκστρατείες της RSF στο Νταρφούρ και πέραν αυτού, που σημαδεύτηκαν από δολοφονίες και εκτοπισμούς, ώθησαν το Σουδάν να καταθέσει αποτυχημένη αγωγή κατά των ΗΑΕ στο Διεθνές Δικαστήριο (ICJ) τον Μάρτιο του 2025.

Το λαθρεμπόριο χρυσού αποτελεί ένα άλλο επίπεδο αυτού του οικονομικού εμφυλίου πολέμου. Όπως εξηγεί ένας περιφερειακός αναλυτής, ο οποίος ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος, στο The Cradle: «Περίπου το 80% του λαθραίου χρυσού του Σουδάν προορίζεται για τα ΗΑΕ, από όπου επανεξάγεται στις διεθνείς αγορές, καθιστώντας τα τη μεγαλύτερη δικαιούχο αυτού του εμπορίου. Το εμπόριο αυτό χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση του πολέμου, ιδίως από τις RFS, οι οποίες διαχειρίζονται τις οικονομικές τους δραστηριότητες από το Ντουμπάι, ελλείψει αποτελεσματικής εποπτείας από το Σουδάν».

Υεμένη: Το αυτοκρατορικό εφαλτήριο του Αμπού Ντάμπι

Ωστόσο, η πιο εδραιωμένη επέκταση των ΗΑΕ έχει σημειωθεί μακράν στη Υεμένη. Με την αρχική κάλυψη των μαχών στο πλευρό της συμμαχίας υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας, το Αμπού Ντάμπι έχει από τότε διακλαδωθεί, χτίζοντας μεθοδικά την επιρροή του σε όλες τις ακτές και τα νησιά της χώρας.

Αφού εξασφάλισε τον έλεγχο του Άντεν, επεκτάθηκε ανατολικά προς τη Μουκάλα, το Σιχρ και τα λιμάνια του Χαντραμάουτ, επιβάλλοντας την εξουσία του στην Αραβική Θάλασσα. Στην πλευρά της Ερυθράς Θάλασσας, κατέλαβε το λιμάνι της Μόκα, αφού απέτυχε να διεισδύσει στην Χοντέιντα, η οποία παρέμεινε υπό τον έλεγχο της Σαναά.

Οι φιλοδοξίες των ΗΑΕ εκτείνονται και στα νησιά της Υεμένης. Η Σοκότρα, με τη στρατηγική της θέση, μετατράπηκε σε στρατιωτική βάση και βάση πληροφοριών μετά από συντονισμό μεταξύ των ΗΑΕ και του Ισραήλ. Από την επιχείρηση «Al-Aqsa Flood» τον Οκτώβριο του 2023, οι προσπάθειες για την εδραίωση αυτής της παρουσίας έχουν ενταθεί. Τον Φεβρουάριο του 2024, μια εταιρεία των ΗΑΕ απέκτησε με αμφιλεγόμενο τρόπο το αεροδρόμιο της Σοκότρα, προκαλώντας την οργή του λαού.

Ο Αχμέντ αλ-Χασάνι, εκπρόσωπος του Εθνικού Συμβουλίου Σωτηρίας της Νότιας Υεμένης, δήλωσε στο The Cradle ότι τα ΗΑΕ εισήλθαν στη νότια Υεμένη μέσω μιας συμφωνίας του 2008 με τον πρώην πρόεδρο Αλί Αμπντουλάχ Σάλεχ για τη διαχείριση του λιμανιού του Άντεν, μόνο για να το παραλύσουν υπέρ του Τζέμπελ Αλί του Ντουμπάι. Μετά το 2015, επέκτειναν την επιρροή τους ώστε να συμπεριλάβουν τη Σαμπβά, τη Μόχα και τα νησιά Σοκότρα και Μαγιούν.

Παρά την εκτεταμένη επιρροή τους, τα ΗΑΕ δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν τις απειλές των ενωμένων με τη Σαναά Ενόπλων Δυνάμεων της Υεμένης (YAF) κατά της ισραηλινής ναυτιλίας στην Ερυθρά Θάλασσα. Ο Χασάνι σημειώνει ότι το Αμπού Ντάμπι άνοιξε διακριτικά κανάλια επικοινωνίας με τη Σαναά για να προστατεύσει τα συμφέροντά του, ζητώντας ουσιαστικά την εξουδετέρωση των δικών του πληρεξουσίων: «Ο έλεγχος των ΗΑΕ επί των λιμανιών της Υεμένης δεν έχει μόνο οικονομική διάσταση, αλλά συνδέεται με ένα στρατηγικό σχέδιο ασφάλειας στο πλαίσιο του οποίου συνεργάζονται με το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες, συμπεριλαμβανομένης της Ερυθράς Θάλασσας, της Αραβικής Θάλασσας και ακόμη και του Κέρατος της Αφρικής και του Ινδικού Ωκεανού».

Σε ολόκληρο το Σουδάν, το Κέρας της Αφρικής και την Υεμένη, η εξωτερική πολιτική των ΗΑΕ αντανακλά την επιδίωξη να επιτύχουν θαλάσσια κυριαρχία, περιφερειακή επιρροή και οικονομική ηγεμονία.

Πρόκειται για ένα μοντέλο υπο-ιμπεριαλισμού που εντάσσεται στην προβολή της δύναμης των ΗΠΑ – ένα σύστημα που βασίζεται στην αστάθεια, στις συμφωνίες των ελίτ και στη στρατηγική χρήση της ήπιας δύναμης που καλύπτεται από το μανδύα της νεωτερικότητας. Η αντίδραση των τοπικών πληθυσμών, των κινημάτων αντίστασης και των κρατών της περιοχής ενδέχεται τελικά να ανατρέψει αυτό το φιλόδοξο σχέδιο.

Πηγή: Pagenews.gr